Karta kredytowa czy debetowa: najważniejsze różnice i którą wybrać?

Karty kredytowe i debetowe pozwalają na dokonywanie płatności bezgotówkowych – w sklepach, punktach usługowych, w tym także w internecie. Debetowa jest jednak zwykle bezpłatna i umożliwia korzystanie z pieniędzy zgromadzonych na Twoim koncie.

Jak działa karta kredytowa? Jest narzędziem, którym posługuje się bank przy udzielaniu kredytu klientowi, a Ty możesz korzystać z przyznanego limitu i spłacać go w okresie bezgotówkowym, nie ponosząc kosztów odsetek. Zobacz, jak korzystać z karty kredytowej, by za nią nie płacić i kiedy wystarczy Ci pozostanie przy karcie debetowej wydawanej do rachunku

Różnice między kartą kredytową a debetową

Pod względem wizualnym karta debetowa a kredytowa niewiele się różnią, jednak nie możemy twierdząco odpowiedzieć na pytanie, czy karta debetowa i kredytowa to to samo. Z pozoru tak, ale po lepszym zapoznaniu się ze specyfiką takich produktów bankowych wyraźnie widać, jaka jest różnica między nimi. Zobacz w poniższej tabeli, co różni obie karty.

Podstawowa różnica między kartą kredytową a debetową dotyczy głównie źródła pochodzenia środków, z jakich możesz korzystać. Debetówka daje Ci dostęp do pieniędzy, jakie zgromadzisz na koncie osobistym np. z tytułu pracy zawodowej, a kredytówka pozwala na dostęp do środków w ramach limitu kredytowego przyznanego przez bank po zbadaniu Twojej zdolności kredytowej.

Karta kredytowa w istocie jest rodzajem przyznanego kredytu na nieprzewidziane wydatki. Możesz z niej korzystać wygodnie, choć wypłata gotówki z bankomatu spowoduje, że od razu zaczną być naliczane odsetki od zaciągniętego zobowiązania – nie obowiązuje wtedy najczęściej okres grace period, czyli okres bezodsetkowy, kiedy korzystasz z pieniędzy banku, ale odsetki nie są Ci naliczane.

Karta debetowa jest powiązana na stałe z kontem osobistym, natomiast z karty kredytowej możesz skorzystać w dowolnym banku, w którym złożysz wniosek o taki produkt. Nie musisz starać się o kredytówkę w instytucji, w której masz już rachunek osobisty, choć możesz to zrobić.

Podstawową funkcjonalnością karty debetowej jest obsługa rachunku osobistego – można za jej pośrednictwem wykonać szereg transakcji bezgotówkowych, ale także tych gotówkowych. W bankomatach możesz wypłacać pieniądze z konta, a we wpłatomatach dokonywać wpłat na rachunek.

Karta kredytowa natomiast służy przede wszystkim do transakcji bezgotówkowych. Owszem, można za jej pomocą wypłacić pieniądze z bankomatu, ale jest to obciążone dość wysoką opłatą, dodatkowo od wypłaconej kwoty są od razu naliczane odsetki.

Karta debetowa a kredytowa

Pod względem wizualnym karta debetowa a kredytowa to niemal identyczne produkty. I tak jak wspomnieliśmy we wstępie, podobna jest ich funkcjonalność. Obie mogą skutecznie zastąpić Ci pieniądze papierowe i bilon, a więc służą głównie do bezgotówkowych płatności, jakich możesz dokonywać za pomocą specjalnych terminali w sklepach, punktach usługowych czy w internecie.

Używanie plastików stało się bardzo wygodne, o czym świadczą dane Narodowego Banku Polskiego, według których transakcje bezgotówkowe stanowiły w I kw. 2023 roku aż 94,6% wszystkich transakcji dokonywanych kartami płatniczymi. To oznacza, że zaledwie 5,4% transakcji dotyczy wypłaty gotówki z bankomatów.

Oba rodzaje kart to tzw. karty płatnicze, ale czy karta debetowa i kredytowa to to samo? Zdecydowanie nie, ponieważ ta pierwsza jest powiązana zawsze z rachunkiem osobistym i służy do wydawania zgromadzonych na nim środków. Z kolei kredytówka to swego rodzaju kredyt gotówkowy, którego środki są udostępniane za pomocą karty. Możesz je w dowolny sposób rozdysponować, nawet na codzienne zakupy.

