Icon
Oprocentowanie stałe czy zmienne? Które wybrać w zależności od rodzaju kredytu?

Oprocentowanie stałe czy zmienne? Które wybrać w zależności od rodzaju kredytu?


Icon 11/29/2023
Icon 14 min. czytania
Icon Rzetelne źródło informacji

Oprocentowanie stałe czy zmienne? Który wybór będzie korzystniejszy dla kredytobiorcy, jeśli chodzi o zaciągane zobowiązania? Zwykle możesz go dokonać, jeśli zaciągasz kredyt hipoteczny – oprocentowanie stałe czy zmienne może zdecydowanie zmienić wysokość ostatecznych kosztów. Jak jednak ma się to do kredytu gotówkowego? Czy przy krótkoterminowych zobowiązaniach bank w ogóle daje Ci taki wybór?

Kredyt ze stałym czy zmiennym oprocentowaniem

Od września 2022 roku do września 2023 roku Rada Polityki Pieniężnej utrzymywała na stałym, wysokim poziomie stopy procentowe NBP. Wcześniej były one systematycznie podwyższane w związku z rosnącą inflacją, która jeszcze w lutym 2023 roku przekraczała 18 proc. Wszystko to wpłynęło na rosnące stawki referencyjne WIBOR. Ci kredytobiorcy, którzy zaciągnęli kredyt z oprocentowaniem zmiennym, z niepokojem obserwowali zmiany rynkowe – odbijały się one negatywnie na ratach.

Natomiast za „wygranych” można było uznać kredytobiorców, którzy np. zaciągnęli kredyt hipoteczny z oprocentowaniem stałym – na 5 czy 10 lat. Ich zmiany stóp nie dotyczyły.

Sytuacja jednak się zmieniła, a RPP dwukrotnie w 2023 roku zdecydowała się obniżyć stopy procentowe. Kalkulator kredytu hipotecznego pokazuje, że wraz z malejącą stawką WIBOR(R) takie osoby płacą niższe raty. Co zatem wybrać, jeśli dokonujesz porównania kredytów hipotecznych? Które oprocentowanie będzie lepsze w 2023/2024 – stałe czy zmienne – skoro specjaliści prognozują, że inflacja będzie spadać, a wraz z nią stopy procentowe banku centralnego?

Czym charakteryzuje się oprocentowanie stałe?

Zanim przejdę do wyjaśnienia, jaka jest różnica pomiędzy oprocentowaniem stałym a zmiennym, warto szerzej opisać każde z nich z osobna.

Zacznijmy więc od oprocentowania stałego, które gwarantuje, że rata kredytu ze stałą stopą procentową będzie miała taką samą wysokość przez określony czas, niezależnie od sytuacji ekonomicznej w kraju. Stałe oprocentowanie pozostaje niezmienne nawet w sytuacji podwyżki stóp procentowych, które ustala Rada Polityki Pieniężnej, ponieważ jego wysokość reguluje umowa kredytowa zawierana z bankiem.

Do głównych cech charakterystycznych oprocentowania stałego zaliczyć należy:

  • stałą stawkę oprocentowania kredytu przez założony z góry okres,
  • stabilność kosztów zaciągniętego kredytu i możliwość zaplanowania wydatków na spłatę kredytu na dłuższy czas,
  • stałą wysokość rat kredytowych,
  • niezależność względem zmian w zakresie wysokości stóp procentowych i stóp referencyjnych,
  • niwelowanie ryzyka wzrostu rat kredytowych wskutek zmian stóp procentowych,
  • zwykle wyższe oprocentowanie w porównaniu z ofertami kredytów z oprocentowaniem zmiennym.

Kredyt ze stałym oprocentowaniem nie cieszył się dotychczas dużą popularnością. Dlaczego? Wysokość raty w przypadku takiej oferty pozostaje niezmienna przez pewien okres (najczęściej 5 lat), nawet jeżeli główne stopy procentowe NBP będą spadać.

