Depozyt bankowy - co to jest depozyt i na czym polega system gwarantowania depozytów od BFG?

Depozyty bankowe to ciekawy sposób na pomnożenie funduszy. Ich oprocentowanie jest jednak stosunkowo niewielkie dlatego, warto korzystać z nich jedynie w sytuacjach, gdy aktualnie posiadamy wolne środki. Decydowanie się na kredyt gotówkowy czy pożyczanie pieniędzy od znajomych tylko dlatego, aby umieścić je w depozycie to słaby pomysł.

Depozyt bankowy — co to takiego?

Większość z nas niejednokrotnie słyszała o depozytach bankowych, jednak niewiele osób wie, czym one właściwie są. Przed wyborem konkretnej oferty, dobrze jest wiec dowiedzieć się, co klientowi banku gwarantuje depozyt, ile i czy w ogóle można na tym zarobić oraz jakie zagrożenia za sobą niesie.

Depozyty bankowe to ogólne określenie wszystkich wkładów i lokat pieniężnych, jakie klient (deponent) powierza bankowi (depozytariuszowi) na czas określony w umowie. Depozytem możemy również nazwać usługę bankową polegająca na przyjmowaniu i przechowywaniu papierów wartościowych, dokumentów, biżuterii czy numizmatów.

Dla banku depozyt jest rodzajem długu zaciągniętym wobec klienta — po określonym w umowie czasie, bank zwraca klientowi wpłaconą kwotę wraz z należnymi odsetkami w zamian za „cierpliwość” klienta. W Polsce funkcjonowanie depozytów bankowych reguluje ustawa o depozytach bankowych.

Depozyt bankowy to bezpieczny sposób na przechowywanie zgromadzonych środków. Dzięki Bankowemu Funduszu Gwarancyjnemu, wkłady nieprzekraczające 100 tys. EUR gwarantowane są w 100%. Co to w praktyce oznacza? Nawet jeśli bank, w którym założyłeś depozyt, z jakichś przyczyn zbankrutuje, Ty będziesz mógł uzyskać całość lub część swoich wkładów.

Depozyty bankowe rodzaje

Obecnie możemy wyróżnić trzy rodzaje depozytów bankowych:

1. Depozyty bieżące, zwane inaczej depozytami na żądanie lub a’vista. Decydując się na ten rodzaj depozytu, klient podpisuje z bankiem umowę na czas nieokreślony, dzięki czemu może w każdej chwili wycofać z banku wpłacone środki. Oprocentowanie takiego depozytu jest bardzo niskie lub żadne, ponieważ bank nie ma pewności, jak długo środki pozostaną do jego dyspozycji. Depozyt bieżący najczęściej wykorzystywany jest przez deponentów do spłacania zobowiązań.
2. Depozyty terminowe, zwane również lokatami terminowymi. Klient, decydując się na ten rodzaj depozytu, podpisuje z bankiem umowę na 1, 3, 6 lub 12 miesięcy (rzadziej 4 lub 10) i po upływie tego czasu może bez żadnych konsekwencji wycofać wpłacone środki. Wcześniejsze odebranie depozytu i tym samym zerwanie umowy powoduje stratę finansową dla klienta w postaci utraty odsetek należnych za dany okres. Decydując się na depozyt terminowy, warto wziąć pod uwagę fakt, że banki bardzo często ustalają minimalne kwoty, które deponent musi wpłacić do banku.
3. Depozyty oszczędnościowe to połączenie depozytu terminowego z bieżącym. Decydując się na ten rodzaj depozytu, klient może wpłacać i wypłacać środki bez utraty oprocentowania, z zastrzeżeniem, że każda pierwsza wypłata w miesiącu jest darmowa, a za kolejne należy (często słono) zapłacić.

Depozyty bankowe oprocentowanie

Aktualnie, banki dość mocno obniżają oprocentowania depozytów, zwłaszcza tych krótkoterminowych, dlatego przy lokacie jednomiesięcznej można nastawić się na niewielki zysk wynoszący max. 1% w skali roku.