Na tym jednak różnice między obiema kartami się nie kończą, ponieważ każda z nich jest w inny sposób udostępniania klientowi, w inny sposób rozliczana i wiąże się z innymi opłatami, jak wskazaliśmy to w tabeli.

Jak działa karta kredytowa?

Na pytanie, co to jest karta debetowa, najprościej odpowiedzieć, że jest to karta płatnicza do rachunku bankowego. Jest ona bowiem zawsze wydawana do konta osobistego klienta. Jest z nim ściśle powiązana. Dzisiaj praktycznie w każdym banku wyrobienie karty debetowej do ROR jest w standardowej ofercie. Tak jak pisaliśmy wyżej, za pomocą takiej karty można dokonywać:

• płatności bezgotówkowych,
• wypłat gotówki z bankomatów,
• wpłat gotówki na konto we wpłatomatach,
• płatności w internecie.

Z założenia debetówka służy do wydatkowania środków zgromadzonych na rachunku. Warto tu jednak zauważyć, że na koncie możesz mieć uruchomiony debet, zwany też limitem debetowym w rachunku, z którego również korzystasz za pomocą karty, ale dopiero po spożytkowaniu wszystkich własnych środków znajdujących się na rachunku.

W praktyce karta kredytowa działa w następujący sposób:

• składasz wniosek do wybranego banku o kartę kredytową;
• po zbadaniu Twojej zdolności kredytowej bank przyznać może Ci limit kredytowy na karcie w określonej wysokości;
• otrzymujesz plastikową kredytówkę;
• płacisz kartą kredytową w dowolnych sklepach i punktach usługowych, w tym w internecie;
• masz do dyspozycji okres bezodsetkowy, np. wynoszący 56 dni, w czasie którego w ciągu całego miesiąca możesz dokonywać płatności kredytówką, ale nie są Ci naliczane z tego tytułu odsetki – jeśli w ciągu kolejnych dni (w podanym przykładzie dodatkowo 26 dni) spłacisz całe zadłużenie, bank nie naliczy z tego tytułu dodatkowych opłat.

Jak odróżnić kartę kredytową od debetowej?

Przechodząc do sedna, postaramy się odpowiedzieć na pytanie, czym są karta kredytowa i debetowa. Czy można na podstawie jedynie wizualnego porównania powiedzieć, która to kredytowa, a która debetowa? Wygląd rzeczywiście ma znaczenie, ale od pewnego czasu karty kredytowe czy debetowe są pod tym względem niemal identyczne. Na pierwszy rzut oka nie różnią się niczym – mają ten sam kształt, wielkość i podobne napisy, czyli przede wszystkim:

• numer,
• imię i nazwisko właściciela,
• nazwę banku,
• datę ważności,
• logo wydawcy karty (np. Visa, Mastercard).

Kiedyś kredytówki można było rozpoznać po wypukłym napisie. Dzisiaj mogą mieć też płaskie, podobnie jak zdarzają się wypukłe debetówki, nie jest to więc wyznacznikiem tego, z jaką kartą masz akurat do czynienia.

Jeśli zastanawiasz się, jak sprawdzić, czy karta jest debetowa czy kredytowa, to odpowiedź jest dość prosta. Na karcie debetowej widnieje bowiem napis „debit”, a na kredytowej „credit”. To ułatwia rozpoznanie tego, czy masz w ręce kartę kredytową, czy może kartę debetową.

Karta kredytowa czy debetowa - jak i gdzie można z nich korzystać?

Obie karty można wykorzystać w podobny sposób, czyli przede wszystkim płacić nimi bezgotówkowo:

• w sklepach stacjonarnych i internetowych,
• w punktach usługowych,
• na stacjach benzynowych,
• w kasach biletowych np. na dworcu, w kinie, teatrze, na stadionie,
• w automatach biletowych,
• w taksówkach.

Warunkiem dokonania płatności bezgotówkowej kartą debetową lub kredytową jest posiadanie przez punkt handlowy odpowiedniego terminalu.

Dzisiaj już oba rodzaje kart można wyrobić z funkcją płatności zbliżeniowych, dzięki czemu nie trzeba wkładać ich do terminala i do pewnej kwoty potwierdzać transakcji PIN-em. Zarówno kartą debetową, jak i kredytową wypłacisz gotówkę z bankomatu.

Czy kartą debetową można płacić jak kredytową?

W niektórych przypadkach płatność kartą możliwa jest wyłącznie za pomocą kredytówki. Chodzi głównie o rezerwację biletów lotniczych, noclegów w niektórych hotelach, a także korzystanie z wypożyczalni aut. Nie jest to już jednak standardem. W większości hoteli, nawet za granicą, można płacić kartą debetową i na jej podstawie dokonywać rezerwacji.

W takich sytuacjach usługodawca prosi o podanie numeru karty, by móc dokonać preautoryzacji (sprawdzenia salda) lub blokady środków na poczet płatności. Obecnie już wiele kart debetowych ma taką funkcję.

Karta kredytowa lub debetowa – warunki otrzymania kart

Karta debetowa wydawana jest do rachunku osobistego i do jej otrzymania nie jest konieczne spełnienie żadnych warunków. Z kolei, by otrzymać kartę kredytową, niezbędne jest:

• złożenie wniosku w wybranym banku,
• przejście weryfikacji zdolności kredytowej podobnej jak przy ubieganiu się o pożyczkę,
• podpisanie umowy z bankiem o kartę kredytową.

Od wyniku oceny zdolności kredytowej zależy to, czy w ogóle bank wyda kartę, a także w jakiej wysokości udostępni na niej limit. Standardowe karty kredytowe najczęściej oferowane są w kwocie od 500 do 20 000 zł.

Czy każdy może posiadać kartę debetową oraz kartę kredytową?

Ze względu na to, że karta debetowa a kredytowa to tak naprawdę dwa różne produkty, nic nie stoi na przeszkodzie, by mieć w portfelu i jedną i drugą.

W praktyce wiele osób posiada kilka kart, szczególnie jeśli chodzi o te kredytowe, ponieważ są one często proponowane przy okazji korzystania z innych produktów bankowych w ramach tzw. cross selling.

Należy jednak pamiętać, że o ile w zasadzie każdy może mieć kartę debetową do rachunku, o tyle posiadanie karty kredytowej zależy od sytuacji finansowej. Osoby niemające zdolności kredytowej niestety jej nie otrzymają.

Koszty związane z kartą debetową oraz kredytową

Karta debetowa coraz częściej wydawana jest bezpłatnie do rachunku, choć są banki, które pobierają takie opłaty za jej wyrobienie. Większość instytucji nalicza także koszty miesięczne za korzystanie z karty (nie są one wysokie), ale dość często można ich uniknąć poprzez dokonywanie transakcji bezgotówkowych w określonej wysokości każdego miesiąca.

Są i takie banki, które nie pobierają opłat za wydanie i korzystanie z karty. Na przykład karta kredytowa do „Konta dla Ciebie” w Credit Agricole ma bezpłatne:

• wypłaty gotówki ze wszystkich bankomatów w Polsce przy spełnieniu warunku wpływów na konto i aktywnego korzystania z karty;
• wpłaty gotówki we wpłatomatach;
• użytkowanie karty – jeśli co miesiąc na konto klienta wpływa minimum 1500 zł i zapłaci on minimum 5 razy kartą, także przez Google Pay, Apple Pay, Garmin Pay, Fitbit Pay lub BLIK, w przeciwnym wypadku pobierana jest opłata miesięczna w wysokości 10 zł;
• wydanie karty z wizerunkiem standardowym.

W mBanku nie płacisz za:

• wydanie karty do konta osobistego;
• wypłaty ze wszystkich bankomatów w Polsce od 100 zł, w przeciwnym wypadku opłata wynosi 2,50 zł za pojedynczą transakcję;
• wypłaty z bankomatów za granicą;
• użytkowanie karty – ale tylko przy łącznej kwocie transakcji kartą na kwotę co najmniej 350 zł miesięcznie, w przeciwnym wypadku 7 zł miesięcznie.

Dodatkowo zdarzają się opłaty za wypłaty gotówki z bankomatów, ale zazwyczaj dotyczy to sytuacji, w których korzysta się z urządzeń należących do innych banków lub gdy wypłaca się niewielkie sumy poniżej określonej kwoty. Karty kredytowe obciążone są podobnymi opłatami, choć wszystko zależy od oferty.

Dzisiaj bez trudu znajdziesz banki, które wydają takie karty za darmo oraz rezygnują z opłat za ich użytkowanie (zwykle są to opłaty roczne) pod warunkiem dokonywania regularnych transakcji bezgotówkowych w określonej wysokości. Standardowo jednak naliczane są opłaty za wypłaty gotówki z bankomatów (nawet tych należących do danego banku).

Posiadając kartę kredytową, musisz się także spodziewać naliczania odsetek w przypadku przekroczenia okresu bezodsetkowego lub spłaty jedynie kwoty minimalnej, a nie pełnej sumy zadłużenia. W przypadku obu kart transakcje bezgotówkowe nie są obciążone żadnymi opłatami.

