Program Czyste Powietrze 2024. Jak skorzystać na nowych zasadach?

Zamiast szukać najtańszego kredytu gotówkowego na zakup nowego pieca, pompy ciepła czy fotowoltaiki, sięgnij po dotację z nowej edycji programu „Czyste powietrze” 2024. Nie masz wolnych środków? Nasi eksperci udostępniają Ci kalkulator kredytu gotówkowego, jeśli chcesz w ten sposób finansować inwestycję np. w termomodernizację budynku. Sprawdź, jaką kwotę możesz uzyskać.

Oto najważniejsze informacje o programie „Czyste powietrze”:

• Od 22 kwietnia 2024 roku wchodzą w życie zmiany w programie „Czyste powietrze 2024” – to m.in. konieczność zakupu urządzeń i materiałów do realizacji inwestycji z listy ZUM czy powiększenie progów dochodowych kwalifikujących do programu. Wzrosła kwota maksymalnej dotacji.
• Lista ZUM wskaże na przykład, jaką pompę ciepła kupić, by mieć prawo do dotacji na wniosek o „Czyste powietrze”.
• Uzyskasz nawet do 136 200 zł dotacji w ramach najwyższego poziomu finansowania z programu „Czyste powietrze” – łącznie z kwotą zwrotu za audyt energetyczny.
• Twoje zarobki mają znaczenie dla uzyskania dofinansowania w programie „Czyste powietrze”.
• Sprawdź, na co właściwie możesz otrzymać dofinansowanie.

Zmiany w programie Czyste powietrze w 2024 roku

Program „Czyste powietrze” został uruchomiony w 2018 r. i przez wiele lat funkcjonował na tych samych zasadach. Pogorszenie warunków gospodarczych, w tym wysoka inflacja, spowodowało jednak konieczność dokonania w nim pewnych modyfikacji.

W 2024 roku ruszyła kolejna edycja dotacji z programu „Czyste powietrze”. Nowe zasady powodują, że w jej ramach możesz zyskać nawet 136 200 zł bezzwrotnej pożyczki.

Od 22 kwietnia 2024 roku jako beneficjent programu będziesz mieć obowiązek wyboru pomp ciepła oraz kotłów zgazowujących drewno i kotłów na pellet wyłącznie z listy ZUM. Lista ta jest wykazem „zielonych”, ekologicznych urządzeń i materiałów spełniających wymagania techniczne określone w programie dofinansowania. Lista ZUM znajduje się pod adresem: lista-zum.ios.edu.pl.

Kolejną zmianą jest to, że w ramach programu „Czyste powietrze” będzie można instalować wyłącznie certyfikowane pompy ciepła. Na zlecenie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przygotowany zostanie wykaz parametrów decydujących o ich legalności.

Jeśli korzystasz z najwyższego poziomu dofinansowania (do 99 000 zł), to w ramach kolejnej dotacji będziesz mógł wykorzystać już wyłącznie podstawowy poziom dotacji (do 66 000 zł). Z tego względu masz możliwość uzyskania najwyższego poziomu jedynie na jeden budynek mieszkalny jednorodzinny albo jeden lokal mieszkalny w takim budynku.

Nowe zmiany w programie „Czyste powietrze” – czym jest lista ZUM?

Lista ZUM „Czyste powietrze” to jedna z najważniejszych zmian w programie. Wszyscy mogą współtworzyć i korzystać z niej, dodając urządzenia i materiały spełniające wymagania techniczne określone w programie „Czyste powietrze”.

Jeśli chcesz uzyskać dofinansowanie z niego, sięgnij do listy ZUM, która stanowi pomoc dla wnioskodawców w wyborze urządzeń czy też materiałów kwalifikujących się do dofinansowania. Współtworzą je ich producenci.

