Jak koszt utrzymania gospodarstwa domowego wpływa na zdolność kredytową?

Banki przy udzielaniu kredytów swoim klientom muszą mieć pewność, że ci będą w stanie je spłacić. Obowiązkowo więc badają zdolność kredytową, zarówno przy udzielaniu zobowiązania gotówkowego, jak i wieloletniego kredytu hipotecznego.

Pod uwagę banki biorą wysokość dochodów uzyskiwanych przez klienta, a także koszty, jakie ponosi on w związku ze spłatą istniejących zobowiązań. Ważne są także koszty utrzymania gospodarstwa domowego, a te niestety rosną wraz ze wzrostem m.in. inflacji. Jaki wpływ mają one na ogólną zdolność kredytową klienta?

Czym jest koszt utrzymania gospodarstwa domowego?

Przy szacowaniu zdolności kredytowej od dochodów potencjalnego klienta odejmowany jest koszt utrzymania gospodarstwa domowego. Jest to wydatek, jaki klient ponosi na utrzymanie siebie (jeśli jest singlem) lub swojego kilkuosobowego gospodarstwa. Wartość ta obejmuje takie koszty, jak:

• wydatki na utrzymanie domu lub mieszkania,
• wydatki na samochód,
• wydatki na zakup żywności,
• wydatki na zakup dóbr codziennego użytku.

Kredytobiorcy często nie wiedzą, jaką obiektywnie wartość wpisać we wniosku w kategorii wydatków na utrzymanie, dlatego banki korzystają z wewnętrznych procedur i określają minimalne koszty utrzymania gospodarstwa domowego.

Taki wymóg wprowadziła dla wszystkich banków w Polsce Rekomendacja T wydana przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Kredyt hipoteczny czy wynajem mieszkania? Kliknij i sprawdź, co się bardziej opłaca!

Maksymalne koszty utrzymania gospodarstwa domowego będą mieli ci klienci, którzy prowadzą gospodarstwo wieloosobowe, mają duży dom, wymagający wysokich nakładów na comiesięczne rachunki czy kilka samochodów. Wydatki mogą być różne.

Przykłady można mnożyć, ale przy wyliczaniu kosztów prowadzenia domu czy mieszkania banki często korzystają ze wskaźników ekonomicznych, jakie publikowane są przez Główny Urząd Statystyczny. Chodzi tu o minimum socjalne, które określane jest w zależności od wielkości gospodarstwa domowego.

Nowe stanowisko KNF rekomendujące obliczanie zdolności kredytowej

Koszt utrzymania gospodarstwa domowego a zdolność kredytowa

Dochody i wydatki gospodarstwa domowego, którego właściciel stara się o kredyt, są podstawą w banku do wyliczenia zdolności, rozumianej jako zdolność klienta do spłaty zobowiązania łącznie z odsetkami i innymi naliczonymi opłatami – zgodnie z harmonogramem przedstawionym przez kredytodawcę.

Jakie koszty utrzymania biorą pod uwagę banki przy szacowaniu zdolności kredytowej? Analitycy bankowi zwykle liczą łączny koszt utrzymania gospodarstwa domowego na podstawie minimum socjalnego, przyjmując dla swoich klientów wartości około 1200 zł kosztów utrzymania przy gospodarstwie jednoosobowym oraz od 800 do 1000 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.

Koszt utrzymania gospodarstwa domowego a wysokość kredytu

Szczególnie istotne jest to, jak bank szacuje koszty utrzymania gospodarstwa domowego, jeśli klienci zarabiają niewiele, a szukają zobowiązania hipotecznego w maksymalnej wysokości. Bank ustala zdolność właśnie na podstawie kosztów utrzymania i wskaźnika Dstl, czyli Debt Service to Income, co w wolnym tłumaczeniu oznacza koszt obsługi zadłużenia w relacji do dochodu.

Wskaźnik Dstl zastąpił wcześniej wykorzystywany wskaźnik DTI. Służy on do wyliczenia, jaką procentowo część rocznych dochodów kredytobiorcy pochłaniają roczne koszty związane ze spłatą zobowiązań i innych zobowiązań finansowych.

Z kolei dawny wskaźnik DTI określał stosunek sumy wszystkich zobowiązań do bieżących dochodów netto klienta.

Komisja Nadzoru Finansowego zaleca w ramach Rekomendacji S, by wartość wskaźnika Dstl nie wynosiła mniej niż:

• 40 proc. w przypadku klientów mających dochody niższe niż przeciętna wartość wynagrodzeń w ich miejscu zamieszkania,
• 50 proc. w przypadku klientów mających dochody przewyższające średnie wynagrodzenie.

Szacowane wskaźniki Dstl i wysokość ponoszonych miesięcznie kosztów – spłaty zobowiązań czy utrzymania – pozwalają na określenie, w jakiej wysokości kredyt hipoteczny możesz zaciągnąć.

Czy dziecko wpływa na zdolność kredytową?