Przyjrzyj się, jak kształtują się opłaty, jeśli jest to karta kredytowa w mBanku. Jak wypada porównanie opłat za kartę kredytową i debetową mBank? W przypadku karty kredytowej Visa Classic payWave w mBanku pobierane są takie opłaty, jak:

• wydanie karty głównej – 30 zł;
• użytkowanie karty – 0 zł, jeśli w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonasz transakcje bezgotówkowe za minimum 12 000 zł, łącznie ze wszystkich kart wydanych do rachunku danej karty kredytowej, a w pozostałych przypadkach 100 zł lub 210 zł, w zależności od rodzaju oprocentowania;
• realizacja transakcji bezgotówkowych – 0 zł;
• wypłata gotówki w bankomacie w Polsce lub za granicą czy w oddziale innego banku krajowego lub za granicą – 5 proc. kwoty transakcji, minimum 10 zł.

Kredyt w rachunku karty kredytowej w mBanku jest oprocentowany według stopy 18,50 proc. w skali roku. Spłata na raty i należności przeterminowane są oprocentowane w ten sam sposób.  RRSO podstawowej karty kredytowej w mBanku wynosi 20,21 proc.

Jak wygląda porównanie karty debetowej i kredytowej w PKO czy ING? W PKO BP oferowana jest klientom Przejrzysta karta kredytowa z okresem bezodsetkowym wynoszącym do 55 dni. Gdy aktywnie korzystasz z takiej kredytówki, to nic nie płacisz za użytkowanie karty. Wystarczy, że średniomiesięczna wartość transakcji wynosi minimum 600 zł. Wypłata gotówki w kraju i za granicą przy takiej karcie kosztuje 4 proc. kwoty transakcji, nie mniej niż 15 zł.

Jak założyć kartę debetową lub kredytową?

Karty płatnicze stały się dzisiaj tak powszechne, że wyrobisz je w każdym banku, a więc np. PKO BP, Pekao, ING, mBanku czy banku Santander. Jak to zrobić? Jeśli chodzi o kartę debetową, to powinieneś:

• złożyć wniosek o kartę debetową – możesz złożyć go już w momencie zawierania umowy o prowadzeniu rachunku osobistego lub później, na przykład za pośrednictwem bankowości internetowej;
• poczekać na zatwierdzenie wniosku przez bank i na wysłanie karty debetowej do rachunku.
• aktywować nową kartę debetową do rachunku – według instrukcji bankowej.

Wyrobienie karty kredytowej w innym banku niż ten, w którym mamy konto, zazwyczaj wymaga wizyty w placówce. Karta kredytowa online dostępna jest np. w banku Citi Handlowy – wniosek o jej wydanie możesz złożyć przez internet także jako klient zewnętrzny. Najczęściej procedura ubiegania się o kartę kredytową prezentuje się następująco:

• Złożenie do wybranego banku wniosku o kartę kredytową wraz z wymaganymi załącznikami potwierdzającymi posiadaną przez Ciebie zdolność kredytową.
• Poddanie się procedurze badania zdolności i wiarygodności kredytowej.
• Otrzymanie decyzji z banku – wraz z określeniem wysokości przyznanego limitu na karcie kredytowej, jeśli decyzja jest pozytywna.
• Podpisanie umowy o kartę kredytową.
• Otrzymanie karty kredytowej i aktywowanie jej – według instrukcji bankowej.

Karta kredytowa i debetowa – oferty banków

Poniżej przedstawiamy wybrane oferty banków na karty kredytowe, dzięki czemu zorientujesz się, na jakich warunkach można z nich skorzystać.