Dla dodania konkretnego urządzenia czy materiału na listę ZUM wymagana jest rejestracja dokonywana przez producenta lub inny podmiot mający jego upoważnienie do zgłoszenia. Po weryfikacji dane urządzenie lub materiał zostają umieszczone na liście ZUM. Lista dzieli się na kilka kategorii urządzeń/materiałów:

• pompy ciepła,
• kotły,
• ogrzewanie elektryczne,
• kolektory słoneczne,
• wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła (SWM),
• mikroinstalacje fotowoltaiczne,
• materiały budowlane,
• węzeł cieplny.

Listę i poświęconą jej stronę internetową tworzy się na bazie środków z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego 5.1 „Wsparcie Ministra Klimatu w zakresie realizacji polityki ochrony środowiska Część 1) Ekspertyzy, opracowania, realizacja zobowiązań międzynarodowych”.

Istnienie listy ZUM i wybór jedynie z niej pomp ciepła czy kotłów grzewczych ma zapewnić instalację w polskich domach jedynie takich urządzeń, które są najwyższej jakości, a przy tym przyjazne dla środowiska naturalnego. Wszystkie pompy ciepła na liście ZUM będą musiały mieć uzupełnioną swoją dokumentację o raport z badań przeprowadzonych w niezależnych, a przy tym akredytowanych laboratoriach zlokalizowanych na terenie EU lub EFTA, wynik badania z kolei powinien być zgodny z danymi na karcie produktu i etykiecie energetycznej danego urządzenia.

W gestii Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego (IOŚ‐PIB), prowadzącego na zlecenie NFOŚiGW listę ZUM na podstawie dostarczanych przez producentów/dystrybutorów raportów z ww. badań, będzie leżała weryfikacja, czy dane pompy spełniają nowe wymogi.

Ile można uzyskać z programu „Czyste powietrze” w 2024 r.?

Budżet programu wynosi 103 mld zł i ma wystarczyć do września 2029 r., bo właśnie do tego czasu ma trwać wydatkowanie środków. Na rok 2024 zaplanowano rozdysponowanie przez NFOŚiGW kwoty 5,4 mld zł na program „Czyste powietrze”. Dofinansowania będą udzielane beneficjentom w wyższych kwotach.

Od kwietnia 2024 roku dotacje na „Czyste powietrze” zostały podwyższone do następujących kwot:

• 66 000 zł w ramach podstawowego poziomu finansowania (wcześniej była to kwota 66 000 zł),
• 99 000 zł w ramach podwyższonego poziomu finansowania (wcześniej – do 47 tys. zł),
• 135 000 zł w ramach najwyższego poziomu finansowania (wcześniej – 79 tys. zł).

Są to maksymalne kwoty dotacji, jakie można otrzymać w ramach tzw. kompleksowej termomodernizacji z instalacją PV. Osoby, które zdecydują się wyłącznie na wybrane inwestycje, np. tylko na wymianę kotła, otrzymają odpowiednio niższe dofinansowanie, adekwatne do faktycznie poniesionych kosztów.

Dodatkowo beneficjenci otrzymają zwrot kosztów audytu energetycznego (1200 zł), dlatego maksymalna kwota dofinansowania dostępna w programie może wynieść w sumie 136 200 zł.

Jeśli chodzi o kredyt „Czyste powietrze”, jego kwota może wynieść do 100 000 zł, natomiast dotacja do spłaty kapitału – do 66 000 lub do 99 000 zł w zależności od poziomu dofinansowania (pożyczki przeznaczone są wyłącznie dla beneficjentów podstawowego i podwyższonego poziomu).

Jako inwestor z programu „Czyste powietrze” możesz dostać maksymalnie dotację na zakup pompy ciepła w wysokości:

• 4400 zł w przypadku pompy ciepła powietrze/powietrze,
• 19 400 zł w przypadku pompy ciepła powietrze/woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej.

Tabela dofinansowania „Czyste powietrze” ułatwi znalezienie odpowiedniej kwoty dotacji, o jaką możesz się ubiegać.

