Ustawa o kredycie hipotecznym – co warto wiedzieć?

Kredyt hipoteczny pojawił się na polskim rynku bankowym już jakiś czas temu, ale ustawa go regulująca została stworzona dopiero niedawno. Zaistniała bowiem konieczność wdrożenia zapisów unijnej dyrektywy MCD, by poprawić pozycję konsumentów na rynku kredytów konsumenckich oraz kredytów związanych z nieruchomościami mieszkalnymi.

Ustawa o kredycie hipotecznym – najważniejsze cele

Głównym założeniem ustawy o kredycie hipotecznym było uczynienie kredytu hipotecznego bardziej przystępnym i przejrzystym. Ma ona wzmocnić pozycję kredytobiorców i zwiększyć transparentność ofert kredytodawców. Jej celem jest też zwiększenie porównywalności ofert kredytowych, tak aby sięgający po kredyt klient bez trudu mógł wybrać dla siebie najlepszy.

Ustawa o kredycie hipotecznym reguluje kwestię związaną z udzielaniem kredytów hipotecznych. Pozwala ich udzielać wyłącznie instytucjom kontrolowanym przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Kredyty hipoteczne mogą zatem przyznawać:

• banki krajowe,
• oddziały banków zagranicznych,
• instytucje kredytowe prowadzące działalność transgraniczną,
• oddziały instytucji kredytowych,
• spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i).

Warto więc pamiętać, że kredytów hipotecznych nie mogą udzielać instytucje pozabankowe.

Ustawa o kredycie hipotecznym 2017 – co zmieniło się w zapisie?

Ustawa o kredycie hipotecznym 2017 wprowadziła wiele zmian. Znalazł się w niej zapis zakazujący tzw. sprzedaży wiązanej, czyli popularnej praktyki banków, polegającej na uzależnieniu decyzji kredytowej od zakupu innego produktu finansowego lub usługi finansowej (np. lokaty czy płatnego konta).

Kolejna zmiana dotyczy długości okresu na wydanie decyzji kredytowej. Ustawa o kredycie hipotecznym z lipca 2017 roku wprowadza ścisły i jednolity termin na przekazanie decyzji kredytowej liczony od dnia złożenia wniosku o kredyt. Wynosi on 21 dni.

Nowa ustawa o kredycie hipotecznym nakazuje jednoznaczność, rzetelność, zrozumiałość i widoczność treści reklam kredytu hipotecznego. Instytucje udzielające kredytów na zakup nieruchomości reklamując swoje produkty, nie mogą więc celowo wprowadzać konsumentów w błąd.

Obowiązki kredytodawcy po wprowadzeniu ustawy o kredycie hipotecznym

Nowelizacja ustawy nałożyła na instytucje udzielające kredytów hipotecznych obowiązek umożliwienia restrukturyzacji zadłużenia pod warunkiem, że jest to uzasadnione oceną sytuacji majątkowej kredytobiorcy. Jeśli jednak restrukturyzacja nie poprawi zdolności finansowej klienta, kredytodawca musi umożliwić mu sprzedaż nieruchomości i spłatę kredytu w terminie co najmniej 6 miesięcy.

Dopiero po wykonaniu wymienionych czynności kredytodawca może podjąć ewentualne działania windykacyjne. Według zapisów ustawy o kredycie hipotecznym, po zawarciu umowy na kredyt hipoteczny, klient ma 14 dni na szczegółowe zapoznanie się z ofertą i ewentualne odstąpienie od umowy.

Jeśli podejmie decyzję o odstąpieniu od umowy kredytu, instytucje finansowe nie mogą z tego tytułu naliczyć żadnych kosztów, oprócz odsetek za okres od dnia wypłaty kredytu do dnia jego spłaty. Ustawa chroni konsumentów przed odpowiedzialnością za niezawarcie umowy.

Ustawa o kredycie konsumenckim a proces kredytowy w banku

Ustawa jest istotnym dokumentem dla konsumenta, który ma w planach zaciągnięcie kredytu hipotecznego. Dokładne prześledzenie jej zapisów nie gwarantuje jednak pozyskania informacji niezbędnych do wybrania najkorzystniejszej oferty. Konieczne bowiem jest dokładne prześledzenie parametrów kredytu hipotecznego i przeanalizowanie swoich warunków finansowych.