Większą stabilnością mogą pochwalić się za to depozyty kwartalne, które pozwalają pomnażać oszczędności w tempie od 0,5 do 2% w skali roku. Niestety biorąc pod uwagę inflację oraz tzw. podatek Belki, można dojść do wniosku, że aktualnie na rynku nie ma lokaty, która, pozwali klientowi osiągnąć realny zysk.

Na finalną wysokość oprocentowania depozytu w banku wpływ ma, chociażby czas trwania lokaty, wysokość wpłacanego kapitału, nominał depozytu czy też czas, kiedy odsetki się kapitalizują. Wysokość oprocentowania wyrażana jest procentowo w ujęciu rocznym, a jego wysokość można samodzielnie wyznaczyć, posługując się poniższym wzorem:

Gdzie:

• I – wysokość odsetek,
• K – nominał depozytu (zdeponowana kwota),
• t – długość okresu utrzymania depozytu (w dniach),
• r – oprocentowanie depozytu podawane w skali roku (w procentach).

Depozyt bankowy a lokata — różnice

Depozyt bankowy a lokata to dwa różne określenia, które często używane są zamiennie. Tak naprawdę różnią się od siebie nie tylko wysokością oprocentowania, ale też dostępem klienta do własnej gotówki. Lokaty najczęściej występują jednie w formie czasowej i klient musi liczyć się z zamrożeniem środków na jakiś czas.

Depozyty bankowe takie jak te na żądanie czy depozyty oszczędnościowe, mogą być w dowolnej chwili wypłacane lub też uzupełniane o nowe środki. Warto również pamiętać, że istnieje coś takiego jak gwarantowane depozyty bankowe.

Dzięki temu w razie upadłości banku, wszystkie środki, które zostały zgromadzone w formie aktyw lub na kontach ROR, zostaną zwrócone w 100% lub do określonej kwoty. Gwarancja BFG nie obejmuje jednak polisolokat, czyli lokat sprzedawanych w formie ubezpieczeń.

Ile kosztuje depozyt bankowy?

W większości przypadków cena depozytu bankowego wynosi 0 zł. Opłaty mogą pojawić się jedynie przy kontach osobistych, zwłaszcza jeśli nie spełniasz wymagań określonych przez bank dotyczących minimalnej liczby wykonywanych transakcji. W takiej sytuacji może zostać naliczona niewielka opłata za samo utrzymanie depozytu bankowego.

Darmowe jest również korzystanie z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Kwota, którą możesz odzyskać, łącznie nie może jednak przekraczać 100 tys. euro. Mowa tu o sumie wkładu jednej osoby w jednym banku. Nie ma znaczenia czy w ramach jednej instytucji finansowej masz założonych kilka depozytów. Zawsze liczy się suma.

Depozyt bankowy — kiedy warto się zdecydować?

Depozyt bankowy to dobry sposób na bezpieczne przechowanie wolnych środków czy drogocennych papierów i ochronę przez kradzieżą lub spadkiem wartości. Depozyt bankowy jako zabezpieczenie spełni więc swoje zadanie w 100%. Przy okazji, przy dobrym oprocentowaniu, możesz na nim odrobinę zarobić.

Musisz pamiętać jednak o tym, że nie jest to sposób na osiąganie olbrzymich zysków. Aktualnie w Polsce, wysokość głównych stóp procentowych znajduje się na rekordowo niskim poziomie, co ma duże odbicie na depozytach bankowych.

W maju 2021 roku Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała się utrzymać stopy procentowe na takim samym poziomie, jak poprzednio, a to oznacza, że wynoszą one:

• stopa referencyjna 0,10% w skali rocznej,
• stopa lombardowa 0,50% w skali rocznej,
• stopa depozytowa 0,00% w skali rocznej,
• stopa redyskonta weksli 0,11% w skali rocznej,
• stopa dyskontowa weksli 0,12% w skali rocznej.

Depozyt bankowy — gdzie można go złożyć?

Depozyt bankowy, jak sama nazwa wskazuje, to produkt, który znajduje się w ofercie prawie każdego banku, niezależnie od tego, czy jest to instytucja państwowa, komercyjna czy spółdzielcza. Co ciekawe, depozyt bankowy możesz założyć również w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, czyli popularnych SKOK-ach.

