PPK czy warto przystąpić – co to są Pracownicze Plany Kapitałowe i czy są obowiązkowe?

PPK, czyli Pracownicze Plany Kapitałowe — czym są?

Konta oszczędnościowe to bez wątpienia jedno z najpopularniejszych miejsc, w których możemy ulokować wolne środki. Niestety w przypadku gdy mamy do czynienia z niskimi stopami procentowymi, oprocentowanie tego typu produktów jest niewielkie, a to sprawia, że rachunek przestaje być opłacalny. Jak zyskać dodatkowe finanse nie sięgając po kredyt gotówkowy?

Warto pomyśleć o innych sposobach na pomnażanie pieniędzy. Jednym z nich mogą być Pracownicze Plany Kapitałowe, które z założenia pomagają zwiększyć prywatne oszczędności emerytalne. Co to jest PPK i od kiedy funkcjonuje?

PPK, co to? Pracownicze Plany Kapitałowe to dobrowolny system oszczędzenia, który wchodzi w skład III filaru emerytalnego. System tworzą zarówno pracownicy, pracodawcy, jak i państwo, a jego celem jest długoterminowe gromadzenie środków. To oznacza, że pracownik może otrzymać swoje oszczędności w każdej chwili, jednak najkorzystniejsze będzie sięgnięcie po nie dopiero po ukończeniu 60. roku życia. Ustawa o PPK weszła w życie 1 stycznia 2019 roku.

Terminy wdrażania etapów PPK — od kiedy w 2021?

• I etap od 1 lipca 2019 roku do systemu dołączyły przedsiębiorstwa, które zatrudniały co najmniej 250 osób;
• II etap od 1 stycznia 2020 roku do systemu dołączyły przedsiębiorstwa, które zatrudniały co najmniej 50 osób;
• III etap od 1 lipca 2020 roku do systemu dołączyły przedsiębiorstwa, które zatrudniały co najmniej 20 osób;
• IV etap od 1 lipca 2020 roku do systemu dołączyły przedsiębiorstwa, które zatrudniały mniej niż 20 osób oraz jednostki z sektora finansów publicznych.

Warto wiedzieć: Kredyt hipoteczny ze stałym oprocentowaniem – czy kredyt ze stałą stopą procentową to dobre rozwiązanie?

PPK — jak działają Pracownicze Plany Kapitałowe?

Podstawą tworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych jest założenie, że każdy uczestnik systemu regularnie dokonuje określonej wpłaty. Wyróżnić możemy 4 rodzaje wpłat:

• podstawową — dokonywaną co miesiąc zarówno przez pracownika, jak i pracodawcę,
• dodatkową — strony mogą zobowiązać się do wpłacania dodatkowych kwot w określonej wysokości,
• powitalną — jednorazowa wpłata dokonana przez państwo,
• dopłaty roczne — wykonywane przez państwo w związku z uczestnictwem w PPK w danym roku kalendarzowym.

Jak wygląda schemat PPK, ile płaci pracownik, a ile pracodawca?

1. Pracownik powinien dokonać co miesiąc wpłaty podstawowej w wysokości 2 proc. wynagrodzenia brutto oraz ewentualnej dodatkowej wpłaty sięgającej maksymalnie 2 proc.
2. Pracodawca również dokonuje opłaty podstawowej w wysokość 1,5 proc. wynagrodzenia brutto oraz ewentualnej wpłaty dodatkowej w maksymalnej wysokości do 2,5 proc.
3. Państwo dokonuje wpłaty powitalnej w wysokości 250 zł oraz dopłaty rocznej w wysokości 240 zł.

Jakie oprócz wpłat ma jeszcze obowiązki pracodawca w PPK? Przede wszystkim powinien dokonać wyboru instytucji finansowej, która będzie zarządzać środkami w ramach PPK, ale też zadbać o wprowadzenie stosownych zmian w systemach kadrowych.

Firmy w swoich archiwach powinny przygotować też sporo wolnego miejsca, ponieważ dokumentację PPK należy przechowywać przez cały okres zatrudnienia danego pracownika oraz 10 lat od momentu, gdy stosunek pracy uległ rozwiązaniu.