Obecnie polskie banki mają obowiązek nałożony ze strony Komisji Nadzoru Finansowego do tego, by oferować klientom kredyty z okresowo stałym oprocentowaniem (na mocy Rekomendacji S KNF). Musi być ono gwarantowane na co najmniej 5 lat. Musisz wiedzieć przy tym, że jeśli zaciągasz długoterminowy kredyt, np. na 20 lat, to tylko przez 5 lat będziesz mieć gwarantowane oprocentowanie stałe według stawki z umowy. Przed upływem tego czasu bank zaproponuje Ci stawkę oprocentowania stałego na nowym poziomie, dostosowanym do obowiązujących wówczas stawek stóp procentowych. Jeśli się nie zgodzisz, to przejdziesz na oprocentowanie zmienne zapisane w umowie kredytowej.

Kiedy wartość stopy procentowej maleje, rata kredytu i jego oprocentowanie nie zmniejszają się wraz z kolejnymi obniżkami. Przykładem takiego zjawiska jest okres pandemii koronawirusa i rekordowo niskich stóp procentowych. Osoby posiadające zobowiązanie z oprocentowaniem zmiennym przez długi czas płaciły znacznie niższą ratę niż ta ustalona w dniu podpisania umowy. Ci, którzy wybrali na tamten czas oprocentowanie stałe, nie mogli się cieszyć obniżeniem miesięcznej opłaty.

W obecnej chwili zainteresowanie kredytami z oprocentowaniem stałym rośnie, ponieważ stały się one w aktualnych warunkach gospodarczych bardziej opłacalne. Dlaczego? Ponieważ po części chronią kredytobiorcę przed regularnym podnoszeniem stóp procentowych, z jakim mierzymy się od października 2021. 

Jak wyglądają raty kredytu ze stałym oprocentowaniem?

Kredytobiorca, który zdecyduje się na okresowo niezmienne oprocentowanie, będzie spłacać swoje zobowiązanie według rat stałych. Mówiąc prościej, przez czas określony w umowie każdego miesiąca jego raty będą miały tę samą wysokość. Zwiększenie lub zmniejszenie stóp procentowych nie spowoduje żadnej modyfikacji.

Na przykład, jeśli zaciągasz kredyt gotówkowy na kwotę 20 000 zł ze stałym oprocentowaniem wynoszącym 9,50 proc., na okres 60 miesięcy (5 lat), to masz pewność, że każda rata spłacana przez Ciebie będzie taka sama, i choć stosunek spłacanego kapitału do odsetek będzie się zmieniać, to i tak zawsze odsetki będą naliczane według tej samej stawki oprocentowania.

Kalkulator kredytu gotówkowego wskazuje, że będzie to kwota 420,04 zł przez wszystkie 60 miesięcy. Analogicznie, jeśli zaciągniesz kredyt 15 tys. zł z oprocentowaniem stałym 9,50 proc., na 36 miesięcy, rata miesięczna stała wyniesie 480,49 zł, a bank zawsze naliczy odsetki od aktualnego poziomu zadłużenia (kapitału kredytowego) według stawki 9,50 proc.

O tym, czy kredyt ma być spłacany w ratach stałych czy zmiennych, musisz zadecydować w momencie podpisywania umowy i najczęściej taki wybór masz, jeśli zaciągasz kredyt hipoteczny. Jednak swoją decyzję możesz w większości przypadków później zmienić. Szczególnie w sytuacji, gdy jest to długoterminowy kredyt hipoteczny. Po jakimś czasie masz szansę wystąpić z wnioskiem o zmianę warunków kredytu i raz jeszcze zadecydować, czy podpiszesz umowę na raty zmienne czy stałe.

Pamiętaj jednak o tym, że umowa z nowym oprocentowaniem najczęściej obowiązuje przez kilka lat. Warto przed wyborem takiej formy oprocentowania znać także maksymalne oprocentowanie kredytu.