„Czyste powietrze” 2024 – progi dochodowe

Przy wnioskowaniu o dofinansowanie „Czyste powietrze” w 2024 roku bardzo ważne są progi dochodowe. Program jest podzielony na trzy części i w każdej z nich oferowane jest inne dofinansowanie wraz ze wskazaniem kryteriów dochodowych. Progi wynoszą:

• dla podstawowego poziomu dofinansowania – roczny dochód wnioskodawcy musi wynosić poniżej 135 tys. zł,
• dla podwyższonego poziomu dofinansowania – miesięczny dochód wynosi do 1894 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub 2651 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym,
• dla najwyższego poziomu dofinansowania – miesięczny dochód wynosi do 1090 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub 1526 zł miesięcznie w gospodarstwie jednoosobowym.

W przypadku wnioskowania o dofinansowanie w ramach programu „Czyste powietrze” dochód powyżej 100 tys. zł rocznie powoduje, że możesz ubiegać się jedynie o podstawowy poziom. Chyba że liczba osób w jednym gospodarstwie domowym jest wystarczająco duża, aby kwota ta się na nią rozłożyła, nie przekraczając wymienionych limitów.

Dofinansowanie z programu „Czyste powietrze” – na co można przeznaczyć?

W programie „Czyste powietrze” możesz otrzymać dofinansowanie na:

• wymianę starych pieców na paliwa stałe – tzw. kopciuchów – na nowy, efektywny i ekologiczny kocioł;
• modernizację instalacji grzewczej w domu czy mieszkaniu;
• ocieplenie budynku;
• zakup wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacji);
• wymianę stolarki okiennej i drzwiowej;
• montaż instalacji PV, czyli instalacji fotowoltaicznej i kolektorów słonecznych.

Możesz uzyskać pieniądze na nabycie pieca, okien, drzwi, rekuperacji i fotowoltaiki, ale i na ocieplenie budynku oraz wykonanie czy zmodernizowanie instalacji grzewczej. Nie musisz brać kredytu na fotowoltaikę czy wymianę źródła ciepła, skoro pieniądze możesz dostać z programu.

Programu „Czyste powietrze” – warunki

Beneficjent, aby otrzymać środki z dotacji, musi spełnić kilka wymogów opisanych w założeniach programu „Czyste powietrze”:

• być osobą fizyczną oraz właścicielem lub współwłaścicielem domu jednorodzinnego, ale również właścicielem lokalu mieszkalnego wydzielonego w budynku jednorodzinnym lub współwłaścicielem lokalu mieszkalnego wydzielonego w budynku jednorodzinnym;
• nieruchomość lub część nieruchomości zgłaszana do programu musi mieć wyodrębnioną księgę wieczystą;
• dokonać wymiany starego kotła na paliwo stałe na nowe urządzenie spełniające określone warunki techniczne – urządzenie musi być wpisane na listę ZUM (istnieje także możliwość ubiegania się o dofinansowanie na termomodernizację budynku bez wymiany źródła ciepła, o ile spełnia on wymogi efektywności);
• spełniać kryterium dochodowe.

Jaki piec w programie „Czyste powietrze” jest akceptowany przy ubieganiu się o dotację? Od 22 kwietnia 2024 roku pojawiły się nowe warunki. Możesz z uzyskanej dotacji zakupić tylko urządzenia o potwierdzonej jakości. Gwarancją tego będzie wpisanie danej pompy ciepła czy kotła zgazowującego drewna czy kotła na pellet drzewny na listę zielonych urządzeń i materiałów ZUM.

Natomiast już od 3 stycznia 2023 r. stary kocioł można wymienić wyłącznie na następujące urządzenia:

• pompa ciepła powietrze-woda, spełniająca wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A+ lub pompa spełniająca wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++;
• pompa ciepła powietrze-powietrze, spełniająca wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A+;
• gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie energetycznej, która spełnia wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++;
• pompa ciepła do ciepłej wody użytkowej, która spełnia wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A;
• kocioł gazowy kondensacyjny;
• kocioł olejowy kondensacyjny;
• kocioł zgazowujący drewno;
• kocioł na pellet drzewny;
• ogrzewanie elektryczne.

