7/15/2016 | 12:00 AM
3 min. czytania
Od dłuższego już czasu Rada Polityki Pieniężnej utrzymuje stopy procentowe na wyjątkowo niskim poziomie. Taka decyzja jest podyktowana potrzebą ożywienia koniunktury w gospodarce, lecz jej skutkiem ubocznym jest bardzo skromne oprocentowanie depozytów i lokat bankowych. Tym samym coraz większa liczba Polaków, szukających zadawalających zysków ze swoich oszczędności, staje się podatna na wszelkiego rodzaju oszustwa finansowe. Co możemy zrobić, aby, w możliwie największym stopniu, zabezpieczyć swoje pieniądze? Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała poradnik mający na celu pomoc w ochronie naszych oszczędności.
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) najwięcej uwagi poświęca piramidom finansowym, czyli instytucjom, które obiecane zyski wypłacają ze środków nowych uczestników mechanizmu. Tym samym piramida finansowa działa dopóki jest w stanie werbować nowych klientów. Gdy jednak nowe wpłaty nie pokrywają obiecanych zysków – struktura się załamuje. Co więcej, jak pokazały przykłady piramid z ostatnich kilku lat, takie instytucje przyciągają swoich klientów perspektywą zysków wynikających z działalności inwestycyjnej i dopiero po upadku piramidy okazuje się, że żadna działalność inwestycyjna nie była prowadzona. Dlatego, powierzając swoje oszczędności innym, powinniśmy sprawdzić przede wszystkim czy instytucja posiada odpowiednie zezwolenia wydawane przez KNF lub jego europejskie odpowiedniki. Dodatkowo, jeżeli zawierzamy nasze pieniądze pośrednikowi, warto jest sprawdzić czy jest on licencjonowanym agentem ubezpieczeniowym, przedstawicielem domu maklerskiego lub innej instytucji inwestycyjnej. Weryfikacja podmiotu, w którym lokujemy nasze pieniądze jest kluczowa, bowiem jak wynika z danych KNF, liczba piramid finansowych w instytucjach nadzorowanych przez Komisję jest znikoma. Wystarczy więc wejść na stronę www.knf.gov.pl i sprawdzić czy szukana instytucja znajduje się w wykazie podmiotów nadzorowanych.
Sygnałem ostrzegawczym, świadczącym o tym, że mamy do czynienia z oszustwem powinny być obietnice (pewnych!) ponadprzeciętnych zysków. Na rynkach finansowym istnieje korelacja między wysokością oczekiwanych zysków i wzrostem ryzyka wynikającego z takiej inwestycji. Należy zastanowić się, czy na bardzo konkurencyjnym rynku usług finansowych, możliwe jest osiąganie ponadprzeciętnych zysków przy zerowym ryzyku?
Nie możemy dać zwieść się pozorom. To, że podmioty finansowe oferujące nam swoje produkty wyglądają na profesjonalistów (prestiżowa lokalizacja, reklamy w mediach, czy dopracowana strona internetowa) nie przesądza o wiarygodności instytucji. Komisja Nadzoru Finansowego zwraca również uwagę, że częstą strategią oszustów jest sprawianie wrażenia oferowania produktów elitarnych. Naszą czujność powinny wzmagać wszelkie nalegania na zachowanie oferty w tajemnicy.
Jeżeli jednak już powierzymy swoje pieniądze, istniej kilka przesłanek świadczących o tym, że zostaliśmy oszukani. Po pierwsze często zdarza się, że tuż po przekazaniu pieniędzy nagle tracimy kontakt z pośrednikiem bądź instytucją. Niestety jest to znak, że nasza inwestycja może okazać się oszustwem. Czasami jednak podmiot utrzymuje kontakt ze swoimi klientami aż do momentu, gdy upomnimy się o wypłatę obiecanego zysku. Niekiedy nawet w początkowej fazie (kiedy organizatorom piramidy zależy na zadowoleniu klientów i przyciągnięciu nowych) z wypłatami nie ma problemu. Dopiero wtedy, kiedy struktura piramidy zaczyna się chwiać, pojawiają się problemy. Organizatorzy mogą je tłumaczyć jako chwilowe problemy techniczne lub błędy w przelewach.
Niestety piramidy finansowe to nie jedyne oszustwa, na jakie są narażeni klienci instytucji finansowych. Wśród najczęstszych zdarzeń Komisja Nadzoru Finansowego wymienia prowadzenie działalności maklerskiej bez zezwolenia czy oferowanie papierów wartościowych, które nie istnieją. Na oszustwa finansowe narażeni są również klienci tzw. parabanków.
Warto docenić, że po przykrych doświadczeniach licznych afer (na przykład Amber Gold), nadzór finansowy koncentruje swoje działanie nie tylko na śledzeniu nieuczciwych instytucji finansowych, lecz również stara się edukować Polaków. Niemniej jednak warto pamiętać, że najlepszym przewodnikiem po rynku finansowym jest nasz zdrowy rozsądek.