Jak długo oprocentowanie kredytu jest stałe? Porównanie ofert poszczególnych banków

Stałe oprocentowanie sprawia, że rata kredytu znajduje się na tym samym poziomie przez określony czas. Następnie kredytobiorca może wybrać oprocentowanie zmienne lub podpisać kolejną umowę, która przedłuży okres obowiązywania stałej stopy procentowej. W takiej sytuacji wysokość raty jest jednak na nowo przeliczana, co sprawia, że może być wyższa lub niższa niż podczas podpisywania pierwszej umowy.

Aktualnie w ofercie wielu banków można znaleźć kredyt z oprocentowaniem stałym. W zależności od konkretnej propozycji czas obowiązywania stałego oprocentowania może wynosić od 5 do nawet 10 lat.

Bank

Maksymalny czas obowiązywania stałego oprocentowania

Bank PNB Paribas

5-10 lat

Bank Credit Agricole

7 lat

Alior Bank

5 lat

ING Bank Śląski

5 lat

Santander Bank Polska

5 lat

Bank Pekao

10-15 lat (ustalane co 5 lat na nowo)

mBank

5 lat

Bank PKO BP

5 lat

Ciąg dalszy artykułu poniżej

Powiązane artykuły

Oprocentowanie zmienne. Co trzeba o nim wiedzieć?

Podstawowym rodzajem oprocentowania stosowanym na polskim rynku jest jednak oprocentowanie zmienne. Kredyt ze zmiennym oprocentowaniem bazuje na aktualnie obowiązujących stopach procentowych. Jeśli więc Rada Polityki Pieniężnej zdecyduje się obniżyć lub podnieść stawki, pociągnie to za sobą zmianę wysokości raty zarówno kredytu gotówkowego, jak i hipotecznego.

Zmienne oprocentowanie kredytu ustalane jest na podstawie dwóch parametrów. Pierwszym jest stawka WIBOR(R) i to właśnie jej wartość ulega wahaniom w trakcie spłaty kredytu. Najczęściej stosowane są wskaźniki WIBOR(R) 3M i WIBOR(R) 6M, zgodnie z którymi oprocentowanie aktualizowane jest odpowiednio co 3 lub 6 miesięcy. Obecnie są już na rynku kredyty z oprocentowaniem opartym na stawce WIRON, która docelowo, do 2027 roku ma zastąpić wygaszany WIBOR(R).

Jeśli wybierasz w ofercie kredytowej oprocentowanie zmienne, ryzyko związane z nim rośnie wraz z upływem czasu. W krótszych terminach, czyli np. przy zaciąganiu kredytu na rok czy dwa, nie ma to tak dużego znaczenia. Generalnie jednak zmienna stopa oprocentowania jest znaczne bardziej ryzykowna w porównaniu z oprocentowaniem stałym. W ciągu kilku miesięcy wysokość raty może diametralnie spaść lub zwiększyć się do tego stopnia, że będzie stanowić olbrzymie obciążenie dla domowego budżetu.

Do stawki WIBOR(R) bank dolicza jeszcze marżę i jest to ten drugi parametr, od którego zależy oprocentowanie zmienne w skali roku. Marża zwykle jest obliczana indywidualnie dla każdego klienta i zależy od parametrów takich jak np. kwota kredytu. Kredytobiorca nie ma wpływu na wielkość stawki WIBOR(R), ma jednak szansę wynegocjować wartość marży.

Zamrożenie WIBOR(R) ratunkiem dla kredytobiorców przed rosnącymi ratami kredytów?

Spłata kredytu o zmiennym oprocentowaniu. Jak wpływa ono na raty?

Zmienna stopa procentowa sprawia, że planowanie domowego budżetu może być utrudnione. Jeśli w przypadku Twojego zobowiązania stosowany jest wskaźnik WIBOR(R) 3M, to wysokość raty będzie zmieniać się co trzy miesiące, a w przypadku wskaźnika WIBOR(R) 6M - co pół roku. W takim razie, jakie rozwiązanie będzie bezpieczniejsze: oprocentowanie zmienne czy stałe?