W takiej sytuacji depozyt może mieć postać konta osobistego, oszczędnościowego lub dowolnej lokaty.

Depozyt bankowy a system gwarantowania — co warto wiedzieć?

Środki zdeponowane w banku w wielu krajach objęte są systemami gwarantowania depozytów, dzięki czemu, nawet w przypadku bankructwa banku, klienci mogą odzyskać część lub całość wpłaconej przez siebie kwoty.

W Polsce za bezpieczeństwo środków finansowych, zdeponowanych na rachunkach bankowych odpowiada Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG). Ta powołana w 1994 roku instytucja sprawia, że nasze środki mogą czuć się bezpiecznie.

W razie jakichkolwiek problemów (np. w sytuacji bankructwa banku) będziemy w stanie odzyskać wniesione wkłady do wysokości 100 tys. euro, zgromadzone w jednym banku. W sytuacji, gdy posiadamy wspólne konto (np. za małżonkiem czy partnerem), wtedy wspomniany limit obowiązuje każdego współwłaściciela.

Wbrew pozorom gwarantowany depozyt bankowy wcale nie uniemożliwia nam ochrony większej kwoty. Jeśli dla przykładu dysponujesz 300 tys. euro i chcesz, aby wszystkie zgromadzone przez Ciebie środki pozostały bezpieczne, wystarczy, że ulokujesz je w trzech różnych bankach. Wtedy w każdym z nich masz zagwarantowaną 100% ochronę.

Depozyt bankowy a przepisy prawne — najważniejsze informacje

W ustawie Prawa bankowego depozyt bankowy pojawia się wśród pojęć słownikowych w definicji lokaty strukturalnej, która według przepisów jest przyjmowanym przez bank wkładem o oznaczonym terminie zapadalności, w którym wpłacony kapitał jest w całości zwracany, a wypłata odsetek lub świadczeń dodatkowych oraz ich wysokość są uzależnione od uprzednio określonych warunków.

Sposób działania depozytów bankowych reguluje Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Ustawa depozytu bankowego wskazuje zarówno zasady funkcjonowania gwarancji depozytów w bankach, jak i w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny — lista banków

Bezpieczeństwo naszych środków to bardzo ważny temat. Szczególnie po głośnej aferze Amber Gold, który oferował swoim klientom własny fundusz gwarancyjny, warto wybierać jedynie te instytucje, które objęte są prawdziwym Bankowym Funduszem Gwarancyjnym.

Co ciekawe, BFG nie dotyczy ofert parabanków, ale za to współpracuje ze SKOK-ami.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny — lista banków (stan na 6 maja 2021)

Banki komercyjne:

• Alior Bank SA,
• Bank BPH SA,
• Bank Handlowy w Warszawie SA (w tym: Citi Handlowy),
• Bank Millennium SA (w tym: EuroBank),
• Bank Nowy BFG SA,
• Bank Ochrony Środowiska SA,
• Bank Pocztowy SA (w tym EnveloBank),
• Bank Polska Kasa Opieki SA (posługujący się nazwą handlową Pekao SA),
• Bank Polskiej Spółdzielczości SA,
• BNP Paribas Bank Polska SA (w tym GOoptima),
• Credit Agricole Bank Polska SA,
• Deutsche Bank Polska SA,
• DNB Bank Polska SA,
• Getin Noble Bank SA (w tym: Getin Bank, Noble Bank),
• Idea Bank SA (w restrukturyzacji), (w tym Lion’s Bank),
• ING Bank Śląski SA,
• mBank SA,
• Mercedes-Benz Bank Polska SA,
• Nest Bank SA,
• Plus Bank SA,
• Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski SA (posługujący się nazwą handlową PKO BP oraz Inteligo),
• Santander Bank Polska SA (d. Bank Zachodni WBK SA),
• Santander Consumer Bank SA,
• SGB-Bank SA,
• Toyota Bank Polska SA.