Dopuszczalne jest także podłączenie budynku do sieci ciepłowniczej po demontażu starego kotła.

Dodatkowe warunki należy spełnić, jeśli chce się skorzystać z dodatkowej dotacji na tzw. kompleksową termomodernizację:

• należy dostarczyć wraz z wnioskiem o płatność audyt energetyczny budynku;
• w wyniku termomodernizacji trzeba osiągnąć wskaźnik zapotrzebowania na energię użytkową do 80 kWh/(m²*rok) lub zmniejszyć go o minimum 40%.

Kto nie dostanie dofinansowania „Czyste powietrze”?

Nie każda osoba w Polsce, która zechce wymienić np. kocioł węglowy na pompę ciepła czy dokonać pełnej termomodernizacji budynku, będzie mogła na ten cel otrzymać dofinansowanie „Czyste powietrze”. Z grona beneficjentów programu wyłączone są osoby, które:

• nie są osobami fizycznymi;
• mają dochód roczny przekraczający wymienione w programie progi;
• nie są właścicielami lub współwłaścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą;
• są właścicielami nieruchomości, które nie zostały jeszcze oddane do użytku, np. domów w budowie – „Czyste powietrze” nie jest dofinansowaniem do budowy domu;
• są właścicielami budynków, które nie są wykorzystywane do zaspokajania własnych potrzeb mieszkaniowych;
• są właścicielami budynków mieszkalnych, w których jednocześnie jest prowadzona działalność gospodarcza na powierzchni całkowitej przekraczającej 30 proc. budynku lub lokalu mieszkalnego.

Gdzie i do kiedy złożyć wniosek o „Czyste powietrze”?

Wnioski o „Czyste powietrze”, a dokładnie o dotacje (w tym te z prefinansowaniem), można składać przez internet wyłącznie przez serwis gov.pl lub system https://gwd.nfosigw.gov.pl.

Da się je także złożyć w wersji papierowej w urzędzie gminy w punkcie konsultacyjno-informacyjnym bądź lokalnym WFOŚiGW (osobiście lub pocztą). W tym drugim przypadku niezbędny formularz można wygenerować w systemie Generator Wniosków o Dofinansowanie. Wnioski złożone do niewłaściwego terytorialnie WFOŚiGW lub NFOŚiGW nie będą rozpatrywane.

Wniosek o kredyt „Czyste powietrze” z dotacją trzeba natomiast złożyć bezpośrednio w banku. Lista instytucji przyjmujących wnioski dostępna jest na stronie programu. 

Jak wnioskować o wzięcie udziału w programie „Czyste powietrze” przez internet i w urzędzie?

Poniżej przedstawiamy krótką instrukcję, jak krok po kroku złożyć wniosek o dofinansowanie „Czyste powietrze” przez Internet i w urzędzie.

Jak wypełnić wniosek o wzięcie udziału w programie „Czyste powietrze”?

Samodzielne złożenie formularza nie jest trudne, chociaż czasami przydatna może okazać się pomoc w wypełnieniu wniosku „Czyste powietrze”. Formularz dostępny online składa się z kilku elementów:

• Część A – Informacje ogólne i dane wnioskodawcy
• Część B – Informacje o przedsięwzięciu
• Część C – Miesięczny średni dochód na osobę w gospodarstwie domowym
• Część D – Finansowanie inwestycji
• Część E – Oświadczenia
• Część F – Załączniki
• Część G – Dodatkowe załączniki

W części A należy podać dane wnioskodawcy, tj. imię i nazwisko, PESEL, miejsce zamieszkania oraz dane kontaktowe. W części B trzeba zawrzeć szczegółowy opis inwestycji, a także informacje na temat budynku, m.in. jego powierzchni, daty wystąpienia o zgodę na jego budowę czy numeru księgi wieczystej. Tutaj również musisz wskazać obecne źródło ciepła.