Czy PPK jest obowiązkowe?

Wiele osób zastanawia się nad tym, czy PPK jest obowiązkowe, skoro wszyscy pracownicy zostają dopisani do systemu automatycznie. Okazuje się jednak, że mogą oni w każdym momencie zrezygnować z udziału w planach kapitałowych, w przeciwieństwie do niektórych przedsiębiorstw.

Grupa osób, która nie musi wprowadzać PPK, to przede wszystkim:

• osoby samozatrudnione, czyli prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą;
• osoby fizyczne, które zatrudniają inną osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby (np. osoby, które zatrudniają opiekunów do dzieci lub korzystają z dorywczej pomocy domowej);
• mikroprzedsiębiorcy, którzy otrzymali deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat od wszystkich zatrudnionych pracowników;
• pracodawcy, którzy prowadzą Pracowniczy Program Emerytalny oraz naliczają i odprowadzają składki podstawowe do PPE w wysokości minimum 3,5 proc. wynagrodzenia (pod warunkiem, że do systemu przystąpiło co najmniej 25 proc. pracowników). 

Czy można zrezygnować z PPK?

Każda osoba może dokonać rezygnacji z PPK w dowolnym momencie. Wystarczy poinformować o swoim zamiarze pracodawcę oraz złożyć w kadrach specjalny papierowy formularz, który nazywa się deklaracją rezygnacji z PPK. Warto pamiętać jednak o tym, że każdy pracownik w wieku 18-55 lat, który dokonał rezygnacji, będzie ponownie automatycznie zapisywany do programu co 4 lata (zaczynając od 2023 r.).

Niestety samo złożenie rezygnacji PPK, nie sprawia, że środki zostaną zwrócone od razu do właściciela. W tym celu należy złożyć dyspozycję wypłaty.

Kto może korzystać z PPK?

Opiszemy teraz kwestię PPK, a wieku pracownika. Do programu automatycznie zapisywani są pracownicy w wieku od 18 do 55 lat, natomiast zatrudnieni, którzy ukończyli 55, lecz nie ukończyli 70, mogą złożyć specjalny formularz i przystąpić dobrowolnie do PPK.

Czy warto jednak po 50 roku życia uczestniczyć w systemie? Tak naprawdę wiele zależy od tego, ile wynosi nasze miesięczne wynagrodzenie oraz przez ile lat planujemy pracować. Każdy rok aktywności zawodowej zwiększa saldo rachunku.

PPK — jak używać?

Wiemy już, że z każdym rokiem oszczędności, rośnie nasze saldo w systemie PPK. Jak sprawdzić stan konta? Instytucja finansowa, która została wybrana przez danego pracodawcę, powinna umożliwić uczestnikom, czyli osobom zatrudnionym, dostęp do systemu, w którym mogą oni sprawdzić stan swoich oszczędności.

Jak sprawdzić PPK? Wystarczy, użyć danych do logowania (można znaleźć je w umowie przekazanej przez pracodawcę), a następnie, w przypadku pierwszej wizyty w serwisie online, ustawić własne hasło do logowania. Od tej pory można już na bieżąco sprawdzać saldo konta.

Ile można zarobić, decydując się na PPK?

Analitycy PFR policzyli, że Polak, który zarabia średnią pensję 5300 zł brutto, zgromadził na swoim koncie już 3462 zł (licząc od grudnia 2019 roku do marca 2021 roku), z czego ponad połowę tej kwoty wpłacił pracodawca. W jaki sposób samodzielnie sprawdzić, jaką kwotę uda nam się odłożyć po określonym czasie korzystania z systemu?

W tym celu warto użyć kalkulatora PPK. Ten dostępny jest na oficjalnej stronie internetowej programu i pozwala skontrolować nie tylko kwotę, jaką uda nam się uzbierać, ale też przez jak długi czas musimy oszczędzać, aby osiągnąć wymarzony cel. Wystarczy uzupełnić kilka podstawowych informacji i gotowe.

