Jak wykorzystać książeczkę mieszkaniową PKO w 2025 roku?

Masz książeczkę mieszkaniową PKO i nie jesteś pewien, co z nią zrobić? Czy możesz ją do czegoś wykorzystać? Jak najbardziej! Musisz wiedzieć, że dzięki niej sfinansujesz m.in. wkład własny do kredytu hipotecznego.

Od początku roku 2023 książeczka mieszkaniowa PKO podlega jednak nowym regulacjom w zakresie jej likwidacji. Aby nie czekać długo na wypłatę premii gwarancyjnej, musisz pośpieszyć się z formalnościami, co szerzej wyjaśnimy niżej.

Warto też wiedzieć, że w połowie 2023 roku rząd wprowadził specjalne Konto Mieszkaniowe, które przypomina starą książeczkę mieszkaniową PKO, ponieważ również ma ułatwiać uzbieranie oszczędności na wymarzone M.

Książeczka mieszkaniowa – co to jest?

Książeczki mieszkaniowe były niezwykle popularne jeszcze trzy dekady temu. Najpowszechniej korzystano z książeczek wydawanych przez dzisiejszy PKO Bank Polski. Miały one stanowić motywację do oszczędzania na przyszłość dziecka i były odpowiednikiem obecnych kont oszczędnościowych, na których gromadzono środki.

Jeśli aktualnie posiadasz taką książeczkę, to niestety nie dysponujesz ogromną gotówką. W latach 1989-1990 miała w Polsce miejsce bardzo wysoka inflacja (hiperinflacja), na której skutek wieloletnie oszczędności uległy dewaluacji.

Można więc dzisiaj usłyszeć o przypadkach, gdy uzbierane przez lata duże sumy, są obecnie warte zaledwie kilka-kilkanaście złotych. W związku z tym, że mnóstwo osób mogło w ten sposób stracić oszczędności całego życia, rząd przewidział dla nich rekompensatę, która przyjmuje postać wypłaty premii gwarancyjnej.

Skorzystać możesz z niej np. w sytuacji, gdy decydujesz się na zakup mieszkania bądź rozpoczynasz budowę domu. Jeśli zaś zlikwidujesz książeczkę przedwcześnie, otrzymasz włącznie zgromadzony wkład wraz z odsetkami. Najprawdopodobniej będzie to jednak niska kwota.

Środki zebrane na książeczce mieszkaniowej można podzielić na dwa rodzaje: realne oszczędności zgromadzone przez jej posiadacza oraz premię gwarancyjną. Niełatwo odgadnąć, że do pierwszej grupy zalicza się po prostu pieniądze odkładane z miesiąca na miesiąc.

Premia gwarancyjna została zaś przyznana na mocy ustawy z 30 listopada 1995 roku. Zgodnie z prawem przysługuje zatem wyłącznie posiadaczom książeczek mieszkaniowych, które zostały założone przed 23 października 1990 roku.

Książeczka mieszkaniowa – jaka kwota za nią przysługuje?

Jeśli posiadasz książeczkę mieszkaniową, przysługuje Ci premia gwarancyjna. Średnio wynosi ona ok. 9-10 tys. złotych, jednak kwota ta może się nieco różnić.

Jak obliczyć wartość książeczki mieszkaniowej w PKO BP? Należy do tego użyć dość skomplikowanego wzoru, jaki widnieje w Ustawie z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych. Do obliczeń potrzebne będą także następujące dane:

• wysokość poszczególnych wpłat dokonywanych na książeczkę mieszkaniową,
• cena 1m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego obowiązująca w kwartale lub roku wniesienia wpłaty,
• cena 1m2 ogłoszona przed kwartałem złożenia wniosku o likwidację książeczki.

Wskaźniki cen 1 metra kwadratowego na potrzeby wyliczenia premii gwarancyjnej publikuje Główny Urząd Statystyczny.

Zgodnie ze wzorem zamieszczonym w ustawie działa kalkulator premii gwarancyjnej z książeczki mieszkaniowej online, który znajdziesz w sieci. Oblicza on jednak premię jedynie szacunkowo. Najlepiej więc udać się do oddziału banku PKO BP i poprosić o dokładne wyliczenie premii gwarancyjnej. Pierwsze wyliczenie jest darmowe. Każde kolejne kosztuje 35 złotych.