SKOK-i:

• Krakowska Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa w Krakowie,
• Regionalna Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. Św. Brata Alberta,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa „Boże Dary”,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa „Centrum”,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa „Poznaniak”,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa „Szopienice” w Katowicach,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa „Śląsk” z siedzibą w Rudzie Śląskiej,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa „Świdnik”,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa „Wisła”,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. Eugeniusza Kwiatkowskiego,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. Franciszka Stefczyka,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. ks. Franciszka Blachnickiego w Zamościu,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. Powstańców Śląskich,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. Stanisława Adamskiego w Toruniu,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. Unii Lubelskiej,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. Zygmunta Chmielewskiego,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa Energia (d. SKOK Kozienice),
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa przy „DEZAMET” S.A. w Nowej Dębie,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa przy ZWCH „STILON” S.A. w Gorzowie Wlkp.,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa w Kostrzynie nad Odrą,
• Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa Ziemi Rybnickiej,
• Zachodniopomorska Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa.

Banki spółdzielcze

• BFG objął ochroną ogromną grupę banków spółdzielczych. Dokładna lista znajduje się na stronie internetowej BFG, w zakładce: Podmioty objęte gwarancjami.

Czy pieniądze w bankach są bezpieczne?

Czy pieniądze w banku są bezpieczne? Często słyszy się o tym, że możemy być pewni o swoje pieniądze, jedynie, jeśli leżą one w domowej skarpetce. Okazuje się jednak, że niekoniecznie.

Szacuje się, że jeśli założymy czarny i mało prawdopodobny scenariusz, w którym załamuje się globalna gospodarka, a wszystkie banki w Polsce zbankrutują, to środków z BFG wystarczyłoby jedynie na pokrycie ok. 2% depozytów. Oczywiście wartości te ciągle się zmieniają.

Należy jednak pamiętać o tym, że taka sytuacja jest skrajna i w tym wypadku nawet pieniądze zgromadzone w domu, okazałyby się nic niewarte. Pieniądze w banku są więc bezpieczniejsze niż te trzymane w gotówce.

Nie tylko pod kątem ewentualnej kradzieży, ale też, chociażby ze względu na inflacje. Co więcej, jeśli odpowiednio je rozlokujemy, możemy chociaż trochę zarobić na odsetkach.

Gwarancje depozytów bankowych — zwrot środków

Jak już wspominaliśmy, w ramach gwarancji BFG, jednemu deponentowi w danym banku lub kasie może zostać zwrócona maksymalna kwota 100 000 euro bez względu na liczbę posiadanych przez niego rachunków w danej instytucji — zawsze liczy się suma.

Podstawą wyliczenia należnej od Funduszu kwoty jest suma środków zgromadzonych na wszystkich rachunkach objętych gwarancją. Do obliczenia wartości euro w złotych przyjmuje się ogłaszany przez Narodowy Bank Polski kurs średni z dnia spełnienia warunku gwarancji.

Aby odzyskać swoje środki, tak naprawdę nie musisz nic robić. Wypłata nastąpi w ciągu 7 dni roboczych. W międzyczasie na stronie BFG pojawi się komunikat o terminie wypłaty środków oraz zostanie wskazany bank, do którego należy się udać po wypłatę.

Jeśli w określonym czasie nie zgłosisz się do banku wskazanego przez BFG, możesz w późniejszym terminie złożyć wniosek bezpośrednio do BFG o wypłatę środków i masz na to aż 5 lat. W celu otrzymania środków gwarantowanych powinieneś:

• wypełnić formularz wniosku,
• złożyć wniosek bezpośrednio w siedzibie Funduszu lub korespondencyjnie (jeśli ubiegasz  się o zwrot środków w wysokości nieprzekraczającej 100 tys. zł), wysyłając go na adres: Bankowy Fundusz Gwarancyjny, ul. ks. Ignacego Jana Skorupki 4, 00-546 Warszawa.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny — depozyty w wybranych krajach

Od 30 grudnia 2010 r. depozyty we wszystkich krajach należących do wspólnoty Unii Europejskiej chronione są do kwoty w wysokości 100 000 euro.