PPK kalkulator — jak sprawdzić ile otrzymam?

1. Podaj w formularzu wiek, w którym przystąpiłeś do PPK.
2. Wpisz obecne wynagrodzenie brutto.
3. Zaznacz, do którego roku życia chcesz gromadzić oszczędności.
4. Wybierz sposób wypłaty środków. Pamiętaj jednak o tym, że kwota jednorazowej wypłaty, zostanie zwolniona z 19% podatku tylko wtedy, gdy nie przekroczy 25% zgromadzonych środków.
5. Zaznacz planowany okres wypłaty pozostałych środków, które będą trafiały do Ciebie w postaci miesięcznych transz.
6. Wybierz zakładany wzrost wynagrodzenia oraz roczną stopę zwrotu.

Kalkulator składek PPK pozwala też oszacować jaki procent powinieneś dołożyć do miesięcznej wypłaty, aby osiągnąć założony cel.

PPK — symulacja

Pracownicze Plany Kapitałowe mają zapewnić pracownikom stabilność finansową i bezpieczeństwo w momencie przejścia na emeryturę. Zanim zdecydujemy się o wypisaniu z programu lub też ponownego dołączenia, warto wykonać symulację, która pokaże jakie oszczędności uda nam się zgromadzić w określonym czasie.

Przykładowa kalkulacja:

Wiek pracownika, w momencie przystąpienia do PPK: 30 lat

Zarobki: 6000 zł brutto

Wpłata (pracownika oraz pracodawcy łącznie): 3,5 proc.

• Suma zgromadzonych środków w PPK w wieku 60 lat: 195 705 zł
• Suma zgromadzonych środków w PPK w wieku 65 lat: 264 328 zł
• Suma zgromadzonych środków w PPK w wieku 70 lat: 350 115 zł

Polecamy: Rachunek powierniczy – czym jest mieszkaniowy rachunek powierniczy i co warto o nim wiedzieć?

Pracownicze Plany Kapitałowe — kiedy będzie można wypłacić pieniądze?

Warto pamiętać o tym, że zgromadzone środki stanowią prywatną własność uczestnika programu, dlatego może on w dowolnym momencie wypłacić swoje oszczędności. Najbardziej opłacalna jest jednak sytuacja, kiedy dotrwa on do 60 urodzin.

Wcześniejsza wypłata PPK sprawia, że pracownik otrzyma 100 proc. swoich wpłat (pomniejszony o ewentualny podatek Belki), ale jedynie 70 proc. wartości wpłat pracodawcy, również pomniejszony o podatek. Pozostałe 30 proc. zapisuje się na indywidualnym koncie ZUS, co sprawia, że zostaną one wypłacone w formie emerytury.

Dodatkowo wcześniejsza wypłata środków PPK powoduje, że pracownik bezpowrotnie traci wszystkie dopłaty państwowe (zarówno wpłatę powitalną, jak i dopłaty roczne). Ustawa przewiduje jednak dwie sytuacje, w których przed ukończeniem 60 lat, uczestnik programu może wypłacić zgromadzony kapitał bez potrąceń. Jak wypłacić pieniądze z PPK w całości?

• Pierwszą sytuacją jest wypłata środków na wkład własny. Uczestnik może użyć wszystkich zgromadzonych funduszy jako wkład do zaciągnięcia kredytu hipotecznego, jednak kapitał będzie musiał zwrócić na rachunek PPK w ciągu 15 lat od terminu wypłaty. W związku z ograniczeniami, z wypłaty mogą skorzystać jedynie osoby do 45. roku życia.
• Drugi przypadek to poważne zachorowanie pracownika, jego współmałżonka lub też dziecka. W takiej sytuacji uczestnik może każdorazowo w przypadku zachorowania skorzystać z 25 proc. wartości zgromadzonego kapitału w PPK. Kiedy można wypłacić środki w takiej sytuacji? Tylko wtedy, gdy zostanie przedstawiona stosowna dokumentacja medyczna potwierdzająca zachorowanie.