Na co można przeznaczyć środki z likwidacji książeczki mieszkaniowej?

Pozbycie się starej książeczko mieszkaniowej PKO nie jest wcale takie proste. Przepisy jasno bowiem określają, na co możesz przeznaczyć zdobyte w ramach premii gwarancyjnej pieniądze. Zgodnie z prawem, może to mieć miejsce jedynie w momencie podjęcia działań o charakterze inwestycji mieszkaniowej.

Na co można przeznaczyć pieniądze z książeczki mieszkaniowej? Do wypłaty premii gwarancyjnej uprawniają m.in. takie czynności jak:

• kupno lub budowa domu,
• zakup mieszkania,
• wniesienie wkładu własnego do kredytu hipotecznego,
• spłata wcześniej zaciągniętego kredytu spółdzielczego,
• przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
• przekształcenie spółdzielczego prawa do lokalu w odrębną własność,
• wpłata na fundusz remontowy,
• partycypacja w TBS,
• remont nieruchomości (montaż, wymiana lub modernizacja instalacji gazowej, elektrycznej lub wodno-kanalizacyjnej)
• zapłata części ceny lokalu mieszkalnego (ponad 3% wartości odtworzeniowej lokalu), na podstawie umowy najmu instytucjonalnego (z dojściem do własności),
• wydatki na termomodernizację mieszkania lub domu,
• przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności przez co najmniej 5 lat.

Ze względu na kwotę premii gwarancyjnej (około 10 tys. zł) warto rozważyć wykorzystanie książeczki mieszkaniowej na pokrycie kosztów remontowych nieruchomości. Wówczas ewentualny kredyt na remont można wziąć w znacznie niższej kwocie.

Wiele osób decyduje się także wykorzystać książeczkę mieszkaniową na uzupełnienie brakującej kwoty wkładu własnego do kredytu hipotecznego. Warto tutaj wiedzieć, że w takiej sytuacji już na etapie wnioskowania o kredyt należy dostarczyć do banku PKO zaświadczenia o wysokości zgromadzonych środków na książeczce mieszkaniowej. Przedtem należy także się dowiedzieć, czy dany bank akceptuje książeczki jako wkład własny, ponieważ robią to tylko niektóre instytucje.

Planujesz sfinansować zakup mieszkania z pomocą banku? Sprawdź najpierw kalkulator raty kredytu hipotecznego oraz porównaj aktualne oferty banków w celu wybrania tej najkorzystniejszej.

Jak wypłacić pieniądze z książeczki mieszkaniowej?

Zastanawiasz się, jak odzyskać pieniądze z książeczki mieszkaniowej? W tym celu musisz dopełnić następujących formalności:

1. Udaj się do dowolnego oddziału banku PKO BP, zabierając ze sobą książeczkę mieszkaniową oraz dokument tożsamości.
2. Dokonaj rejestracji swojej książeczki mieszkaniowej.
3. We właściwym terminie złóż wniosek o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej wraz z wymaganymi dokumentami.

Terminy na złożenie wniosku o wypłatę premii gwarancyjnej

Od 1 stycznia 2023 r. obowiązują nowe przepisy, zgodnie z którymi wniosek o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej można złożyć dopiero po 1 stycznia roku następującego po roku rejestracji książeczki. Jest na to 90 dni, pod warunkiem, że czynność uprawniająca do wypłaty premii gwarancyjnej została dokonana w roku, w którym dokonano rejestracji książeczki mieszkaniowej.

Jeśli zatem zarejestrujesz książeczkę w 2024 roku i jeszcze w tym samym roku np. kupisz mieszkanie, wniosek o wypłatę premii gwarancyjnej możesz złożyć w ciągu 90 dni po 1 stycznia 2025 r.