Jeśli podczas wnioskowania o kredyt wciąż zastanawiasz się, czy wybrać raty stałe, czy zmienne, to pamiętaj, że w większości przypadków możesz później zawnioskować o zmianę warunków kredytowych. Więcej informacji na ten temat znajdziesz tu: jak negocjować z bankiem oferty kredytowe?

Zobacz również przykład kredytu gotówkowego na 150 tys. zł i jak zmieni się wysokość rat w obliczu zmiany stawki referencyjnej. Załóżmy, że kredyt zaciągasz na 10 lat z oprocentowaniem startowym 9,50 proc. Raty zobowiązania wynoszą wówczas 1 940,96 zł. Jednak gdy WIBOR(R) 3M czy 6M wzrosną o zaledwie 0,50 pkt proc., będzie znajdowało to swoje odzwierciedlenie w wysokości oprocentowania kredytu, jakie wyniesie 10 proc.

Spłacana rata sięgnie w takim przypadku 1 982,26 zł – ponad 40 zł więcej. Takich podwyżek wysokości WIBOR-u(R), powodowanych głównie przez rosnące stopy procentowe NBP, może być wiele. Niemniej może się zdarzyć, że główne stopy procentowe będą maleć, a wraz z nimi WIBOR(R) oraz raty kredytu z oprocentowaniem zmiennym.

Oprocentowanie stałe czy zmienne? Najważniejsze różnice wpływające na Twój kredyt

Jeśli cały czas zastanawiasz się co będzie lepsze: kredyt ze stałym czy zmiennym oprocentowaniem, to pamiętaj o tym, aby ocenę wariantu uzależnić od aktualnej sytuacji gospodarczej kraju. Weź pod uwagę też przyszłe prognozy oraz długości czasu kredytowania. W przypadku kredytu hipotecznego wybór oprocentowania stałego czy zmiennego może być nieco prostszy ze względu na możliwość podpisania aneksu np. na 5 lat. Tak nieodległą przyszłość można w jakimś stopniu przewidzieć.

Jednak duża liczba czynników sprawia, że nie da się jednoznacznie odpowiedzieć co będzie lepsze, oprocentowanie zmienne czy stałe, bo w jednym i drugim przypadku możesz wiele zyskać, ale też i stracić.

W marcu 2022 roku, prezes NBP Adam Glapiński stwierdził, że z powodu walki z inflacją, stopy przez długi czas będą sukcesywnie podnoszone. Osoby, które decydowały się na kredyt podczas pandemii i miały szansę skorzystać z rekordowo niskich stóp procentowych, raczej nie mogą liczyć na powrót tak niskich rat. Od września 2022 roku do września 2023 stopa referencyjna wynosiła 6,75%.

Z uwagi na malejącą inflację RPP we wrześniu i październiku 2023 roku postanowiła obniżyć główne stopy procentowe łącznie o 1 pkt proc. stopa referencyjna wynosi obecnie 5,75 %. Pojawiają się też pierwsze prognozy dotyczące wysokości stóp procentowych sugerujące, że w 2024 roku znów mogą zostać obniżone, choć nie będą to raczej szybkie i wysokie obniżki.

Kredyt z oprocentowaniem stałym czy zmiennym? Najważniejsze różnice

Oprocentowanie stałe

Oprocentowanie zmienne

Wysokość raty

Pozostaje na stałym poziomie przez określony w umowie czas

Może zmieniać się kilka razy w ciągu roku

Domowy budżet

Możesz go z łatwością zaplanować. Wiesz dokładnie, ile co miesiąc będziesz oddawać do banku

Trudno przewidzieć i zaplanować wydatki

Ryzyko

Kredytodawca nie ponosi żadnego ryzyka przez okres wskazany w umowie

Kredytodawca przez cały okres spłaty nie może być pewien wysokości raty

Kredyt ze stałym i zmiennym oprocentowaniem. Porównanie kosztów

Przed zaciągnięciem kredytu hipotecznego z oprocentowaniem stałym czy zmiennym albo kredytu gotówkowego warto jeszcze prześledzić aktualny ranking kredytów. Może on dużo powiedzieć Ci o tym, jaki bank aktualnie proponuje najkorzystniejsze warunki kredytowania, a nad którego ofertą nie ma co się pochylać. Poniżej przedstawiam aktualne zestawienie propozycji banków zarówno ze stałym, jak i zmiennym oprocentowaniem.

