Co zrobić gdy zniknęły pieniądze z konta bankowego?

Aktualnie już większość z nas prowadzi konto bankowe przez internet, ponieważ jest to bardzo wygodne. Wykorzystują to jednak cyberprzestępcy, którzy po uzyskaniu do dostępu do takiego rachunku mogą ukraść z niego pieniądze. 

• O zniknięciu pieniędzy z konta świadczą najczęściej nieautoryzowane transakcje w historii rachunku, czyli np. przelewy lub płatności kartą wykonane bez naszej zgody i wiedzy. 
• Każdą nieautoryzowaną transakcję w rachunku należy zgłosić do banku, który ma obowiązek zwrócić utracone w jej wyniku środki. 
• W niektórych przypadkach bank ma prawo odmówić zwrotu pieniędzy np. jeśli będzie podejrzewał oszustwo. 

Czy z konta mogą zniknąć pieniądze? 

Sytuacje, w których ktoś stwierdza, że „zniknęły mi pieniądze z konta bankowego”, wbrew pozorom nie są rzadkie. Zazwyczaj takie zniknięcie środków właściciele konta odkrywają w historii rachunku, w której pojawiają się „dziwne” transakcje zrealizowane bez ich wiedzy – albo bezpośrednio z konta, albo za pomocą karty płatniczej. 

Za takimi nieautoryzowanymi transakcjami (wykonanymi bez zgody płatnika/ właściciela konta) stoją zwykle oszuści internetowi, którzy realizują je po kradzieży lub wyłudzeniu danych dostępowych do konta bankowego lub danych karty ofiary. Dane te pozyskują w różny sposób np. w wyniku phishingu. 

Narodowy Bank Polski tego rodzaju formy kradzieży pieniędzy z konta nazywa oszukańczymi transakcjami dokonywanymi przy użyciu bezgotówkowych instrumentów płatniczych. Z najnowszych danych NBP wynika, że tylko w I kwartale 2024 r. odnotowano aż 90,4 tys. takich operacji kartami (na łączną kwotę 24,1 mln zł) i ponad 15 tys. za pomocą przelewów (na łączną kwotę 141,8 mln zł.¹

Na jakie sytuacje zwracać szczególną uwagę? 

Statystyki pokazują, że nieautoryzowane transakcje skutkujące zniknięciem pieniędzy z konta są coraz poważniejszym problemem. Jeśli chcesz się przed nimi ustrzec, uważaj na typowe działania oszustów zajmujących się tym procederem. W szczególności zwróć uwagę na następujące sytuacje: 

• podejrzany SMS-y z banku – np. informujący o konieczności autoryzacji jakiejś transakcji, jakiej nie zlecałeś; 
• wiadomość SMS lub e-mail z innej instytucji z linkiem do płatności – np. z firmy kurierskiej informujący o konieczności dopłacenia do przesyłki za pomocą dołączonego linku; 
• rzekome telefony z banku – rozłącz się natychmiast, jeśli osoba przedstawiająca się jako pracownik banku prosi Cię np. o podanie danych do konta lub zalogowanie się do bankowości elektronicznej celem potwierdzenia jakiejś operacji (banki tego nigdy nie robią!); 
• prośby o podanie numeru karty płatniczej i kodu CVV/CVC – unikaj ich podawania np. prywatnym sprzedawcom na portalach typu OLX, ponieważ mogą być to oszuści, którzy te dane wykorzystają potem do płacenia Twoją kartą w sieci. 

Co zrobić, kiedy z konta znikną pieniądze? 

Nawet zachowując wszelkie środki ostrożności, możesz paść ofiarą cyberprzestępców. Nieustannie doskonalą oni bowiem metody kradzieży danych, dlatego trudno ich w 100% uniknąć. Warto więc wiedzieć, co zrobić, gdy pieniądze znikają z konta i jak je odzyskać. 

Oto garść porad, co zrobić gdy z konta znikają pieniądze krok po kroku: 

📌Zweryfikuj nieautoryzowaną transakcję. 

Być może dana kwota została prawidłowo pobrana z konta np. z tytułu opłaty bankowej, odsetek od debetu, jakiejś subskrypcji, czy też zlecenia stałego. 

📌Spisz dane nieautoryzowanej transakcji. 

Czyli jej kwotę, datę księgowania oraz tytuł, jeśli widnieje w historii rachunku. Możesz też po prostu wydrukować potwierdzenie takiej transakcji, pobierając je wcześniej na komputer z bankowości elektronicznej. 

📌Zgłoś nieautoryzowaną transakcję/ kradzież pieniędzy z konta do odpowiednich instytucji. 

📌Zabezpiecz dostęp do pozostałych pieniędzy na koncie. 

Dokonaj zastrzeżenia karty i zmień hasło dostępowe do bankowości elektronicznej, najlepiej od razu włączając uwierzytelnianie dwuskładnikowe.

Gdzie zgłosić kradzież pieniędzy z konta bankowego? 

Kradzież pieniędzy z konta bankowego koniecznie zgłoś na policję, a także poinformuj o niej bank. W obu przypadkach musisz wyjaśnić sytuację i przedstawić dane transakcji, której nie autoryzowałeś. 

A jak odzyskać utracone pieniądze z konta? Tutaj warto wiedzieć, że jako konsument masz prawo domagać się od banku zwrotu środków z tytułu nieautoryzowanej transakcji. Takie żądanie musi mieć formę reklamacji, a więc należy ją złożyć zgodnie z procedurami obowiązującymi w danym banku. 

Czy bank zwróci utracone pieniądze z konta? 

Czy bank odda skradzione pieniądze z konta? Choć przepisy wyraźnie nakazują bankom zwrot konsumentom środków z tytułu nieautoryzowanych transakcji, to jednak przewidują pewne wyjątki. 

Bank będzie miał prawo odmówić Ci zwrotu pieniędzy w następujących sytuacjach: 

• jeśli kradzież pieniędzy z konta zgłosisz do banku po upływie 13 miesięcy od wystąpienia takiego zdarzenia, 
• jeżeli bank uzna Twoje zgłoszenie za oszustwo i je należycie udokumentuje oraz poinformuje o nim w formie pisemnej organy ścigania. 

Warto tutaj wyjaśnić, kiedy bank może uznać Twoje zgłoszenie kradzieży pieniędzy z konta za oszustwo. Może to się stać głównie wtedy, jeśli udowodni, że transakcja była przez Ciebie autoryzowana, a więc wyraziłeś na nią zgodę. Przykładem może być sytuacja, gdy zgłoszona transakcja okaże się opłatą za subskrypcję, którą dawno temu zamówiłeś i po prostu o niej zapomniałeś.

Co zrobić, gdy bank odmówił zwrotu skradzionych pieniędzy z konta? 

Niestety zdarza się, że banki odmawiają zwrotu skradzionych pieniędzy z konta, nawet jeśli nie potwierdzą, że jest to oszustwo. 

Podstawą odrzucenia reklamacji bywa na przykład stwierdzenie, że klient dopuścił się rażącego niedbalstwa w zakresie ochrony danych lub że transakcja została wykonana prawidłowo, ponieważ została właściwie uwierzytelniona (czyli że np. przelew z konta został potwierdzony za pomocą prawidłowego hasła i kodu SMS). Warto tutaj pamiętać o dwóch kwestiach: 

• Zgodnie z przepisami bank ma obowiązek w ustawowym terminie zwrócić Ci środki, a dopiero potem może ewentualnie dochodzić swoich roszczeń od Ciebie, jeśli uzna taki zwrot za bezzasadny. 
• Prawidłowe uwierzytelnienie transakcji nie może być podstawą odmowy zwrotu środków. Uwierzytelnienie nie jest bowiem równoznaczne z autoryzacją transakcji, a więc wyrażeniem na nią zgody. Masz zatem prawo domagać się od banku zwrotu środków, jeśli np. przestępca przejmie dane Twojej karty i użyje ich prawidłowo do dokonania płatności w internecie. 

Co zrobić, gdy bank odmówi zwrotu skradzionych pieniędzy z konta? W takim przypadku najlepiej zwrócić się o pomoc do Rzecznika Finansowego, który może udzielić Ci wsparcia w napisaniu pisma reklamacyjnego do banku lub wystąpić w Twoim imieniu z powództwem sądowym.

Może również Twoją sprawę zgłosić do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w tym zakresie prowadzi już postępowania przeciwko 15 bankom za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów.²