Co dzieje się z kontem osobistym po śmierci właściciela?

Śmierć bliskiej osoby zawsze jest traumatycznym przeżyciem dla bliskich. Muszą oni jednak załatwić wszystkie sprawy formalne związane z jej odejściem, także te o charakterze finansowym.

Jeśli dana osoba miała konto osobiste w banku, to czy trzeba pofatygować się do jego placówki, by poinformować o śmierci właściciela rachunku? Co się z nim dzieje w takim przypadku?

Kto ma obowiązek poinformować bank o śmierci właściciela konta?

Pogrążeni w bólu bliscy zmarłego muszą załatwić wszystkie sprawy związane z pogrzebem. Powinni też pamiętać o późniejszych formalnościach, także tych finansowych. Wśród nich znajduje się kwestia zamknięcia rachunku bankowego.

Kto powiadamia bank o śmierci właściciela konta? Pojawiają się wówczas różne pytania. Czy ZUS zawiadamia bank o śmierci klienta, czy jednak powinna to zrobić rodzina zmarłego?

Przepisy nie zobowiązują bliskich w takiej sytuacji do kontaktu z bankiem i poinformowania o śmierci właściciela rachunku. Jeśli jednak na koncie znajdowały się środki finansowe, sytuacja ulega zmianie. Spadkobiercy zmarłego z reguły sami informują bank o zgonie, by zamknąć konto i jednocześnie uzyskać znajdujące się na nim pieniądze.

Nie jest to jedyny tryb, w którym bank może dowiedzieć się o śmierci klienta. ZUS rzadko kiedy odzywa się jednak do instytucji bankowej w tej kwestii.

Jak bank dowiaduje się o śmierci klienta?

Bank przez długi czas może pozostawać w całkowitej nieświadomości w związku z tym, co dzieje się z klientami i czy konta nie są już pozbawione właścicieli. Kiedy dowiaduje się o śmierci klienta? Z reguły to spadkobiercy zmarłego kontaktują się z nim w celu uzyskania należnych im środków z kont.

Na pytanie o to, czy bank dostaje informację o śmierci klienta, należy więc odpowiedzieć twierdząco, choć nie ma odgórnego mechanizmu, który zostaje wówczas uruchomiony. Spadkobiercy zmarłego w ramach regulowania spraw spadkowych informują różne instytucje, np. towarzystwo ubezpieczeniowe czy właśnie bank, o śmierci bliskiej osoby.

Co dzieje się z kontem bankowym po śmierci właściciela?

Kwestie związane z tym, co dzieje się z rachunkiem po śmierci właściciela, regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy Prawo bankowe. W sprawach nieuregulowanych w ten sposób zastosowanie znajdują wytyczne umieszczone w regulaminach prowadzenia rachunków w bankach.

Zasadniczo przyjmuje się, że umowa rachunku bankowego osoby fizycznej wygasa z dniem śmierci posiadacza. Nie jest to jednak równoznaczne z zamknięciem konta bankowego po śmierci właściciela, ponieważ bank nie musi zostać o tym poinformowany. W takim przypadku instytucja nadal będzie prowadzić rachunek. Prawo bankowe wskazuje, że konto będzie aktywne przez 5 lat, licząc od ostatniej wykonanej operacji.

Jeśli w tym czasie nikt nie zgłosi do banku, że właściciel rachunku nie żyje, zweryfikują to pracownicy instytucji. Jak sprawdzić konto bankowe zmarłej osoby? Banki mają wgląd do numeru PESEL swoich klientów, dlatego wykorzystują go do tego celu. 

Czy bank zabiera pieniądze po śmierci swojego klienta? Na to pytanie można odpowiedzieć „nie”, choć jak zwykle są wyjątki od reguły. Jeśli klient miał zobowiązania, np. kartę kredytową czy debet w koncie, to takie długi mogą zostać spłacone automatycznie ze środków zgromadzonych na rachunku.

Ile bank zabiera po śmierci, jeśli zmarły nie miał tego rodzaju długów? Kompletnie nic. Po zamknięciu konta w wyniku wygaśnięcia umowy o prowadzenie rachunku bankowego nie jest ono aktywne, ale pozostają na nim zgromadzone środki. Bank nie nalicza sobie żadnych opłat za ich utrzymywanie w depozycie, do momentu rozstrzygnięcia postępowania spadkowego.