Kredyt gotówkowy — oprocentowanie stałe czy zmienne? Wyliczenia przygotowane dla kwoty 25 000 zł i okresu spłaty 8 lat.

Kredyt gotówkowy

Bank

Oprocentowanie kredytu

Rata

Łączne koszty kredytowania

Alior Bank

11,90% – oprocentowanie zmienne

404,95 zł

13 875,08 zł

Citi Handlowy

9,99% – Kredyt oprocentowany jest według zmiennej stopy procentowej. Ostateczna stawka zależy od: kwoty kredytu, okresu spłaty i indywidualnej oceny zdolności kredytowej przez bank.

392,50 zł

11 804,54 zł

Pekao SA

11,45% – oprocentowanie zmienne, ustalane indywidualnie, zależne od kwoty kredytu i okresu kredytowania

398,81 zł

13 285,28 zł

Santander

10,69% – Kredyt z okresem spłaty do 24 miesięcy jest oprocentowany wg stałej stopy procentowej. Kredyt z okresem spłaty równym lub dłuższym niż 25 miesięcy jest oprocentowany wg zmiennej stopy procentowej.

388,54 zł

12 299,95 zł

PKO Bank Polski

11,89% – Oprocentowanie Mini Ratki jest zmienne, ustalane indywidualnie

456,38 zł

18 812,96 zł

BNP Paribas

11,99% – Kredyt oprocentowany jest wg stałej stopy procentowej

430,56 zł

16 333,30 zł

Kredyt hipoteczny ze stałym oprocentowaniem czy zmiennym? Wyliczenia przygotowane dla kwoty 200 000 zł i okresu spłaty 25 lat.

Kredyt hipoteczny

Bank

Oprocentowanie kredytu ze STAŁYM oprocentowaniem

Rata

Oprocentowanie kredytu ze ZMIENNYM oprocentowaniem

Rata

PKO BP

6,25%

1 319,34 zł

8,18%

1 423,78 zł

Pekao SA

7,21%

1 469,13 zł

7,72%

1 506,72 zł

Alior Bank

8,26%

1 578,24 zł

8,02%

1 546,28 zł

mBank

8,47%

1 637,50 zł

7,82%

1 519,86 zł

ING Bank Śląski

7,17%

1 435,32 zł

7,24%

1 444,26 zł

Kredyt hipoteczny

Bank

Łączny koszt kredytu ze STAŁYM oprocentowaniem

Łączny koszt kredytu ze ZMIENNYM oprocentowaniem

Różnica

PKO BP

226 514,70 zł

267 449,75 zł

40 935,05 zł

Pekao

250 510,08 zł

260 787,86 zł

10 277,78 zł

Alior Bank

286 501,16 zł

263 884,95 zł

-22 616,21 zł

mBank

ING Bank Śląski

260 612,42 zł

236 263,86 zł

255 958,17 zł

233 279,48 zł

-4 654,25 zł

-2 984,38 zł

Czy wiesz już mniej więcej, jaki wybrać kredyt: z oprocentowaniem stałym czy zmiennym? W przypadku kredytów hipotecznych nie zawsze oprocentowanie stałe będzie najlepszym wyborem, choć jak pokazuje oferta PKO BP czy Pekao, takie rozwiązanie akurat w tych bankach pozwala na wypracowanie niebagatelnych oszczędności. W innych instytucjach lepiej przedstawia się zobowiązanie z oprocentowaniem zmiennym, które okazuje się po prostu tańsze.

Czy można zmienić oprocentowanie kredytu w trakcie spłaty?

