Robisz przelewy? Uważaj na urząd skarbowy

Oto najważniejsze informacje dotyczące moniorowania przelewów:

• Monitorowanie transakcji: Banki i instytucje finansowe są zobowiązane do monitorowania kont bankowych swoich klientów, szczególnie pod kątem transakcji wysokowartościowych.

• Kwota podlegająca kontroli: Transakcje, w tym przelewy internetowe, przekraczające 15 000 euro (około 69 000 zł według bieżącego kursu) mogą być szczególnie kontrolowane.

• Wymogi weryfikacyjne: W przypadku takich transakcji banki mogą wymagać od klientów dodatkowych informacji dotyczących źródła funduszy oraz celu transakcji.

• Zgłaszanie podejrzanych transakcji: Jeśli przelew wzbudzi podejrzenia związane z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu, bank musi zgłosić to do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF).

• Analiza ryzyka: Banki przeprowadzają analizę ryzyka transakcji, aby wykrywać nietypowe wzorce zachowań finansowych, które mogą sugerować nielegalne działania.

Te działania mają na celu zapewnienie, że systemy finansowe nie są wykorzystywane do nielegalnych operacji.

Czy urząd skarbowy sprawdza przelewy?

Od lipca 2022 roku urzędy skarbowe w Polsce uzyskały uprawnienia, które pozwalają im na kontrolowanie finansów osobistych obywateli, w tym kont bankowych i przelewów. Te przepisy mają na celu uszczelnienie systemu podatkowego i pozwalają urzędom na przeglądanie historii rachunków bankowych bez konieczności informowania właściciela konta.

Kontrola ta jest realizowana przez Krajową Administrację Skarbową (KAS), a banki są zobowiązane do udostępniania danych na żądanie urzędu, nawet jeśli osoba nie jest podejrzewana o przestępstwo. Ponadto, przelewy o większej wartości mogą być monitorowane przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF), który sprawdza legalność źródła funduszy, ale nie wszystkie transakcje są automatycznie analizowane .

Jakie przelewy podlegają kontroli urzędu skarbowego?

Banki są integralnym elementem systemu finansowego na świecie i jednym z ważnych filarów gospodarki krajowej. Działają przede wszystkim na podstawie przepisów Prawa bankowego, ale nie tylko. Ich obowiązki definiuje również Ustawa z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Jej przepisy nakładają na banki obowiązek czuwania nad praworządnością, tj. między innymi nad przestrzeganiem prawa przez klientów instytucji finansowych. Instytucje publiczne muszą monitorować działalność prowadzoną przez użytkowników rynku. Jeśli zachodzą podejrzenia co do jej legalności, muszą to zgłaszać odpowiednim organom państwowym.

Banki zobowiązane są do informowania o wszelkich podejrzanych transakcjach urząd skarbowy czy Generalnego Inspektora Informacji Finansowej działającego przy Ministerstwie Finansów. Oczywiście nie będą to wszystkie przelewy na konto, a urząd skarbowy nie sprawdzi wszystkich wpłat i wypłat z rachunków osobistych klientów w bankach. Byłoby to fizycznie niemożliwe.

Zasadniczo można spokojnie przyjąć, że urząd skarbowy nie ma dostępu do prywatnych kont obywateli w przeciwieństwie do kont firmowych pozostających pod kontrolą urzędu. Jednocześnie w określonych przypadkach fiskus może sprawdzić rachunek osobisty i wpłaty na konto, a urząd skarbowy podejmuje się takiego działania w ściśle określonych przypadkach.

Są to sytuacje, w których sam bank musi zawiadomić urząd skarbowy o tym, że zaobserwował podejrzane transakcje. Wśród nich są:

• przelewy realizowane na duże kwoty;
• przelewy wykonywane często, w małych odstępach czasu, na mniejsze sumy, sumarycznie dające wysoką wartość;
• przelewy realizowane z podejrzanymi tytułami wpłat;
• przelewy od różnych nadawców, na podobne kwoty – mogą wskazywać na celową dywersyfikację wpłat na jedno konto.

Zasadniczo więc wpłata gotówki na konto nie zainteresuje urzędu skarbowego, ale już transakcje budzące uzasadnione podejrzenia rzeczywiście mogą zostać skontrolowane przez urząd. Dzieje się tak m.in. w przypadku niecodziennych przelewów z zagranicy. Urząd skarbowy prześledzi przelewy, by sprawdzić, czy nie doszło do wykroczenia lub przestępstwa.

Kiedy przelew trzeba zgłosić do urzędu skarbowego?

Z perspektywy konsumenta, klienta banku, który ma konto, możesz zadawać sobie pytanie, czy trzeba zgłaszać przelew do urzędu skarbowego. Być może uważasz, że dotyczy to tylko dużych kwot, a mniejsze, jak np. 1 tys. zł, nie interesują fiskusa. Jest jednak zupełnie inaczej. W gruncie rzeczy nie ma wytycznych, kiedy przelew musi być zgłoszony fiskusowi. Jeśli jednak jest to przelew darowizny pieniężnej, obowiązują Cię przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Możesz dowolnie obdarowywać się pieniędzmi lub rzeczami, jeśli darowizna dokonywana jest w najbliższej rodzinie, w tak zwanej zerowej grupie podatkowej, na przykład może być to darowizna od rodziców. Czy w takiej sytuacji płacisz cokolwiek do urzędu skarbowego, a przelew środków powinien być zgłoszony fiskusowi?

Okazuje się, że bardzo istotne jest zgłoszenie darowizny, a więc i przelewu z konta bankowego do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od daty jego wykonania. Przy darowiznach w najbliższej rodzinie podatku nie zapłacisz, o ile ją zgłosisz, a jej potwierdzeniem będzie właśnie przelew. Dzięki temu możesz skorzystać ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn. A do jakiej kwoty przelewy nie są rejestrowane? Jeśli są to drobne sumy, przekazywane w ramach codziennych czynności. Trudno wskazać tu jedną kwotę.

Musisz wiedzieć też, że sam bank sprawdza przelewy dokonywane przez klientów, które mogą budzić podejrzenia, że dzieje się coś nieprawidłowego. Od jakiej kwoty płatnosci są monitorowane? Granicą jest kwota odpowiadająca 15 tys. euro.

Od jakiej kwoty banki informują Urząd Skarbowy?

Nie wszystkie przelewy dokonywane z kont osobistych klientów są ewidencjonowane i zgłaszane przez banki do urzędów skarbowych. Od jakiej kwoty te instytucje informują urząd skarbowy o potencjalnie podejrzanych płatnościach?

Otóż zgodnie z przepisami banki mają obowiązek informowania o przelewach, których wartość przekracza 15 000 euro. Wynika to bezpośrednio z art. 35 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W artykule tym ustawodawca wskazał, że instytucje bankowe muszą stosować określone środki bezpieczeństwa finansowego w przypadku przeprowadzania transakcji okazjonalnej:

• o równowartości 15 000 euro lub więcej, bez względu na to, czy jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane, lub
• która stanowi transfer środków pieniężnych na kwotę przekraczającą równowartość 1000 euro.

W zależności od tego, jaki kurs euro zostanie zastosowany do przeliczenia kwoty 15 tys. euro lub 1 tys. euro, kwota zgłaszana przez banki do urzędu skarbowego wynosi 60–65 tys. zł. Warto przy tym podkreślić, że niektóre banki stosują nawet nieco niższe limity, wynoszące np. 10 tys. euro. Jeśli dokonujesz takiego przelewu bankowego, a urząd skarbowy uzyska o nim informację, będziesz musiał wyjaśniać, skąd masz środki finansowe i z jakiego tytułu są one przelewane.

Dodatkowo, bank powinien zastosować środki bezpieczeństwa i poinformować o przelewach urząd skarbowy, jeśli chodzi o przeprowadzanie transakcji okazjonalnej z wykorzystaniem waluty wirtualnej o równowartości 1 tys. euro lub większej.

Podejrzenie fiskusa mogą budzić częste przelewy międzybankowe, a urząd skarbowy słusznie może się nimi zainteresować i chcieć wyjaśnić sprawę.

Przekazywanie informacji o takich przelewach do urzędu skarbowego nie powoduje, że rzeczywiście powinieneś spodziewać się kontroli przy każdej transakcji tego typu czy serii transakcji. Najczęściej kontrola będzie dotyczyła tych przelewów, które z różnych względów rzeczywiście wzbudzają podejrzenia popełnienia przestępstwa lub mogą być związane z zatajeniem przez daną osobę swoich dochodów.

Nie pomoże to, że transakcja zostanie rozbita na szereg mniejszych, jeśli przelewy będą dokonywane z tego samego konta. Trzeba pamiętać też, że wszystkie informacje na temat tego typu transakcji są rejestrowane i zapisywane przez 5 lat.

Jeśli przelewy wzbudzają podejrzenia co do prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu, banki zgłaszają to do Głównego Inspektora Informacji Finansowej, a GIIF podejmuje decyzję, czy skierować sprawę do US lub do prokuratury.

Ile pieniędzy można wpłacić do banku bez kontroli urzędu skarbowego?

Obywatele nie muszą się martwić, że wszystkie ich transakcje są stale monitorowane przez urząd skarbowy. Chociaż przelewy powyżej równowartości 15 tys. euro muszą być zgłaszane do urzędu skarbowego lub Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF), nie oznacza to automatycznego wszczęcia kontroli.