Koszt utrzymania gospodarstwa domowego a kredyt hipoteczny

Potencjalny kredytobiorca może nie wiedzieć, jakie koszty utrzymania rodziny należy przyjąć w przypadku ubiegania się o kredyt. Trudno je jednoznacznie określić, ponieważ jedni na „życie” wydają więcej, a inni mniej pieniędzy.

Rekomendacja T KNF dotycząca dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych wskazuje, że banki powinny weryfikować zdolność swoich klientów w sposób szczegółowy i obiektywny, zwłaszcza przy udzielaniu wysokokwotowych zobowiązań hipotecznych.

Weryfikacja zdolności powinna opierać się na danych dotyczących kosztów utrzymania i wydatków gospodarstw domowych. W szczególności do oceny zdolności należy przyjmować wydatki nie niższe niż te wynikające z niezależnych i obiektywnych analiz w zakresie poziomu wydatków gospodarstw domowych.

Jednocześnie bank powinien wykazać zasadność założeń, jakie przyjął do weryfikacji poziomu wydatków klienta detalicznego.

Jak bank sprawdza koszt utrzymania gospodarstwa domowego przed udzieleniem kredytu?

Każdy bank może inaczej podchodzić do kwestii stałych miesięcznych wydatków gospodarstwa domowego. Dla części instytucji każda kolejna osoba w rodzinie ubiegającej się o kredyt hipoteczny będzie podwyższała ogólny koszt utrzymania gospodarstwa domowego o taką samą kwotę.

Trudno znaleźć informację, ile wynosi koszt utrzymania gospodarstwa domowego brany pod uwagę przy wyliczaniu zdolności w Alior Banku, PKO BP i w innych instytucjach kredytujących. Nie informują one o tym powszechnie swoich klientów.

Sprawdź oferty kredytu gotówkowego na bieżące opłaty. Wybierz najkorzystniejszą pożyczkę na uregulowanie rachunków!

Jak inflacja wpływa na kredyt hipoteczny i gotówkowy? Kliknij i sprawdź, jak zmieni się koszt kredytu.

Ile wynosi koszt utrzymania gospodarstwa domowego w 2025 roku?

W 2022 roku znacznie wzrosły koszty utrzymania gospodarstwa domowego. Główny Urząd Statystyczny podał, że średnio wzrost ten w lutym tego roku wyniósł 14 proc. Najmocniej, bo około 40 proc., zdrożały gaz i opał.

Więcej płacimy też za nośniki energii, wywóz śmieci czy czynsz. Jakie koszty utrzymania w gospodarstwie domowym należy przypisać jednej osobie, by były one zbieżne z warunkami wyliczania zdolności, jakie można spotkać w poszczególnych bankach? Wiele zależy od tego, w jakim miejscu mieszka kredytobiorca.

Inne będą koszty utrzymania jednej osoby w Polsce w mieście, a inne na wsi. W obliczeniach kosztu utrzymania ważne jest z pewnością to, ile osób znajduje się w gospodarstwie domowym.

Rosnąca inflacja doprowadziła do wzrostów kosztów utrzymania. W grudniu 2022 roku wyniosła ona w Polsce aż 16,6% proc. Dlatego banki są zobowiązane przez KNF do szacowania zdolności swoich klientów przy braniu pod uwagę wyższych kosztów utrzymania.

Jak zwiększyć zdolność kredytową przy wysokich kosztach utrzymania gospodarstwa domowego?

Koszt utrzymania gospodarstwa domowego w rodzinach wielodzietnych będzie potencjalnie wyższy niż w przypadku gospodarstwa jednoosobowego. Nie do końca jest to prawdą, ponieważ zupełnie inaczej takie koszty kształtują się, jeśli dana osoba jest singlem i mieszka sama, a inaczej, jeśli zamieszkuje w domu wraz z rodzicami, prowadząc jednak odrębne gospodarstwo.

Miesięczne koszty utrzymania gospodarstwa domowego wieloosobowego powinny być zasadniczo niższe jednostkowo przy kilkuosobowej rodzinie niż w gospodarstwie jednoosobowym.

Jeśli masz wysokie koszty utrzymania gospodarstwa domowego, a do tego potrzebujesz wysokiego zobowiązania na mieszkanie, spróbuj wykonać kilka kroków dla poprawy swojej zdolności kredytowej. Jeśli masz dwa samochody, być może jeden mógłbyś sprzedać, dzięki czemu zmniejszą się koszty utrzymania rodziny.

Jeśli z kolei mieszkasz z rodzicami, to bank wyliczy koszt utrzymania np. na 3 osoby zamiast na jedną. Być może mógłbyś się usamodzielnić i wynająć mieszkanie, by koszt ten mógł być możliwie jak najniższy, a tym samym jak najmniej obciążający Twoją zdolność kredytową.

Dodatkowe źródła:

Jaki wpływ na zdolność kredytową ma koszt utrzymania? www.mojafirma.infor.pl

Koszt utrzymania gospodarstwa domowego w 2023 roku www.finansepodomowemu.pl