Jak parabanki manipulują rzeczywistością

Głębokość problemu parabanków pokazują dokładnie wyniki kontroli UOKiK, który w okresie od stycznia do kwietnia 2013 r. sprawdzał reklamy firm pożyczkowych. Aż 23 z 37 skontrolowanych pożyczkodawców stosowało przy tym reklamy, które są sprzeczne z prawem. Przekazy reklamowe, wprowadzając konsumentów w błąd, sugerowały przy tym brak kosztów pożyczki, pewność pożyczenia pieniędzy. Nie zawierały  także obowiązkowych informacji o kosztach udzielenia pożyczki czy innych opłatach z nią związanych.

W myśl ustawy

Nieuczciwe reklamy to jedno, natomiast zupełnie inną kwestią jest stosowanie horrendalne wysokiego oprocentowania pożyczek, tzw. „chwilówek”. Maksymalną wysokość stosowanego w Polsce oprocentowania kredytów i pożyczek ograniczyła tzw. ustawa antylichwiarska. Miała ona, jednak niestety czysto teoretycznie, zabezpieczyć klientów instytucji finansowych przed nadmiernym oprocentowaniem zaciąganych zobowiązań finansowych. Gwarantować miał to zapis dotyczący rocznego oprocentowania pożyczek i kredytów. Zgodnie z nim wysokość oprocentowania nakładanego w skali roku nie może przekroczyć czterokrotności wysokości stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego. W chwili obecnej stopa lombardowa NBP to dokładnie 4,50%, a co za tym idzie, maksymalną wartością oprocentowania winna być w chwili obecnej stawka 18% rocznie.

Gdzie tkwi problem? 

Pytanie więc: dlaczego nadal słyszy się o oprocentowaniu rzędu kilkuset, a nawet kilku tysięcy procent? Odpowiedź jest niestety bardzo prosta – dziura w prawie. Wskazane powyżej obostrzenia ustawy antylichwiarskiej dotyczące wysokości oprocentowania, mówią bowiem o oprocentowaniu nominalnym. A to, jak wiemy, tylko wyłącznie jeden ze składników uwzględnianych w przypadku miarodajnego wyznacznika kosztów w skali roku – rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO). Parabanki stosują więc bardzo proste, a jednocześnie legalne założenia, tj. ustalają poziom oprocentowania na odpowiadające prawu np. 17,5%, a następnie każą płacić sobie 10% prowizji za udzielenie, 100 zł opłaty za przygotowanie dokumentacji czy 300 zł za wizytę „konsultanta” w zaciszu naszego domu itd.

18% może równać się 1800%

Wszystkie stosowane przez parabanki opłaty dodatkowe oraz wyjątkowo krótki termin spłaty „chwilówek”, który wynosi od kilku do kilkudziesięciu dni, powodują, że wartości RRSO pożyczek pozabankowych osiąga poziom, w który aż trudno uwierzyć. Niskie kwoty sprawiają dodatkowo, że całość procederu pozabankowego wygląda z pozoru nieszkodliwie, np.: pożyczamy 200 zł, a po 15 dniach spłacamy je wraz z kosztem pożyczki wynoszącym 40 zł. Niby niewiele, jednak jeśli weźmiemy pod uwagę bezwzględne wartości tej pożyczki, to RRSO wyniesie dla niej aż ponad 8000%.

Należy tu zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestie – wysokie koszty naliczane, jeśli klient korzystający z pożyczki „chwilówki” nie jest w stanie jej spłacić w terminie. W takiej sytuacji nie dość, że na pożyczony kapitał w dalszym ciągu nakładane jest skandalicznie wysokie oprocentowanie, to  istnieje obawa naliczenia opłat administracyjno – windykacyjnych. Przy takich założeniach pożyczki, naprawdę nie trudno jest popaść w spiralę zadłużenia.