O tym, czy warto przejść na stałe oprocentowanie możesz zadecydować niemal w każdym momencie. Jak już wspominałam, to, że nie wybrałeś stałego oprocentowania w trakcie podpisywania umowy nie oznacza, że nie możesz zdecydować się na nie później. Wyboru kredytu ze stałym czy zmiennym oprocentowaniem można dokonać w czasie trwania spłaty.

Z takiej możliwości korzysta aktualnie wielu kredytobiorców, którzy nie chcą bezczynnie czekać na kolejne podwyżki. Oczywiście każdy, kto zdecydował się na taki krok wcześniej, cieszy się teraz niższą ratą. Warto więc na bieżąco śledzić rynek i sprawdzać, kiedy wybrać zmienne lub stałe oprocentowanie.

Jeśli cały czas zastanawiasz się, czy oprocentowanie kredytu może się zmienić i o ile zmieni się w Twoim przypadku, zgłoś się do banku i złóż wniosek o zmianę warunków na kredyt ze stałym oprocentowaniem. Bank dokona przeliczenia zobowiązania i zaproponuje Ci nowe warunki. Na przykład w PKO BP możesz zmienić oprocentowanie swojego kredytu lub pożyczki hipotecznej na stałą stopę przez 5 lat. Wystarczy, że podpiszesz aneks do umowy online lub w dowolnym oddziale banku, bez dodatkowych opłat. PKO BP stawia warunki dokonania zmiany sposobu oprocentowania. Możesz to zrobić, jeśli:

  • kredyt jest w PLN,
  • kredyt został wypłacony już w całości,
  • spłata rat odbywa się terminowo,
  • zostało nie mniej niż 5 lat do końca okresu spłaty,
  • na dzień złożenia wniosku o przejście na stałą stopę do spłaty pozostały co najmniej 64 raty.

Może się jednak zdarzyć jak w przypadku banku Santander, że zmiana sposobu oprocentowania pociągnie za sobą opłatę rzędu 3% pozostałej do spłaty kwoty kredytu lub wysokość stawki określoną w umowie.

Oprocentowanie stałe czy zmienne? Co się bardziej opłaca?

Wiedząc już, jakie są różnice pomiędzy oprocentowaniem stałym czy zmiennym, można rozważyć, co lepiej wybrać. Czy warto brać kredyt ze stałym oprocentowaniem w 2023 roku? Niekoniecznie, zwłaszcza że prognozy wskazują, że stopy procentowe mogą spaść, a wraz z nimi stawki referencyjne, od których zależy oprocentowanie.

W dzisiejszych warunkach rynkowych pod znakiem zapytania staje to, czy lepiej wybrać oprocentowanie stałe czy zmienne. Forum dyskusyjne kredytobiorców do niedawna wskazywało, że rata stała jest lepsza od zmiennej, bo bardziej przewidywalna i niezależna względem rosnących stóp procentowych.

W odwrotnej sytuacji, tj. w obliczu zakończenia cyklu podwyżek stóp NBP, na pytanie o to, czy warto przejść na oprocentowanie stałe, nie ma jednej, zawsze dobrej odpowiedzi. To zależy od indywidualnej oferty, jaką przedstawi Ci bank. Na przykład przy kredycie hipotecznym w PKO różnica pomiędzy kredytem ze stałym oprocentowaniem i oprocentowaniem zmiennym jest liczona w dziesiątkach tysięcy złotych, ale w innych bankach wcale nie musi tak być.

Data opublikowania: 11/29/2023

    Jestem dziennikarką z wykształcenia i specjalizuję się w tematyce finansowej. Uwielbiam pisać o zarządzaniu pieniędzmi i dzielić się praktyczną wiedzą, która może pomóc innym w świadomym gospodarowaniu finansami. Zajmuję się również analizą ofert kredytowych, aby ułatwić czytelnikom podejmowanie najlepszych decyzji finansowych.

    Oddaj głos, to dla mnie ważne!
    obrazek
    4.8
    Na podstawie 64 ocen

    Sprawdź podobne artykuły

    Komentarze

    0 komentarzy
    Ekspert