PPK — czy warto przystąpić do Pracowniczych Planów Kapitałowych?

PPK czy warto przystąpić? No właśnie, chociaż Pracowniczy Plan Kapitałowy nie należy do programów emerytalnych, to jednak może mieć duży wpływ na jakość naszego życia właśnie po zakończeniu aktywności zawodowej. Niewielka, comiesięczna kwota, którą musimy odłożyć, pozostanie praktycznie niezauważalna dla naszego domowego budżetu, a może stanowić ogromne wsparcie na przyszłość. PPK, czy warto?

Niestety jak każdy produkt, ten również ma swoje słabe strony. Nie zawsze wszystko wygląda tak kolorowo, a istnieją sytuacje, kiedy środki nie będą w ogóle wpłacane na nasz rachunek. To może powodować duże frustracje i poczucie bycia oszukanym. Przed podjęciem decyzji o wypisaniu się z PPK, warto sprawdzić również opinie innych osób.

PPK — warto czy nie? Wady i zalety

Czy PPK się opłaca? Chcąc ułatwić znalezienie odpowiedzi na to pytanie, sprawdziliśmy, jakie są zalety oraz wady Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Czy łatwo jest podjąć decyzję: PPK tak, czy nie? Jak widać, system ma wiele zalet, ale też i wad. Z pewnością jednak Pracownicze Plany Kapitałowe stanowią ciekawą alternatywę dla innych produktów finansowych, które służą do gromadzenia oszczędności i mogą stanowić motywację do regularnego oszczędzenia.

PPK czy PPE?

Wiele osób zastanawia się, co jest lepsze: PPK czy PPE? Przed podjęciem ostatecznej decyzji, warto wiedzieć jednak o tym, że z perspektywy pracodawcy jedną z podstawowych różnic, jest dobrowolność.

Pracownicze Plany Emerytalne (PPE) są dla nich nieobowiązkowe, natomiast PPK z małymi wyjątkami już tak. A czym oba systemy różnią się dla pracownika?

PPK — co jeszcze warto wiedzieć o pracowniczych planach kapitałowych?

Środki zgromadzone na koncie PPK w niektórych sytuacjach mogą stanowić poduszkę bezpieczeństwa również dla naszych najbliższych. W sytuacji, gdy nas już zabraknie, mogą oni bowiem liczyć na wypłatę funduszy.

Wiele osób, zwłaszcza tych, które postanawiają dołączyć do programu, zastanawia się, czy PPK jest dziedziczne. Na szczęście okazuje się, że tak i w zależności od sytuacji, zebrana kwota może podlegać dziedziczeniu na zasadach ogólnych lub też zostać przekazana osobie wskazanej w specjalnym formularzu.

Jak wygląda dziedziczenie PPK na zasadach ogólnych? Jeśli uczestnik systemu był w związku małżeńskim, to po jego śmierci połowa środków trafia do małżonka (na konto IKE, PPE lub w formie pieniężnej), a pozostała część zostanie przekazana innym uprawnionym do spadku osób.

Pracownicy, którzy zdecydują się odkładać środki w ramach programu, powinni pamiętać również o obowiązkowym podatku od PPK. Wpłaty dokonywane przez pracodawcę (niezależnie od tego, czy są to wpłaty podstawowe, czy dodatkowe), stanowią przychód pracownika, a to oznacza, że pracodawca musi pobrać od tych wpłat zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie z obowiązującym progiem podatkowym (17% albo 32%).

Nie przegap: 300+ – czym jest program Dobry Start i jak złożyć wniosek o 300 plus?

PPK a rodzaj umowy

A co w sytuacji przystąpienia do PPK, a umowy zlecenie. Do programu automatycznie zapisywani są ci pracownicy, którzy podlegają obowiązkowym składkom emerytalno-rentowym. Najczęściej są to osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, ale też osoby, które wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej czy umowy zlecenia. PPK to system, z którego mogą też skorzystać członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz też spółdzielni kółek rolniczych.