Numer IBAN – czym jest i jak go znaleźć?

Każde konto bankowe w Polsce ma przyznany indywidualny Numer Rachunku Bankowego (NRB), który składa się z 26 cyfr. Pozwala on zidentyfikować konkretnego właściciela rachunku, dzięki czemu — podając odpowiedni numer konta — mamy pewność, że środki trafią do właściwej osoby.

Na podobnych zasadach działa właśnie numer IBAN. Sprawdź, co musisz o nim wiedzieć, wykonując przelewy zagraniczne.

IBAN — co to jest numer IBAN?

IBAN to skrót od International Bank Account Number co w naszym języku oznacza Międzynarodowy Numer Rachunku Bankowego. Pozwala on wykonać w prosty i szybki sposób transfer środków finansowych na zagraniczne konta, ale też otrzymać przelew od zagranicznych podmiotów.

Co to jest IBAN banku? To nic innego jak specyficzny sposób zapisywania numeru rachunku bankowego, ponieważ zawiera on symbol kraju, w którym taki rachunek jest prowadzony. Dzięki IBAN od razu więc wiadomo, z lub do jakiego państwa realizowany jest przelew.

IBAN został utworzony przez Europejski Komitet Standardów Bankowych, a powodem jego powstania było uproszczenie systemu przelewów transgranicznych. Co ciekawe, polskie Numery Rachunków Bankowych są zgodne ze standardem IBAN. Co to znaczy?

Ciąg cyfr przypisanych do polskiego konta podczas przelewów zagranicznych zasadniczo nie ulega zmianie. Wystarczy wstawić do niego kod PL przed ciągiem 26 cyfr.

Co oznacza określenie BIC/SWIFT? Jest to 8-znakowy kod identyfikujący bank. Kod BIC nadawany jest każdej instytucji bankowej w Polsce i za granicą.

Konstrukcja IBAN

IBAN stosowany jest przez kilkadziesiąt krajów. Wśród nich możemy wyróżnić przede wszystkim kraje należące do Unii Europejskiej, ale też Wielką Brytanię, Norwegię, Szwajcarię, Islandię, Brazylię, Egipt, Izrael, czy Katar.

Numer IBAN w zależności od kraju zbudowany jest z kilkudziesięciu znaków (maksymalnie 31) i składa się z trzech głównych elementów:

• dwuliterowego kodu kraju wg standardu ISO 3166-1,
• dwóch cyfr kontrolnych,
• numeru rozliczeniowego oznaczającego bank,
• numeru rachunku.

Długość numeru IBAN jest różna w zależności od danego kraju. W Polsce składa się on z 28 znaków, w Austrii z 20, a w Norwegii tylko z 15. Najdłuższy numer jest za to na Malcie, bo składa się z aż 31 znaków. W Polsce IBAN ma natomiast następującą konstrukcję:

Gdzie:

• PL - oznacza kod kraju, w którym prowadzony jest rachunek bankowy
• AA - to suma kontrolna całego numeru rachunku
• BBBB - ID instytucji, w której prowadzone jest konto
• CCC - ID konkretnego oddziału
• D - cyfra kontrolna
• XXXXXXXX - numer rachunku klienta składający się z 16 cyfr

W sumie IBAN dla rachunku w Polsce powinien składać się zawsze z 28 znaków, przy czym dwie pierwsze to symbol literowy PL, a pozostałe to 26 cyfr. Przykładowy nr IBAN może więc wyglądać w taki sposób: PL 60 3940 2030 0000 3940 0349 4444.

Gdzie znajduje się numer IBAN

Chcąc wykonać w prawidłowy sposób przelew na zagraniczne konto, należy znać zarówno swój numer IBAN, jak i numer IBAN odbiorcy płatności.

Zacznijmy od tego, jak znaleźć swój numer IBAN. Jeśli prowadzisz konto w polskim banku, w tym celu wykonaj dwie proste czynności:

• znajdź numer swojego konta (NRB) – widnieje on w szczegółach rachunku w bankowości elektronicznej i aplikacji,
• wstaw przed numerem konta kod literowy PL.

W analogiczny sposób możesz skonstruować numer IBAN odbiorcy przelewu, jeśli Ci go nie podał. Przykładowo, jeśli prowadzi konto w banku w Belgii, przed numerem jego rachunku bankowego wpisz kod BE, a jeśli w Niemczech – DE.

IBAN a Numer Rachunku Bankowego (NRB) - co warto wiedzieć?

Warto wiedzieć, że w Polsce obowiązuje także polski standard oznaczania kont bankowych – NRB. Skrót ten oznacza Numer Rachunku Bankowego, który powinien składać się wyłącznie z 26 cyfr.

Ich znaczenie jest dokładnie takie samo jak w przypadku IBAN dla kolejnych symboli AA BBBB CCC D XXXXXXXXXXXXXXXX. Można więc powiedzieć, że w Polsce na IBAN składa się symbol literowy PL oznaczający kraj oraz NRB.

Numer IBAN w polskich bankach - lista

Jak już wiemy, w numerze rachunku ukryte jest ID banku (czyli jego identyfikator), w którym prowadzony jest rachunek. Dla polskich banków określają go cztery cyfry znajdujące się:

• w międzynarodowym numerze IBAN - na pozycjach od 5 do 8,
• w polskim zapisie NRB - na pozycjach od 3 do 6.

W naszym przykładowym rachunku chodzi o cyfry zapisane pogrubioną czcionką: PL 60 3940 2030 0000 3940 0349 4444. W tym przypadku numer rachunku jest nieprawdziwy, dlatego też nie istnieje bank o ID 3940. Jeśli jednak zawierałby on ID 1240, czyli miał postać: PL 60 1240 2030 0000 3940 0349 4444, to by oznaczało, że konto prowadzone jest w banku Pekao SA.

W tabeli przedstawiamy ID dla wszystkich banków w Polsce, dzięki czemu łatwiej będzie Ci sprawdzić, czy dany numer IBAN jest prawidłowy.

Warto też wiedzieć, że kolejne 4 cyfry w numerze IBAN po ID banku oznaczają jego konkretny oddział. Przykładowo, numer IBAN rachunku rozpoczynający się od PL 63 1240 4722 oznacza bank Pekao SA XI oddział w Krakowie, natomiast PL 67 1020 2629 bank PKO BP oddział I w Kielcach.

Jak zweryfikować, czy numer IBAN jest poprawny?

Przed wysłaniem przelewu warto sprawdzić, czy numer IBAN jest poprawny. Jak to zrobić? Na przykład wykonując następujące czynności:

• krok po kroku sprawdź, czy wpisałeś poprawnie kolejne liczby;
• policz liczbę znaków w numerze IBAN – w sumie powinno ich być 28 (2 litery kodu + 26 cyfr);
• sprawdź, czy zgadza się ID banku.

Istnieje też sposób na weryfikację cyfr kontrolnych w numerze IBAN. W tym celu należy:

• zapisać numer IBAN bez spacji, czyli w formacie: PL60394020300000394003494444,
• przenieść 4 pierwsze znaki na koniec, czyli przekształcić numer w następujący sposób: PL60394020300000394003494444 = > 394020300000394003494444PL60,
• wstawić zamiast liter liczbę 2521 (dotyczy ona wyłącznie polskich kont): 394020300000394003494444PL60 => 394020300000394003494444252160,
• otrzymaną liczbę podzielić przez 97 – jeśli reszta dzielenia wynosi 1, to cyfry kontrolne w numerze IBAN są poprawne.

W Internecie można znaleźć też tzw. kalkulator NRB IBAN. Dostępny jest on na stronach niektórych banków (np. Santander) i służy do szybkiego sprawdzenia poprawności numeru IBAN. Wystarczy wprowadzić IBAN w odpowiednie pole oraz zaznaczyć kraj, w którym prowadzony jest rachunek.

Struktura IBAN i przykłady w poszczególnych krajach

Struktura poszczególnych numerów IBAN została opisana w Rejestrze IBAN, który zawiera spis wszystkich krajów, w których obowiązuje ten system płatności. W rejestrze możesz znaleźć indywidualne kody przypisane do konkretnego państwa, długość numeru oraz przykładowy kod IBAN.

Dlaczego warto znać numer IBAN? Kiedy się przydaje?

Podanie numeru IBAN nadawcy i odbiorcy jest niezbędne przy wysyłaniu przelewów zagranicznych.

Po co jest IBAN w takich przelewach? Ponieważ dzięki temu, że numery rachunków są zapisane w tym samym standardzie, przelew można łatwiej i szybciej rozliczyć. Warto więc znać numer IBAN przede wszystkim w sytuacji, gdy planujemy wykonać przelew np. z tytułu:

• płatności za zakupy w zagranicznym sklepie online,
• płatności za hotel za granicą,
• rozliczenia z zagranicznym kontrahentem biznesowym (jeśli prowadzimy firmę),
• przy przesyłaniu pieniędzy rodzinie mieszkającej za granicą.

Zazwyczaj IBAN będzie jednak niewystarczający do wykonania transferu za granicę. Przy wykonywaniu przelewów SEPA i SWIFT zwykle bowiem należy podać także kod BIC, określany w Polsce jako SWIFT.

Warto też pamiętać, że numer IBAN potrzebny jest także przy realizacji przelewów z banków zagranicznych na polskie konta bankowe. Jeśli więc Twój bliski będzie Ci chciał przesłać pieniądze np. z Anglii, również powinien przy uzupełnianiu formularza przelewu wpisać Twój numer rachunku w standardzie IBAN.

Co jeszcze potrzebne jest oprócz IBAN do wykonania przelewu zagranicznego?

Wykonanie przelewu międzynarodowego w wielu przypadkach wymaga podania numerów IBAN, BIC lub też IBAN, SWIFT. W Polsce najczęściej używamy sformułowania kodu SWIFT (ang. Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication), jednak na świecie zdecydowanie częściej możemy spotkać się ze skrótem – BIC (ang. Business Identifier Code).

Tak naprawdę chodzi o jeden kod, który ma kilka nazw, dlatego możemy używać ich naprzemiennie. Znajomość kodu SWIFT/BIC pozwala uniknąć ewentualnej pomyłki podczas wykonywania przelewów. Kod SWIFT składa się z szeregu znaków (od 8 do 11) i podobnie jak w przypadku NRB, każdy z nich ma określone znaczenie:

• pierwsze 4 znaki odpowiada za identyfikację instytucji;
• 2 kolejne określają kod kraju według tej samej normy, którą wykorzystujemy przy numerze IBAN (w przypadku Polski będzie to PL);
• 2 następne znaki to kod lokalizacji banku lub instytucji;
• nieobowiązkowo na końcu numeru można umieścić również kod określający lokalizację oddziału.

Numery SWIFT przypisane są do konkretnej instytucji. W Polsce każdy bank ma również swój numer BIC, które wyglądają następująco:

Od kiedy pod koniec lat 90. zaczęto wprowadzać format IBAN do przelewów transgenicznych, udało się znacząco usprawnić system płatności w Unii Europejskiej.

W Polsce obowiązek ten pojawił się dopiero w lipcu 2004 roku, kiedy to podanie numeru konta odbiorcy w formacie IBAN oraz kodu SWIFT stało się obowiązkowe podczas zlecania przelewów typu SEPA, wykonywanych w euro do państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Islandii, Norwegii i Szwajcarii.