Co dzieje się z kontem po śmierci współwłaściciela rachunku?

Problematyczną kwestią pozostaje to, co dzieje się z kontem i pieniędzmi na koncie po śmierci współmałżonka. Czy rachunek, który jest wspólną własnością małżonków, po śmierci męża lub żony także jest blokowany?

Jeśli rachunek był wspólny, współwłaściciel konta żyje, a śmierć właściciela zostanie zgłoszona do banku, wówczas żyjący małżonek może żądać wypłaty połowy środków. Pozostała kwota wchodzi w skład masy spadkowej i podlega dziedziczeniu. Wypłacona zostanie spadkobiercom po przedstawieniu dokumentów spadkowych.

Czy bank informuje spadkobierców o śmierci właściciela konta?

Spadkobiercy niekoniecznie muszą dysponować wiedzą o tym, gdzie zmarła osoba miała konto lub konta osobiste. Czy bank poinformuje ich o tym, że czekają na nich pieniądze? Po jakim czasie instytucja szuka spadkobierców, jeśli właściciel konta przestaje z niego korzystać?

Obecnie spadkobiercy mają ułatwioną sytuację, ponieważ nie muszą wysyłać wniosków do dziesiątek banków, w jakich zmarły mógł mieć rachunek i zdeponowane środki finansowe. Wystarczy, że skorzystają z narzędzia, jakim jest Centralna informacja o rachunkach bankowych.

Spadkobierca, który jest w posiadaniu tytułu prawnego do pieniędzy zgromadzonych na rachunku osoby nieżyjącej, może uzyskać z Centralnej informacji dane o rachunkach zmarłego w każdym banku czy w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

Jak wypłacić pieniądze z konta po śmierci właściciela?

Kto może wypłacić pieniądze z konta po śmierci danej osoby? Jedynie spadkobiercy zmarłego są uprawnieni do uzyskania po nim majątku w ramach dziedziczenia ustawowego lub testamentowego.

Inne osoby, choćby i pozostawały wcześniej ze zmarłym w bliskich kontaktach, nie mają żadnego prawa do pieniędzy z jego rachunku. Nie zmienia tego nawet upoważnienie do konta. Po śmierci właściciela, który go udzielił, pełnomocnictwo wygasa automatycznie, z datą zgonu posiadacza.

Spadkobierca lub spadkobiercy najpierw powinni zgłosić śmierć posiadacza konta w banku, w którym znajdował się ten rachunek. Nie wystarczy przekazanie ustnej czy pisemnej informacji. Konieczne jest przedstawienie oryginału aktu zgonu.

Zgłoszenia można dokonać online, ale niezbędne będzie dołączenie skanu oryginału aktu zgonu. Można je również zrealizować w dowolnie wybranej placówce bankowej, a wówczas konieczne będzie przyniesienie oryginału aktu zgonu lub dokumentu, który jednoznacznie potwierdzi śmierć właściciela konta.

Po otrzymaniu informacji o śmierci posiadacza rachunku bank blokuje konto i niemożliwe staje się wykonanie z niego jakichkolwiek transakcji.

Bliscy zmarłego, którzy są jego spadkobiercami, będą mogli dostać pieniądze z jego rachunku dopiero po przedstawieniu w banku dokumentu, który potwierdzi ich status jako prawnych spadkobierców. Dokumentem tym mogą być:

• postanowienie o dziale spadku,
• postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku,
• akt poświadczenia dziedziczenia.

Procedura wypłaty pieniędzy z zablokowanego konta bankowego na rzecz spadkobierców wymaga:

• dostarczenia do banku aktu zgonu posiadacza rachunku
• zrealizowania postępowania spadkowego w sądzie złożonego na wniosek o stwierdzenie spadku,
• załatwienia wszystkich spraw notarialnych i ustalenia spadkobierców.

Dopiero postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku z klauzulą prawomocności, sądowy dział spadku lub notarialny dział spadku pozwolą na wypłatę pieniędzy z konta zmarłego.