Warto skorzystać z porównywarki kredytów, by znaleźć najlepszy kredyt hipoteczny na rynku. Pomocna w podjęciu właściwej decyzji może okazać się też rozmowa z doświadczonym doradcą kredytowym, który doradzi jaką ofertę wybrać, by była jak najbardziej dopasowana do potrzeb i oczekiwań.

Ustawa o kredytach hipotecznych – wymogi wobec pośredników

Ustawa o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami mówi o tym, że działalność polegająca na świadczeniu usług pośrednictwa kredytu hipotecznego może być wykonywana jedynie przez pośredników kredytu hipotecznego oraz agentów.

By pośrednik kredytu hipotecznego mógł prowadzić działalność w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego, musi zdać egzamin – test składający się z 50 pytań. Tylko uzyskanie pozytywnego wyniku umożliwia pracę w zawodzie. Jeśli kandydat na pośrednika zda egzamin, uzyskuje zezwolenie wydane przez KNF i dokonuje wpisu do rejestru pośredników kredytowych.

Każdy pośrednik jest zobowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) za szkody wyrządzone w związku z wykonywaną działalnością. Musi też przedstawić zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego.

Zmiany w ustawie a wcześniejsza spłata kredytu

Zanim nastąpiły zmiany w ustawie o kredycie hipotecznym, wiele instytucji finansowych blokowało swoim klientom możliwość wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego, nie chcąc tracić dochodów z tytułu odsetek od rat kredytowych. Powszechną praktyką było nakładanie wysokich opłat na kredytobiorców, którzy chcieli spłacić swój dług przed czasem.

Dzięki nowelizacji ustawy kredytobiorca ma możliwość spłaty całości lub części zaciągniętego kredytu hipotecznego w dowolnym momencie. Jeśli spłaci cały kredyt przed upływem ustalonego terminu, całkowity koszt zobowiązania obniży się proporcjonalnie do okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy. Wcześniej musi tylko uregulować opłaty związane z obsługą kredytu.

Jak ogłosić upadłość konsumencką po zmianach w ustawie?

Ustawa przyniosła też zmiany w zakresie restrukturyzacji kredytu. Jeśli u dłużnika wystąpią problemy ze spłatą zaciągniętego kredytu, będzie mieć 14 dni na zapłatę od momentu wystawienia wezwania do zapłaty. W ciągu kolejnych 14 dni będzie mógł złożyć wniosek o restrukturyzację zadłużenia, która ma przebiegać w sposób ustalony z dłużnikiem.

Bank może zastosować np. czasowe wstrzymanie płatności czy wydłużenie okresu kredytowania. W przypadku, gdy dłużnik nie dojdzie do porozumienia z bankiem, będzie mieć 6 miesięcy na sprzedaż mieszkania/domu i spłatę zadłużenia. Przez ten czas kredytodawca nie będzie mógł windykować jego nieruchomości.

Nowe zapisy w ustawie a ochrona kredytobiorców

Tak jak już zostało wcześniej wspomniane, według ustawy kredytodawca ma obowiązek zapewnić, aby wszelkie publikowane w prasie, telewizji czy internecie informacje o charakterze reklamowym i marketingowym bezpośrednio dotyczące ofert kredytów hipotecznych były jednoznaczne, rzetelne, zrozumiałe i widoczne.

Ponadto nie mogą one wprowadzać konsumenta w błąd. Co za tym idzie, w treści reklamy nie mogą znaleźć się dwuznaczne i nieprecyzyjne sformułowania mogące stworzyć u konsumenta mylne oczekiwania względem dostępności kredytu hipotecznego lub jego całkowitego kosztu. Czcionka oraz czas wyświetlania wszelkich informacji o charakterze reklamowym i marketingowym muszą umożliwiać ich odczytanie przez konsumenta.

Ustawa nakazuje dodatkowo podawanie w reklamach najważniejszych informacji o kredycie hipotecznym: stopy oprocentowania, całkowitej kwoty kredytu hipotecznego i RRSO (Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania).