Kwota wolna od podatku 2024 ile wynosi i jak ją obliczyć?

Rozliczenie podatkowe PIT jest obowiązkowe dla wszystkich podatników uzyskujących przychody lub dochody w Polsce. Zobacz, jak wygląda kwestia kwoty wolnej od podatku.

Nasi eksperci podejmują następującą tematykę:

1. Jaka kwota wolna od podatku w 2024 r.? – kwota wolna w tym roku wynosi do 30 000 zł. Jednak nie każdy może z niej skorzystać.
2. Kwota wolna od podatku w 2024 roku w najwyższym wymiarze dostępna jest dla podatników uzyskujących dochody do 120 000 zł.
3. Jakie zmiany podatkowe w 2024 roku? Właściwie kwota wolna od podatku nie ulegnie zmianie – wynosi tyle samo co przed rokiem.
4. Możesz skorzystać w deklaracji PIT-36 lub PIT-37 z kwoty wolnej od podatku i zmniejszyć wysokość podatku należnego fiskusowi – nie bierz kredytu gotówkowego, by opłacić podatek dochodowy, tylko dąż do optymalizacji podatkowej w świetle obowiązujących przepisów.
5. Kwota wolna od podatku czy kwota zmniejszająca podatek – zobacz różnice i punkty wspólne dla tych kwot.

Ile wynosi kwota wolna od podatku w 2024?

Do 2017 roku kwota wolna właściwie nie ulegała zmianom albo były one kosmetyczne, ale później rząd zdecydował się na stopniowe podnoszenie jej wysokości. Spowodowane to było tym, że w wielu krajach europejskich była ona wówczas znacznie wyższa. Zmiany weszły w życie w 2017 roku. Czym jest kwota wolna od podatku i ile wynosi? Zmniejsza ona wysokość płaconego podatku i wykorzystywana jest u uprawnionych w rocznej deklaracji. Na pytanie o to, jaka jest kwota wolna od podatku w Polsce, nie ma jednej odpowiedzi, ponieważ zmieniała się w ciągu ostatnich kilku lat.

We wrześniu 2017 roku Mateusz Morawiecki, wówczas wicepremier, podkreślał, że istnieje konieczność podwyższania kwoty wolnej dla najuboższych. Podczas gdy w 2017 roku wynosiła 6,6 tys. zł, od 1 stycznia 2018 roku została znacząco zwiększona – do 8 tys. zł.

Jej głównymi beneficjentami pozostały osoby, które uzyskują w ciągu roku podatkowego najniższe dochody – to głównie osoby wykonujące prace dorywcze lub żyjące z zasiłków.

Na zmianę wysokości kwoty wolnej od podatku dochodowego w Polsce wpływ miało zwiększenie minimalnego wynagrodzenia dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę oraz wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej wraz ze zwiększaniem jej wysokości co roku. Jaka jest kwota wolna od podatku w 2024 roku, a ile wynosiła w ubiegłych latach?

Od 2022 roku nie uległa zmianie i w 2024 roku wciąż wynosi 30 000 zł.

Aktualnie więc Polacy korzystać będą mogli ze zdecydowanie wyższej kwoty wolnej. Jednak trzeba mieć świadomość, do jakiej sumy obowiązuje kwota wolna od podatku, jeśli chodzi o uzyskiwane dochody.

Co oznacza kwota wolna od podatku do 30 000 zł? Jeśli w rozliczeniu rocznym 2024 nie przekroczysz tej wartości dochodu, w ogóle nie zapłacisz podatku dochodowego, a nadpłacony w ramach zaliczek na PIT zostanie Ci zwrócony. W przypadku gdy ten dochód będzie wyższy, zapłacisz daninę w wysokości 12 proc. od nadwyżki ponad 30 000 zł, aż do chwili osiągnięcia drugiego progu podatkowego skali podatkowej wynoszącego 120 000 zł, kiedy to stawka daniny zmienia się na 32 proc.

Kto może skorzystać z kwoty wolnej od podatku?

Kwota wolna od podatku nie przysługuje w Polsce wszystkim podatnikom bez wyjątku. Dotyczy ona tylko osób rozliczających się według dwustopniowej, progresywnej skali podatkowej, w której występują dwa progi:

• 12 proc. w przypadku, gdy dochód podatnika wynosi do 120 000 zł;
• 32 proc. w przypadku, gdy dochód podatnika będzie wyższy niż 120 001 zł – daninę w takiej wysokości płacisz od nadwyżki dochodów.

Tym samym możesz skorzystać z kwoty wolnej od podatku tylko wówczas, gdy w ramach rocznego rozliczenia składasz jedną z poniższych deklaracji:

• PIT-37 – deklaracja podatkowa PIT przeznaczona dla osób, które w ubiegłym roku podatkowym uzyskiwały dochody za pośrednictwem płatnika opodatkowane skalą.
• PIT-36 – deklaracja podatkowa PIT przeznaczona dla osób, które w ubiegłym roku podatkowym uzyskiwały dochody samodzielnie, bez pośrednictwa płatnika, opodatkowane skalą podatkową.

W przypadku opodatkowania kartą podatkową (PIT-16A), podatkiem liniowym (PIT-36L) czy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28) bez względu na wielkość uzyskiwanych przychodów nie masz możliwości skorzystania z kwoty wolnej. Nie ma takiej możliwości również wtedy, gdy rozliczasz się z fiskusem ze zbycia nieruchomości.

Kwota wolna od podatku a kwota zmniejszająca podatek

W przepisach dotyczących opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych można znaleźć informacje o kwocie wolnej od podatku, ale i o kwocie, która zmniejsza podatek. Czy kwota wolna od podatku to to samo co kwota zmniejszająca podatek? Pomimo podobnego nazewnictwa istnieją fundamentalne różnice pomiędzy nimi.

Kwota wolna od podatku odpowiada sumie, jaką możesz uzyskać w ramach wypracowanego dochodu i nie będzie ona objęta podatkiem dochodowym. To wysokość dochodu, od której w corocznym rozliczeniu podatkowym PIT nie ma potrzeby odprowadzania podatku fiskusowi.

Natomiast kwota zmniejszająca to taka, o jaką pomniejszane są zaliczki na podatek dochodowy przez pracodawcę w ciągu roku. Pozwoli Ci ona na obniżenie wysokości obowiązku podatkowego względem fiskusa. Zapłacisz w efekcie niższą kwotę podatku PIT. Kto może skorzystać z kwoty zmniejszającej?

Aby taka kwota była uwzględniana przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy, jako pracownik musisz złożyć na ręce zatrudniające oświadczenie na formularzu PIT-2. Wtedy co miesiąc Twój pracodawca będzie pomniejszał wyliczoną od Twojego wynagrodzenia zaliczkę na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej.

Podczas gdy kwota wolna od podatku, jak wspominaliśmy, w 2024 roku wynosi 30 tys. zł, to zmniejszająca podatek jest równa 300 zł miesięcznie, czyli 3600 zł rocznie. Wysokość wynika z tego, że jest to 12 proc. z kwoty wolnej, czyli z 30 000 zł.

Kwota wolna od podatku a ulgi podatkowe

Wszystkie kwestie związane z ustalaniem wysokości kwoty wolnej od podatku w Polsce zostały ujęte w przepisach Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Także jej przepisy normują zasady korzystania przez podatników z ulg podatkowych. Obecna nowelizacja w ramach Polskiego Ładu została wprowadzona Ustawą z dnia 29 października 2021 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Znalazła się ona w Dzienniku Ustaw poz. 2105.

Wprowadzenie nowych zasad stosowania kwoty zmniejszającej podatek, czyli zmiana wysokości kwoty wolnej od podatku dochodowego, bynajmniej nie spowodowało ograniczenia Twojego prawa do korzystania z przysługujących Ci ulg. W swojej deklaracji PIT możesz więc wskazać:

• ulgę na dziecko – inaczej ulgę rodzinną, która dostępna jest dla małżonków o dochodach łącznych 112 000 zł, dla osób samotnie wychowującym dziecko – 112 000 zł oraz 56 000 zł dochodów w przypadku, gdy nie pozostawałeś w związku małżeńskim przez cały lub część roku; ulga na dziecko wynosi: w przypadku jednego lub dwójki dzieci 1112,04 zł, na trzecie dziecko w rodzinie – 2000,04 zł, na czwarte i kolejne dziecko w rodzinie – 2700 zł;
• ulgę na zapłacone w danym roku podatkowym składki ZUS (na ubezpieczenie społeczne) za podatnika lub osobę współpracującą, łącznie ze składkami zapłaconymi za granicą w państwach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej, nieodliczone za granicą;
• ulgę na darowizny na cele kultu religijnego, charytatywno-opiekuńcze kościelnych osób prawnych, charytatywne – na organizacje pożytku publicznego, na odbudowę zabytków;
• ulgę na darowizny dla honorowych krwiodawców;
• ulgę na darowizny na cele edukacji zawodowej;
• ulgę internetową – odliczenie w wysokości do 760 zł rocznie z tytułu korzystania z sieci internetowej;
• ulgę rehabilitacyjną – dla osób z niepełnosprawnościami lub mających na utrzymaniu osoby z niepełnosprawnościami, jeśli dochód osoby niepełnosprawnej nie przekroczy 16 061,28 zł; wydatki z kategorii limitowanych w uldze rehabilitacyjnej można odliczyć w PIT maksymalnie do kwoty 2280 zł dla każdego z czterech rodzajów wydatków;
• ulgę na wydatki na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) – w przypadku osób zatrudnionych w 2024 roku w rozliczeniu podatkowym za 2023 rok można odliczyć maksymalnie 8322 zł, a u przedsiębiorców – 12 483 zł;
• ulgę na darowizny laptopów i tabletów;
• ulgę na darowizny na walkę z pandemią COVID-19;
• ulgę termomodernizacyjną – kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 zł;
• zwrot otrzymanych świadczeń, które wcześniej podwyższyły podstawę opodatkowania w kwocie uwzględniającej pobrany podatek dochodowy;
• ulgę na działalność badawczo-rozwojową;
• ulgę dla młodych – dla osób, które nie ukończyły 26. roku życia i pracują lub uzyskują zasiłek macierzyński czy odbywają praktyki absolwenckie; nie płacisz podatku, jeśli Twój dochód w roku podatkowym nie przekroczył 85 528 zł;
• ulgę abolicyjną – dla osób, które podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w RP i uzyskują określone dochody zagraniczne, do których ma zastosowanie metoda odliczenia proporcjonalnego;
• ulgę dla pracujących seniorów – zwolnienie od podatku dochodowego przychodów maksymalnie do kwoty 85 528 zł osiągniętych z pracy na etacie, umowy-zlecenia, działalności gospodarczej opodatkowanej skalą podatkową, podatkiem liniowym, ryczałtem lub 5-procentową stawką, zasiłku macierzyńskiego, ale tylko pod warunkiem, że z tytułu uzyskania tych przychodów podlegasz ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych;
• ulgę na powrót – jeśli po 31 stycznia 2021 roku zdecydowałeś się wrócić do Polski z zagranicy; ulga polega na zwolnieniu Cię od podatku dochodowego od przychodów do kwoty 85 528 zł, osiągniętych po powrocie do Polski z pracy na etacie, umowy-zlecenia, działalności gospodarczej lub zasiłku macierzyńskiego;
• ulgę dla rodzin 4+ – przeznaczona dla Ciebie, jeśli wychowujesz co najmniej czworo dzieci, polega na zwolnieniu od podatku PIT przychodów do kwoty 85 528 zł osiągniętych z pracy na etacie, umowy-zlecenia, działalności gospodarczej czy zasiłku macierzyńskiego.

Jeśli skorzystasz z większej liczby przysługujących Ci zgodnie z prawem ulg podatkowych w PIT, będziesz mieć szansę na obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz wykorzystanie wyższej kwoty wolnej. Zmiany w tym zakresie powodują, że ostatecznie należny fiskusowi podatek za poprzedni rok ulegnie zmniejszeniu.

Natomiast w przypadku rozliczania się w PIT 2022 w terminie do końca kwietnia 2023 roku nie było już możliwości odliczania części opłaconej składki zdrowotnej. Przy rozliczaniu się w 2024 roku z przychodów i dochodów z 2023 roku taka możliwość powróciła. Możesz rozliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeśli prowadzisz działalność gospodarczą opodatkowaną:

• podatkiem liniowym 19 proc.,
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
• kartą podatkową.

Rozliczenie przysługuje z tytułu zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Kwota wolna od podatku a wspólne rozliczenie małżonków

Jesteś w związku małżeńskim i masz wspólność majątkową wraz ze współmałżonkiem? W takiej sytuacji prawdopodobnie możesz rozliczyć PIT wspólnie. Taka preferencja dostępna jest dla osób, które w poprzednim roku pozyskiwały dochody opodatkowane skalą podatkową i rozliczają się na drukach PIT-37 lub PIT-36.

Przepisy Polskiego Ładu zniosły wymóg pozostawania w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy – wystarczy nawet miesiąc pozostawania w małżeństwie, by skorzystać z preferencyjnego rozliczenia.

Osoby mające rozdzielność majątkową małżeńską nie mogą rozliczać się na jednym picie. W przypadku wspólnego rozliczenia podatkowego najpierw sumujesz dochody swoje i współmałżonka, następnie dzielisz na pół i dopiero od tak ustalonej podstawy wyliczasz podatek dochodowy od osób fizycznych.

Korzystasz również ze zmniejszającej podatek kwoty właściwej dla połowy łącznych dochodów małżonków. Wyliczoną daninę mnożysz przez dwa i odprowadzasz do urzędu skarbowego. Jaka kwota wolna od podatku przy wspólnym rozliczeniu małżonków ma zastosowanie? Każdemu z małożonków przysługuje możliwość rozliczenia kwoty wolnej od podatku, czyli po 30 000 zł na żonę i męża.

Jak obliczyć kwotę wolną od podatku w 2024 roku?

Od chwili znacznego podwyższenia kwoty wolnej, czyli od 2017 roku, kiedy to osiągnęła wysokość 6600 zł, stała się ona degresywna. Oznacza to, że jej wysokość uzależniona jest od tego, ile zarabiasz. Im dochód jest wyższy, tym mniejszą kwotę wolną zastosujesz w rocznej deklaracji podatkowej PIT.

W rozliczeniach za rok 2023, które złożysz do końca kwietnia 2024 roku, maksymalna kwota wolna od podatku wyniesie 30 000 zł. Oznacza to, że podatnicy uzyskujący dochody do 30 000 zł, które opodatkowane są na zasadach ogólnych, według skali, nie zapłacą podatku PIT. Natomiast powyżej tej kwoty podatek będzie liczony w następujący sposób:

• dochód w granicach od 30 001 zł do 120 000 zł – danina w wysokości 12 proc. – kwota zmniejszająca podatek w wysokości 3600 zł rocznie,
• dochód powyżej 120 001 zł – danina w wysokości stanowiącej sumę 10 800 zł i 32 proc. nadwyżki ponad 120 000 zł.

Na uwagę zasługuje fakt, że Polski Ład doprowadził w 2022 roku do tego, że wraz ze zmianą wysokości kwoty wolnej od podatku uległa modyfikacji kwota zmniejszająca daninę. Nie zmniejsza się wraz z wysokością osiąganych dochodów, jak to się działo w przypadku rozliczeń za 2021 rok.

Ile zyskamy na kwocie wolnej od podatku w rozliczeniu rocznym? Warto to przeliczyć. Jeśli na przykład w 2023 roku zarobiłeś 50 000 zł brutto, poniosłeś koszty uzyskania przychodu w wysokości 10 000 zł, korzystasz z ulgi na dwójkę dzieci, tj. odliczasz 2×1112,04 zł, to wyliczony podatek wyniesie:

Dochód netto: 50 000 zł – 10 000 zł = 40 000 zł

Dochód po odliczeniu ulgi rodzinnej: 40 000 zł – 2224,08 zł = 37 775,92 zł

Kwota zmniejszająca podatek wynosi 3600 zł rocznie

Podatek należny fiskusowi: 37 775,92 zł × 12% – 3600 zł = 933,11 zł.

Kwota wolna od podatku nie zwalnia z obowiązku rozliczenia podatkowego PIT.

Czy będzie 60 tys. kwoty wolnej od podatku?

Kwota wolna od podatku przez lata pozostawała dokładnie na tym samym, niskim poziomie. Dopiero od niedawna podskoczyła najpierw do 6600 zł, później do 8000 zł, aż w końcu do 30 000 zł. Czy jednak będzie kwota wolna od podatku 60 000 zł? Takie są zapowiedzi niektórych polityków.

W lutym 2024 roku do pierwszego czytania w Sejmie został skierowany projekt zmian w ustawie o PIT, w którym proponuje się podniesienie kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł. Od kiedy wyższa kwota wolna od podatku miałaby obowiązywać w Polsce? Już od stycznia 2024 roku. To jedna z obietnic wyborczych partii koalicyjnych.

W uzasadnieniu projektu nowelizacji ustawy o PIT jej autorzy wskazali, że podniesienie kwoty wolnej od podatku ma spowodować, że będzie ona miała wysokość równą dwunastokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ale będzie przy tym nie mniejsza niż 60 000 zł.

A tak w praktyce: co nam da wyższa kwota wolna od podatku? Ma to doprowadzić do zmniejszenia wysokości tzw. klina podatkowego, ale nie tylko. Doprowadzi ona do podwyższenia płac netto większości z nas oraz do ustalenia bardziej sprawiedliwych obciążeń podatkowych dzięki wyrównaniu kwoty wolnej dla wszystkich.

Dla podatników dwukrotnie większa kwota wolna od podatku będzie korzystną zmianą, o ile wejdzie w życie. Wówczas polscy podatnicy rozliczający się z fiskusem na podstawie dwustopniowej, progresywnej skali podatkowej będą płacić podatek fiskusowi dopiero wtedy, gdy ich roczne sumaryczne dochody będą wyższe niż 60 tys. zł.

Dodatkowe źródła:

Kwota wolna od podatku - obniżka podatków dla 20 mln Polaków, https://www.gov.pl/web/polski-lad/kwota-wolna-od-podatku---obnizka-podatkow-dla-20-mln-polakow

Pracownik - Niskie podatki, https://www.podatki.gov.pl/niskiepodatki/pracownik-niskie-podatki/#czy-musze-skladac-zeznanie

Ulgi, odliczenia i zwolnienia, https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/