A co jeśli książeczkę zarejestrujesz w 2024 r., a kupisz mieszkanie w 2025 r. lub w kolejnych latach? W takim przypadku obowiązuje Cię inny termin złożenia wniosku o premię gwarancyjną: 90 dni liczonych od dnia dokonania czynności uprawniającej do wypłaty premii gwarancyjnej, o ile rejestracja książeczki mieszkaniowej miała miejsce w latach poprzednich.

Jakie dokumenty są potrzebne do wypłaty premii gwarancyjnej?

Do wniosku o likwidację książeczki i wypłatę premii gwarancyjnej musisz dołączyć dokumenty potwierdzające dokonanie czynności uprawniającej do jej wypłaty. Chodzi więc o takie dokumenty jak np. akt notarialny umowy kupna-sprzedaży mieszkania, umowa o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, czy też faktury VAT np. za zakup i montaż nowych okien.

Konto mieszkaniowe jako nowa książeczka mieszkaniowa

Warto wiedzieć, że 1 lipca 2023 r. ruszył nowy program mieszkaniowy Pierwsze Mieszkanie, który wprowadził dwa rozwiązania mające pomóc młodym Polakom sfinansować zakup swojej pierwszej nieruchomości. Jednym z nich był znacznie tańszy od standardowego kredytu hipotecznego Bezpieczny kredyt 2%, którego udzielanie zakończyło się. Drugie rozwiązanie obowiązuje nadal, a jest nim specjalne Konto Mieszkaniowe z premią, które przypomina dawną książeczkę PKO. Podobnie jak ona ma bowiem pomagać w uzbieraniu oszczędności na wymarzone M.

Takie Konto Mieszkaniowe mogą założyć wyłącznie osoby młode, w wieku od 13 do 45 lat, które nie dorobiły się jeszcze własnego lokum. Należy je prowadzić przez określony czas (od 3 do 10 lat) oraz zasilać regularnie co miesiąc kwotą od 500 do 2000 zł. Przestrzeganie tych zasad zapewnia bonus w postaci premii mieszkaniowej od państwa, która jest dopisywana do konta po każdym roku oszczędzania. Jeśli zgromadzone środki przeznaczy się na cele mieszkaniowe, przysługuje nie tylko wypłata takich premii, ale też zwolnienie z podatku Belki.

W odróżnieniu od starych książeczek z czasów PRL nowe książeczki mieszkaniowe narzucają więc dość sztywne reguły oszczędzania, jednak w zamian za to zapewniają większe korzyści.

Likwidacja książeczki mieszkaniowej – co jeszcze warto wiedzieć?

Warto wiedzieć, że wskutek likwidacji książeczki mieszkaniowej bank nie zawsze wypłaci Ci premię gwarancyjną do ręki. Przykładowo, jeśli ma być ona przeznaczona na wkład budowlany do spółdzielni mieszkaniowej lub do dewelopera, bank przekaże pieniądze bezpośrednio na konto inwestora. Podobnie jeśli zakup nieruchomości będziesz finansował kredytem, premia gwarancyjna zostanie przekazana Twojemu kredytodawcy.

Chociaż mogłoby się wydawać, że wypłata premii gwarancyjnej po prostu Ci się należy, to niestety nie zawsze tak jest. Istnieją sytuacje, w których nie otrzymasz środków.

Jedną z nich jest zakup mieszkania lub domu jednorodzinnego w części ułamkowej w udziale niższym niż ¼. Druga dotyczy sytuacji, gdy będziesz się ubiegał o premię gwarancyjną w związku z budową domu, którego budowa nie osiągnęła co najmniej 20% jego wartości kosztorysowej.

Ponadto premii gwarancyjnej nie otrzymasz, gdy inwestujesz w nieruchomość znajdującą się poza granicami Polski.

Ważną informację stanowi fakt, że książeczki mieszkaniowe PRL można przekazać najbliższym członkom rodziny np. dzieciom lub wnukom. Wystarczy przeprowadzić tzw. cesję. Kosz takiej operacji wynosi ok. 70 zł.

Dodatkowe źródła:

OSZCZĘDNOŚCIOWE KSIĄŻECZKI MIESZKANIOWE – ZMIANY W ZASADACH LIKWIDACJI OD 1 STYCZNIA 2023 R., www.pkobp.pl