Spadkobiercy razem lub osobno, w zależności od tego, jakimi dokumentami dysponują, odwiedzają w tym celu placówkę bankową z wymaganymi dokumentami.

Pieniądze na koncie bankowym są działem spadku i mogą je wypłacić spadkobiercy wskazani w testamencie, a jeśli ten nie został sporządzony, bliscy zmarłej osoby według zasad dziedziczenia ustawowego. W pierwszej kolejności w tej sytuacji do spadku powoływani są:

• dzieci i małżonek zmarłego,
• rodzice,
• rodzeństwo,
• dziadkowie,
• pasierbowie i pasierbice.

W przypadku braku osób uprawnionych do dziedziczenia według zasad wskazanych w ustawie pieniądze z konta przejmuje gmina, w której zmarły miał swoje ostatnie miejsce zamieszkania.

Wypłata pieniędzy na pogrzeb po śmierci właściciela konta

Kiedy już dokonane zostanie zgłoszenie śmierci właściciela konta bankowego, spadkobiercy będą mogli wszcząć procedurę wypłaty pieniędzy zgromadzonych na takim rachunku. Wcześniej nie można tego zrobić.

Wyjątkiem od reguły jest, gdy z konta osoby zmarłej mają być wypłacone pieniądze na pogrzeb. Można je wypłacić, ale konieczne jest spełnienie kilku warunków. Reguluje to art. 55 Prawa bankowego.

Organizator pogrzebu może zażądać od banku, w którym zmarły miał swoje konto, zwrotu poniesionych z tego tytułu wydatków. Co ciekawe, kwota należna z tego tytułu i wypłacana przez banki nie będzie wchodziła do masy spadkowej.

Trzeba przy tym podkreślić, że bank z pewnością nie zwróci uprawnionym kosztów pogrzebu, jeśli zostały one pokryte z zasiłku pogrzebowego.

Przy wypłacie pieniędzy z konta zmarłego na potrzeby pogrzebu należy:

• przyjść do placówki bankowej z dokumentami – dowodem osobistym osoby ubiegającej się o zwrot kosztów pogrzebu, danymi osoby zmarłej, aktem zgonu, jeśli śmierć właściciela konta nie została jeszcze zgłoszona;
• przygotować i przedstawić w banku oryginały faktur czy rachunków związanych z kosztami pogrzebu, ze wskazaniem imienia i nazwiska osoby zmarłej oraz imienia i nazwiska osoby, która ponosi koszty pogrzebu.

W wielu bankach można już złożyć wniosek o wypłatę poniesionych kosztów pogrzebu w trybie online, za pośrednictwem bankowości elektronicznej.

Co grozi za wypłacenie pieniędzy z konta po śmierci właściciela?

Wypłaty dokonywane z konta po śmierci właściciela są nielegalne, niezależnie od tego, kto ich dokonuje. Nie można płacić kartą zmarłego ani dokonywać wypłaty z bankomatu po śmierci właściciela konta, do którego przypisana była karta debetowa. Jeśli ktoś jednak to zrobi, musi liczyć się z negatywnymi konsekwencjami.

Żadne kary nie są nakładane jednak na te osoby, które po śmierci właściciela konta na mocy przygotowanej przez niego dyspozycji wkładem na wypadek śmierci, otrzymają z niego pieniądze. Dyspozycję tę reguluje art. 56 Prawa bankowego.

Posiadacz rachunku i lokaty może pisemnie polecić bankowi dokonać po swojej śmierci wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom określonej kwoty, która nie może być jednak wyższa niż 20-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłaty nagród z zysku.

Dyspozycja ta może dotyczyć wypłaty dokonywanej na rzecz małżonka, wstępnych, zstępnych czy rodzeństwa. Dyspozycja na wypadek śmierci właściciela rachunku jest realizowana zgodnie z jego wolą, a pieniądze wypłacone w ten sposób są wyłączone ze spadku.

Dodatkowe źródła: 

SKĄD BANK WIE O ŚMIERCI WŁAŚCICIELA KONTA, www.slupinska.eu

Skąd bank wie o śmierci właściciela konta?, www.memoriam.pl

Wypłata pieniędzy z konta po śmierci. Czy bank będzie nas ścigał, www.pieniadze.rp.pl