Większość takich transakcji ma logiczne uzasadnienie i są one realizowane po wstępnej weryfikacji. Banki mogą samodzielnie ustalać limity, powyżej których przeprowadzają wyrywkowe kontrole. Jeśli transakcja wzbudzi podejrzenia, bank informuje GIIF, który decyduje o dalszych krokach.

W razie potrzeby informowany jest urząd skarbowy, a w wyjątkowych przypadkach także prokuratura. Gdy pojawi się podejrzenie naruszenia prawa, płatność może być wstrzymana, a konto zablokowane. W takich sytuacjach należy zgłosić się do urzędu skarbowego i opłacić wymagany podatek lub skorzystać z przysługujących zwolnień.

Kiedy należy zapłacić podatek od przelewu?

Przelewy na wysokie kwoty, które wpływają na konto lub realizowane są z Twojego rachunku, mogą być przedmiotem zainteresowania fiskusa, przede wszystkim wtedy, gdy ich jednorazowa kwota lub łączna kwota kilku realizowanych przelewów wyniesie 15 tys. euro. Czy trzeba płacić podatek od przelewu na taką sumę?

Podatek od przelewu bankowego nie jest naliczany od każdej wpłaty i wypłaty. Dotyczy tylko płatności określonego rodzaju. Warto zawsze mieć dokumenty, które potwierdzą legalność transakcji, zwłaszcza takiej na większą sumę.

Podatek od przelewu trzeba zapłacić, jeśli wpłata jest wynikiem uzyskania przez Ciebie darowizny pieniężnej czy spadku, które nie zostały zgłoszone wcześniej do urzędu skarbowego. Uregulowane jest to ustawą o podatku od spadków i darowizn.

Od jakiej kwoty przelewu płaci się podatek za otrzymaną darowiznę lub spadek? Zgodnie z obowiązującymi przepisami dodatkowa opłata – podatek płacony do urzędu skarbowego – dotyczy darowizn, które przekraczają kwoty wolne od opodatkowania wynoszące:

• 36 120 zł w przypadku I grupy podatkowej;
• 27 090 zł w przypadku II grupy podatkowej;
• 5733 zł w przypadku III grupy podatkowej.

Do poszczególnych grup podatkowych zaliczają się:

• I grupa podatkowa – najbliżsi członkowie rodziny obdarowanego, a więc małżonek, zstępni (dzieci, wnuki i prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, zięć, synowa i teściowie;
• II grupa podatkowa – dalsi członkowie rodziny, a więc zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców i małżonków, małżonkowie pasierbów, rodzeństwa, rodzeństwa małżonków i innych zstępnych;
• III grupa podatkowa – dalecy krewni, znajomi i osoby postronne.

Każda darowizna wysłana przelewem drugiej osobie i przekraczająca progi wskazane powyżej powinna zostać zgłoszona do urzędu skarbowego. Należy także zapłacić za nią podatek od darowizny. Możesz czasami skorzystać ze zwolnienia z opłacania tego podatku zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Jeśli przelew na Twoje konto przychodzi z tytułem „darowizna” czy „pożyczka od rodziców”, powinieneś wiedzieć, że najpewniej musisz od niego opłacić podatek we właściwej wysokości.

Nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej podlega zwolnieniu z daniny, jeśli darowizna nie przekracza 9637 zł od jednego darczyńcy. Jeśli jest to darowizna od wielu darczyńców, to nie będzie opodatkowana, jeśli jej kwota to łącznie nie więcej niż 19 274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny. 

Pieniądze te lub rzeczy obdarowany musi przeznaczyć w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.

Od jakiej kwoty przelewu płaci się podatek?

Jeśli przelew dokonany na twoje konto wynika z darowizny czy spadku, które nie zostały zgłoszone do urzędu skarbowego, jak najszybciej musisz uregulować zaległy podatek. Jest on naliczany od nadwyżki ponad kwotę wolną wspomnianą powyżej, inną dla każdej z grup.

Stosuje się przy tym stawkę w wysokości od 3 do 20 proc., w zależności od grupy podatkowej. Podobnie jest w przypadku pożyczek prywatnych, które również są opodatkowane.

To pożyczkobiorca jest zobowiązany do uiszczenia daniny od czynności cywilnoprawnych, a pożyczkodawca musi zapłacić podatek dochodowy, jeśli pożyczka była oprocentowana. Pożyczkobiorca płaci podatek od czynności cywilno-prawnych w wysokości 2 proc. wartości pożyczki.

Pozostaje jeszcze kwestia podatku od przelewu z zagranicy. Czy istnieje taka danina? Okazuje się, że w niektórych przypadkach rzeczywiście musisz zapłacić podatek od przelewu zagranicznego. Nie płacisz go, jeśli zarobiłeś pieniądze z wykorzystaniem legalnych, ujawnionych źródeł. Obowiązek uiszczenia podatku dotyczy wyłącznie pieniędzy przesyłanych oraz otrzymywanych jako darowizna. Na takich samych zasadach jak wspominane powyżej.