To ujednolicenie wynika z Dyrektywy 2009/14/WE z 11 marca 2009 (nowelizacja Dyrektywy 94/19/WE) w sprawie systemów gwarancji depozytów. W różnych krajach Instytucja Gwarantująca wypłatę środków może mieć jednak inną nazwę.

Czechy

Odpowiednikiem Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w Czechach jest Fundusz Ubezpieczenia Depozytów (Fond Pojisteni Vkladu), który działa od grudnia 1994 roku.

Gwarancją objęte są depozyty osób fizycznych i firm posiadających osobowość prawną (w koronach i walutowe) zgromadzone na rachunkach bieżących, rachunkach oszczędnościowych, lokatach terminowych, rachunkach depozytowych i książeczkach oszczędnościowych.

Spod gwarancji FUD wyłączone są depozyty skarbu państwa i urzędów administracji rządowej, banków i innych instytucji finansowych oraz firm ubezpieczenia zdrowotnego.

Słowacja

O gwarancje bankowe depozytów na Słowacji dba Fundusz Ochrony Depozytów (Fond Ochrany Vkladov), działający od marca 1996 r. Do FOW należą banki oraz towarzystwa budowlane działające na podstawie licencji wydanej przez Narodowy Bank Słowacji.

Gwarancjami objęte są depozyty imienne oraz notarialne wraz z odsetkami, spełniające określone w ustawie wymogi dotyczące identyfikacji wierzyciela.

Wielka Brytania

Gwarancja depozytów bankowych w Wielkiej Brytanii zapewniana jest przez System Gwarantowania Usług Finansowych (Financial Services Compensation Scheme). Instytucja działa dopiero od 2001 roku, jednak nie jest pierwszą organizacją mającą zapewnić gwarancje bankowe.

Od 1979 r. działał System Ochrony Depozytów, który był jedną z ośmiu instytucji zajmujących się gwarantowaniem powierzonych przez klientów środków pieniężnych różnym instytucjom finansowym.

Gwarancjami SGUF w 100% objęte są depozyty wraz z odsetkami, do wysokości 85 000 GBP lub do 170 000 GBP w przypadku kont wspólnych. SGUF chroni depozyty bankowe, a także środki zgromadzone w towarzystwach ubezpieczeniowych, firmach doradztwa finansowego i w firmach inwestycyjnych.

Federacja Rosyjska

W Rosji ubezpieczenie depozytów bankowych gwarantuje Agencja Gwarantowania Depozytów, działająca od początku 2004 roku. Gwarancją objęte są środki pieniężne zgromadzone w walucie Federacji Rosyjskiej lub obcej złożone przez deponentów, lub na ich rzecz w bankach.

W przypadku roszczeń ubezpieczeniowych występujących po 29 grudnia 2014 r. maksymalna kwota odszkodowania za depozyty w jednym banku nie może przekroczyć 1 miliona 400 tysięcy rubli, natomiast maksymalna kwota odszkodowania z tytułu depozytów za zdarzenia ubezpieczeniowe, które wystąpiły w okresie:

• od 2 października 2008 r. do 29 grudnia 2014 r. wynosi nie więcej niż 700 tysięcy rubli;
• od 25 marca 2007 roku o godzinie 2008 g 1 października wynosi nie więcej niż 400 tysięcy rubli;
• od 9 sierpnia 2006 r. do 25 marca 2007 r. wynosi nie więcej niż 190 tys. rubli;
• do 9 sierpnia 2006 r. wynosi nie więcej niż 100 tysięcy rubli.

W przypadku wspólnych rachunków dwóch lub więcej osób nie występuje zasada zwielokrotniania wysokości limitu gwarancyjnego. Wypłata środków z gwarancji następuje zawsze w rublach rosyjskich.

W wielu krajach oszczędności klientów zdeponowane w bankach chronione są przed ewentualnym bankructwem tych instytucji. Na szczęście, w większości przypadków jest to działanie profilaktyczne, ponieważ jak wynika z danych Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, ostatnia upadłość banku komercyjnego w Polsce została odnotowana w 2000 roku.