W części C trzeba wpisać informacje na temat swoich dochodów – ich wysokości (rocznej lub miesięcznej), a także ich źródła. Kolejna część, czyli D, wypełnia się automatycznie na podstawie wpisanych wyżej informacji i wskazuje maksymalną wysokość dotacji, na jaką można liczyć. Część E zawiera natomiast oświadczenia wnioskodawcy, w których należy potwierdzić swoje dane, stan faktyczny budynku czy też wyrazić zobowiązania związane z realizacją inwestycji.

W części F na podstawie wypełnionego formularza wyświetla się lista załączników, jakie trzeba dołączyć do wniosku. Wśród nich są m.in.:

• dokument potwierdzający prawo własności budynku mieszkalnego,
• zaświadczenie wskazujące przeciętny miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy,
• oświadczenie współmałżonka o wyrażeniu zgody na zaciągnięcie zobowiązań.

Poprawność wniosku możesz sprawdzić poprzez naciśnięcie ikony „Zapisz i sprawdź”, znajdującej się w górnym pasku GWD. Wówczas wyświetli Ci się informacja o ewentualnych błędach.

W jakich miastach można liczyć na pomoc w ramach programu „Czyste powietrze”?

Wniosek o dofinansowanie w ramach programu można składać niemal w całej Polsce:

• Czyste Powietrze Warszawa – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie,
• Czyste Powietrze Katowice – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach,
• Czyste Powietrze Lublin – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie,
• Czyste Powietrze Kraków – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie,
• Czyste Powietrze Toruń – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu,
• Czyste Powietrze Rzeszów – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie,
• Czyste Powietrze Poznań – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu,
• Czyste Powietrze Białystok – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku,
• Czyste Powietrze Opole – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu,
• Czyste Powietrze Kielce – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach,
• Czyste Powietrze Łódź – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi,
• Czyste Powietrze Olsztyn – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie,
• Czyste Powietrze Gdańsk – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku,
• Czyste Powietrze Szczecin – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie,
• Czyste Powietrze Wrocław – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu,
• Czyste Powietrze Zielona Góra – w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze.

Dofinansowanie „Czyste powietrze” – czy warto wziąć udział w programie?

Wysoki poziom dofinansowania, sięgający nawet 136 200 zł, w programie „Czyste powietrze” powoduje, że warto rozważyć sięgnięcie po dotacje np. na wymianę starego pieca – kopciucha – czy kompleksową termomodernizację budynku. Warunków do spełnienia dla beneficjentów, prócz progu dochodowego i faktu bycia właścicielem czy współwłaścicielem nieruchomości mieszkalnej, nie ma wiele. Zobacz w poniższej tabeli wszystkie zalety i wady programu i podejmij decyzję, czy w Twoim przypadku skorzystanie z niego będzie naprawdę dobrym pomysłem.

Zdecydowanie program „Czyste powietrze” ma więcej plusów niż minusów i jeśli planujesz termomodernizację, wymianę pieca czy montaż fotowoltaiki i kolektorów słonecznych w parze być może z pompą ciepła, zastanów się nad aplikowaniem.

Pozostałe ekologiczne rozwiązania dla Twojego domu:

1. Program Ciepłe Mieszkanie 2024

2. Dofinansowanie do budowy domu w 2024

3. Kredyt hipoteczny na dom energooszczędny

4. Kredyt Czyste Powietrze

Dodatkowe źródła:

Ogłoszenie o zmianie Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze” – 03.01.2023, www.wfosigw.pl;

Czyste Powietrze 3.0 – PORADNIK 2024, www.termomodernizacja.pl