Czy tytuł przelewu ma znaczenie?

Kusi cię czasem, by nadać przelewowi zabawny, wieloznaczny tytuł? Powinieneś uważać, ponieważ zwyczajnie możesz narobić sobie przez to sporo kłopotów. Jeśli zastanawiasz się, czy tytuł przelewu ma znaczenie, odpowiadamy, że często tak właśnie się dzieje.

Analitycy bankowi mogą zgłosić do urzędu skarbowego czy do GIIF przelewy w kwocie nieprzekraczającej 15 tys. euro nawet na podstawie dziwnej, niecodziennej, podejrzanej nazwy. Transakcje o tytułach np. „przelew na okup” najpewniej zostaną po prostu wstrzymane przez bank do wyjaśnienia. Lepiej nie narażać się na takie stresy i wybierać bezpieczne tytuły.

Skąd masz wiedzieć, że nazwa przelewu jest bezpieczna? Możesz skorzystać z wpisanego w polu „tytuł przelewu” automatycznego sformułowania „przelew środków”. Czasami warto dodać tytuł, który przyspieszy zaksięgowanie pieniędzy u odbiorcy, np. „przelew za zakup X” czy „wpłata na rezerwację numer”.

Przy tworzeniu bezpiecznych tytułów przelewów bankowych kieruj się kilkoma uniwersalnymi zasadami:

• używaj wyłącznie jednoznacznych, niebudzących wątpliwości analityków bankowych określeń,
• opisuj przelewy zgodnie z prawdą i celem przeznaczenia środków,
• unikaj żartów przy tworzeniu tytułów,
• nie używaj zwrotów w tytule przelewów sugerujących zaangażowanie w działania polityczne i tym bardziej w działania przestępcze.

Czy urząd skarbowy może sprawdzić konto osobiste?

W praktyce warto zastanowić się, czy urząd skarbowy może sprawdzić konto osobiste, na przykład po zgłoszeniu przelewu przez analityków bankowych jako „wątpliwego”. Musisz wiedzieć, że bank monitoruje transakcje na duże kwoty i blokuje ich realizację, jeśli wyglądają na podejrzane.

Dopiero wówczas powiadamiany jest GIIF, a on może zawiadomić o tym fakcie urząd skarbowy, który posiada kompetencje do skontrolowania twojego konta osobistego. Fiskus zwróci się do ciebie z pytaniem, ile masz rachunków bankowych i ile aktywnych pożyczek czy kredytów.

Szuka w ten sposób źródła wpływów na twoje konto bankowe. Dla fiskusa istotne będą wyciągi z rachunku osobistego z kilku ostatnich miesięcy, bo na ich podstawie można zweryfikować dochody oraz koszty utrzymania.

Bank posiada możliwość wglądu w historię transakcji i może monitorować przepływ gotówki, a urząd skarbowy może właściwie to samo zrobić na podstawie przepisów ustawy o ordynacji podatkowej, ale wcześniej musi zostać wszczęte wobec ciebie, jako właściciela konta, postępowanie podatkowe.

W takim przypadku do banku trafi wniosek naczelnika urzędu skarbowego, który zajmuje się twoją sprawą. Bank udzieli wszelkich najistotniejszych informacji na polecenie fiskusa. Taka procedura wchodzi w życie dopiero wówczas, gdy pożądanych informacji dla urzędu skarbowego nie przekażesz samodzielnie.

Jaka jest kara za nieujawnienie dochodów?

Urząd skarbowy może zweryfikować konto klienta każdego banku w Polsce. Może też zakwestionować zbyt duże rozbieżności pomiędzy twoimi wydatkami i dochodami. Podstawą jest twoja deklaracja podatkowa, więc jeśli nie masz za dużych przychodów, nie powinno cię być stać na drogie wyjazdy, samochody czy nieruchomości.

Wszystkie transakcje i przelewy, które nie zostaną rozliczone z fiskusem i o których urząd się dowie dzięki analitykom bankowym, mogą zostać potraktowane jako złamanie prawa.

Duża wpłata do banku wygeneruje zawiadomienie do urzędu skarbowego, a jeśli nie będziesz w stanie uzasadnić źródła pochodzenia pieniędzy, możesz spodziewać się obłożenia cię karą pieniężną w wysokości do 75 proc. nierozliczonych dochodów.

Służby mogą sięgnąć po archiwalne dokumenty, nawet 5 lat wstecz. Gdy inspektor podatkowy odkryje nieprawidłowości, możesz być zmuszony do zapłacenia podatku karnego. I to są najłagodniejsze konsekwencje! W skrajnych przypadkach możesz nawet zostać pozbawiony wolności do lat 5.