• Przejrzysta Karta Kredytowa PKO BP – dostępna dla osób o zarobkach minimum 1000 zł miesięcznie, okres bezodsetkowy wynosi 55 dni, przy miesięcznych transakcjach na minimum 600 zł brak opłaty rocznej. Oprocentowanie kredytu w karcie – 17,75 proc.
• Podstawowa Karta Kredytowa mBank – dostępna w wysokości od 1500 do 20 000 zł, okres bezodsetkowy 54 dni. Można ją połączyć z aplikacją do płatności w telefonie lub zegarku; oprocentowanie kredytu w karcie – 18,5 proc. w skali roku. Możliwość uniknięcia opłaty rocznej w wysokości 100 zł, jeśli w ciągu roku wartość transakcji bezgotówkowych wynosi minimum 12 000 zł.
• Citibank karta kredytowa Citi Simplicity – okres bezodsetkowy 56 dni, możliwość skorzystania z rabatów u około 300 partnerów, karta dostępna przy zarobkach minimum 1200 zł miesięcznie. Opłata za użytkowanie 0 zł, jeśli w danym miesiącu wydasz za jej pomocą minimum 1000 zł, a w przeciwnym wypadku opłata wynosi 12 zł. Oprocentowanie nominalne kredytu w karcie to 18,5 proc. w skali roku.
• Karta kredytowa World Mastercard w banku Santander – okres bezodsetkowy 54 dni, możliwość korzystania bez opłat za przewalutowanie za granicą, program korzyści (wymiana punktów na nagrody, zwroty za rezerwacje hoteli itp.). Opłata miesięczna za kartę np. Visa Silver „Akcja Pajacyk” i Master Card Silver wynosi 7,50 zł miesięcznie. Odsetki naliczane są według stawki 18,5 proc. rocznie.
• ING karta kredytowa Visa – okres bezodsetkowy 52 dni, limit od 500 do 20 000 zł. Nic nie płacisz za wydanie karty kredytowej. Opłata roczna za kartę wynosi 35 zł, ale można jej uniknąć, jeśli średnia miesięczna wartość transakcji bezgotówkowych wykonanych kartą w ciągu ostatnich 12 miesięcy rozliczonych na rachunku karty wyniesie mniej niż 200 zł. Oprocentowanie kredytu w karcie to 15,50 proc.

Karty debetowe w niemal wszystkich bankach są już dzisiaj proponowane standardowo na bardzo atrakcyjnych warunkach, dlatego nie jest konieczne wnikliwe porównywanie ofert w różnych instytucjach.

Takie porównanie jest natomiast wskazane, jeśli interesuje Cię najlepsza karta kredytowa i debetowa – oferty banków różnią się w szczególności, jeśli chodzi właśnie o kredytówki. Z przedstawionych propozycji najatrakcyjniejsza jest ta od ING, ponieważ oprocentowanie środków z wykorzystanego limitu po okresie bezodsetkowym jest najniższe, ale jednocześnie czas przeznaczony na spłatę długu jest najkrótszy i wynosi 52 dni. Za to brak jest opłat za korzystanie z karty za rok, jeśli wydasz zaledwie średnio po 200 zł miesięcznie kartą kredytową.

Warto przed udaniem się do banku sprawdzić ranking kart kredytowych, który pomaga w szybkim porównaniu ofert.

Karta debetowa czy kredytowa – co wybrać?

Trudno odpowiedzieć, co jest lepsze – karta debetowa czy kredytowa, ponieważ każda tak naprawdę pełni nieco inne funkcje. Z pewnością warto mieć w portfelu kartę do rachunku, ponieważ ułatwia ona codzienne zakupy, zarówno te tradycyjne, jak i online. Natomiast przy kredytowej karcie możesz korzystać z limitu kredytowego przyznanego przez bank właściwie za darmo, jeśli tylko spłacisz dług w okresie bezodsetkowym.

Nad wyrobieniem karty kredytowej należy się zastanowić, ponieważ wiąże się ona z zaciągnięciem zobowiązania. Jest to kredyt, który nie tylko obniża zdolność kredytową, lecz także wymaga terminowej spłaty, a więc również odpowiedniego zarządzania domowym budżetem. Dlaczego karta kredytowa a nie debetowa? A może na odwrót? Warto pozostać przy karcie debetowej? W tabeli umieściliśmy zalety i wady obu rozwiązań.

Kiedy warto korzystać z karty kredytowej, a kiedy z debetowej?

Karta kredytowa czy debetowa – zastanawiasz się, co powinieneś wybrać? Karta debetowa jest dzisiaj podstawowym środkiem płatniczym, który zastępuje pieniądze tradycyjne, czyli gotówkę. Warto ją wykorzystywać na co dzień do płatności za towary i usługi, ponieważ jest to wygodniejsze i bezpieczniejsze niż płacenie bilonem lub banknotami.

Karta kredytowa powinna natomiast służyć okazjonalnie w sytuacji, gdy na określone wydatki zabraknie nam gotówki. Można z niej wygodnie korzystać, ale trzeba pamiętać o okresie bezodsetkowym. Możliwość korzystania z dodatkowych rabatów u partnerów czy ciekawych usług to dodatkowe atuty karty kredytowej.