Bankowy Fundusz Gwarancyjny – co to jest BFG i ile wynosi gwarantowana wypłata środków?

Podstawową usługą, z jakiej korzystamy w bankach, jest prowadzenie konta osobistego. Dopiero w dalszej kolejności sięgamy po kredyty gotówkowe i inne produkty finansowe. Większość z nas przede wszystkim przechowuje swoje pieniądze w banku i dowodem na to są twarde dane: w bankach prowadzonych jest już 34 milionów kont osobistych, a łączna kwota na rachunkach gospodarstw domowych wynosi przeszło bilion złotych. Ufamy bankom, pomimo że wciąż zdarzają się przypadki ich bankructwa. Ostatnio groziło to np. Idea Bankowi, jednak jego klienci nie stracili pieniędzy, ponieważ problemem zajął się właśnie Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny – definicja i zadania

Zgodnie z definicją Bankowy Fundusz Gwarancyjny (w skrócie BFG) jest instytucją, która stoi na straży stabilności systemu finansowego w Polsce oraz dba o bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych.

BFG powstał w 1994 roku i ma siedzibę w Warszawie. Aktualnie jego działalność reguluje znowelizowana Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Co ciekawe, w ustawie tej wyraźnie jest napisane, że BFG nie jest ani jednostką sektora finansów publicznych, ani jednostką państwową. Mimo to jest to instytucja, na którą mają wpływ organy państwowe, ponieważ członkami Rady Funduszu są m.in. przedstawiciele Ministerstwa Finansów, NBP oraz Komisji Nadzoru Finansowego.

Czym dokładnie zajmuje się Bankowy Fundusz Gwarancyjny? Zadania, jakie ma wykonywać, wyszczególnione są w ww. ustawie, a do najważniejszych z nich należą:

• gwarantowanie środków pieniężnych przechowywanych w bankach i SKOK-ach, które są im przekazywane przez klientów i podlegają ochronie w ramach systemu gwarantowania depozytów,
• restrukturyzacja banków i SKOK-ów zagrożonych niewypłacalnością oraz udzielanie im wsparcia finansowego. 

Mówiąc prościej, Bankowy Fundusz Gwarancyjny ma za zadanie chronić nasze pieniądze, które trzymamy na kontach i lokatach w bankach oraz Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych na wypadek upadłości tych instytucji.

To Cię może zainteresować: Deweloperski Fundusz Gwarancyjny – co to jest DFG i jakie zmiany wnosi nowelizacja z 2021 roku?

Bankowy Fundusz Gwarancyjny – jak działa? Funkcje Bankowego Funduszu Gwarancyjnego

Znamy już głównie zadania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego – a jak działa w praktyce ta instytucja? Przede wszystkim na bieżąco monitoruje działalność banków i SKOK-ów, aby na jak wcześniejszym etapie rozpoznać ich problemy finansowe, które mogłyby skutkować niewypłacalnością i zagrożeniem utraty zgromadzonych przez nią środków od klientów. Po wykryciu takich problemów ma obowiązek zainterweniować i udzielić pomocy finansowej lub przeprowadzić restrukturyzację takiej instytucji.

Przykładem tego rodzaju interwencji była ostatnio przymusowa restrukturyzacja oraz przejęcie Idea Banku, który popadł w kłopoty finansowe i groziło mu bankructwo. Dzięki szybkiej reakcji BFG klienci banku zostali 3 stycznia 2021 roku przejęci przez Bank Pekao S.A., który od tej pory zajmuje się ich depozytami oraz obsługą kredytów zaciągniętych w poprzedniej instytucji.

Funkcje Bankowego Funduszu Gwarancyjnego nie sprowadzają się jednak tylko do działań prewencyjnych. Jeśli bowiem nastąpi upadłość banku lub SKOK-u, BFG ma obowiązek wypłacić klientom takiej instytucji środki pieniężne, które były przez nich przechowywane na rachunkach bankowych. Gdyby nie było gwarancji BFG, środki te zostałyby wciągnięte do masy upadłościowej i mogły być przeznaczone na spłatę wierzycieli upadłej instytucji.

Wyjaśnijmy również, co obejmuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny – jego ochroną objęte są przede wszystkim środki pieniężne znajdujące się na:

• bankowych kontach osobistych,
• kontach walutowych,
• kontach firmowych,
• kontach oszczędnościowych,
• lokatach terminowych itp.

Zgodnie z zasadami funkcjonowania systemu gwarantowania depozytów ochroną nie są objęte m.in. wpłaty do banków spółdzielczych z tytułu udziałów czy opłat wpisowych.

Co ważne, BFG gwarantuje depozyty bankowe głównie konsumentów i podmiotów gospodarczych. Z ochrony swoich środków zgromadzonych na rachunkach bankowych nie mogą skorzystać natomiast m.in. jednostki samorządu terytorialnego, fundusze inwestycyjne i emerytalne, czy też zakłady ubezpieczeń.

Do jakiej kwoty Bankowy Fundusz Gwarancyjny chroni konsumentów?

Już wiemy, że w razie bankructwa banku BFG zwróci nam środki, jakie zgromadziliśmy na rachunkach bankowych w upadłej instytucji. Należy jednak pamiętać, że kwota, jaką Bankowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca każdemu deponentowi, jest ograniczona do równowartości w złotówkach do 100 000 euro. Kwota ta obejmuje także odsetki naliczone do dnia ogłoszenia upadłości banku. Według aktualnego kursu jest to więc około 460 000 zł. Co to oznacza? Jeśli w banku masz zgromadzonych więcej środków np. 800 000 zł, to BFG wypłaci ci jedynie 460 tys. zł i ani złotówki więcej.

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy na rachunkach przechowujemy pieniądze pochodzące np. ze sprzedaży mieszkania lub nabycia spadku. Wówczas BFG może nam zwrócić większą kwotę, ale nie więcej niż różnicę między 200 000 euro a sumą pozostałych środków pochodzących z innych źródeł.

Jeszcze większą ochroną są objęte pieniądze z tytułu odszkodowania za szkodę wyrządzoną przestępstwem lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na podstawie art. 552 Kodeksu postępowania karnego. W takim przypadku kwota gwarantowana przez BFG nie podlega żadnym limitom. Te szczególne przypadki ochrony obowiązują jednak tylko przez 3 miesiące od dnia wpłynięcia środków na rachunek bankowy.

Warto pamiętać, do jakiej kwoty Bankowy Fundusz Gwarancyjny chroni nasze pieniądze zgromadzone w banku, ponieważ mając oszczędności przekraczające równowartość 100 tys. euro, sporo ryzykujemy. Eksperci zalecają w takim przypadku podzielenie większej sumy środków na kilka mniejszych i zdeponowanie ich w kilku niezależnych bankach.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny – które banki pod niego podpadają?

Warto podkreślić, że gwarancja BFG dotyczy depozytów zgromadzonych wyłącznie w bankach oraz SKOK-ach, natomiast nie obejmuje środków pieniężnych przekazanych przez klientów do innych instytucji finansowych np. do parabanków, czy funduszy inwestycyjnych. Właśnie dlatego w słynnej aferze Amber Gold, który był typowym parabankiem, oszukani klienci nie mogli odzyskać swoich wpłat od BFG.

Dokładna lista banków, w których Bankowy Fundusz Gwarancyjny zapewnia gwarancję depozytów, znajduje się na jego stronie internetowej. Są na niej następujące instytucje:

• banki komercyjne,
• banki spółdzielcze,
• SKOK-i,
• oddziały banków zagranicznych.

Oprócz tego na witrynie widnieje lista instytucji w upadłości (są to głównie SKOK-i oraz banki spółdzielcze) oraz publikowane są na bieżąco informacje o aktualnej sytuacji w polskim sektorze bankowym, z których można się także dowiedzieć, które banki są zagrożone upadłością.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny – ile ma pieniędzy?

Wiele osób pewnie zastanawia się, ile wynosi Bankowy Fundusz Gwarancyjny i skąd bierze pieniądze na wypłatę środków klientom poszkodowanym w wyniku bankructwa banków i SKOK-ów. Otóż fundusze na ten cel pochodzą głównie ze składek dokonywanych przez wszystkie instytucje objęte systemem gwarantowania depozytów. Dodatkowo budżet BFG zasilają dotacje z budżetu państwa, a także kredyty i pożyczki zaciągane np. w NBP.

A ile ma pieniędzy BFG na sfinansowanie gwarantowanych depozytów? Według danych widniejących na stronie tej instytucji na koniec 2020 roku fundusz dysponował kwotą 17 391 984 tys. zł na pokrycie depozytów bankowych oraz sumą 27 528 tys. zł na ewentualne wypłaty dla klientów SKOK-ów. Jak się okazuje, te kwoty pokrywają jedynie ułamek wszystkich zdeponowanych pieniędzy na rachunkach bankowych, jednak nie powinno to budzić zdziwienia. Trudno bowiem byłoby zgromadzić sumę odpowiadającą w 100% wartości depozytów.

Nie trzeba się także obawiać o bezpieczeństwo swoich pieniędzy ulokowanych w banku. Bankowy Fundusz Gwarancyjny działa przecież także prewencyjnie i ma wiele narzędzi w ręku, by zapobiec bankructwu banków. Ponadto jeśli zdarzyłaby się sytuacja, w której zabrakłoby mu pieniędzy na wypłaty dla klientów, może je pozyskać z rządu lub banku centralnego. Jako klienci banków możemy zatem spać spokojnie.

Sprawdź także: Jak i gdzie potwierdzić profil zaufany – potwierdzanie profilu zaufanego krok po kroku

Bankowy Fundusz Gwarancyjny – podsumowanie

Dzięki działalności Bankowego Funduszu Gwarancyjnego możesz mieć pewność, że twoje pieniądze ulokowane na kontach bankowych są bezpieczne i że nie stracisz ich w przypadku bankructwa instytucji bankowej. Należy pamiętać, że w takiej sytuacji BFG wypłaci maksymalnie równowartość 100 000 euro, dlatego posiadając większe oszczędności, lepiej rozdysponować je na kontach w kilku niezależnych od siebie instytucjach.

Wypłata gwarantowanych środków następuje dość szybko, bo w ciągu kilku dni od oficjalnego zawieszenia działalności danego banku przez Komisję Nadzoru Finansowego i złożenia wniosku o ogłoszenie jego upadłości. Co ważne, na odbiór pieniędzy masz aż 5 lat.