8/7/2023 | 12:00 AM
7 min. czytania
Przy ubieganiu się o dowolny kredyt potencjalny kredytobiorca musi mieć m.in. odpowiednio wysoką zdolność, by móc liczyć na uzyskanie pozytywnej decyzji z banku. Przy Bezpiecznym kredycie 2 proc. również jest to koniecznością. Ile właściwie trzeba zarabiać, by dostać takie zobowiązanie? Jak mają się do siebie oferta Bezpiecznego kredytu 2 proc. a zdolność kredytowa?
Program „Pierwsze mieszkanie” uwzględnia dwa elementy składowe – Bezpieczny kredyt 2 proc. oraz Konto mieszkaniowe. Oferta zobowiązania umożliwia uzyskanie kredytu z dopłatami do rat z budżetu państwa. Dzięki temu potencjalni kredytobiorcy wiele mogą zaoszczędzić. Jak dostać Bezpieczny kredyt 2 proc.? Trzeba spełnić warunki.
Program wszedł w życie z początkiem lipca 2023 roku i dotyczy singli oraz rodzin chcących zaciągnąć kredyt na swoje pierwsze mieszkanie, dom czy budowę domu i dokończenie budowy. Kredytobiorca samodzielnie lub jeden z kredytobiorców składających wniosek nie mogą mieć więcej niż 45 lat.
Ponadto ustawa o programie „Pierwsze mieszkanie” zakłada, że beneficjentami Bezpiecznego kredytu 2 proc. staną się jedynie ci klienci, którzy nie mają obecnie praw do mieszkania czy domu. Zobacz, jaką trzeba mieć przy tym zdolność kredytową, by móc liczyć na uzyskanie preferencyjnego zobowiązania.
Nowelizacja Rekomendacji S a zdolność kredytowa – co się zmieniło?
Jednym z podstawowych warunków stawianych przy zaciąganiu kredytu – gotówkowego, hipotecznego i każdego innego – jest posiadanie odpowiednio wysokiej zdolności. Co to jest zdolność kredytowa? To zdolność do spłaty rat kapitałowo-odsetkowych udzielonego zobowiązania w terminach wskazanych w harmonogramie spłaty. Klient banku, który chce złożyć wniosek, musi mieć odpowiednio wysokie zarobki ze źródeł akceptowalnych przez instytucję, by móc uzyskać środki.
Banki są zobowiązane do obliczania dla każdego potencjalnego kredytobiorcy wysokości zdolności kredytowej przy każdym wniosku. Taki obowiązek nakłada na nich Rekomendacja S wydana przez Komisję Nadzoru Finansowego. Natomiast na przykład firmy udzielające pożyczek online i stacjonarnie nie są objęte takimi wytycznymi.
Rekomendacja S to rekomendacja dotycząca dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie. Jej celem jest, aby banki udzielały w istocie kredytów hipotecznych jedynie osobom, które rzeczywiście na to stać. Mogą przez to zminimalizować ryzyko ponoszone każdorazowo przy udostępnianiu klientom zobowiązań finansowych.
Pierwsza Rekomendacja S powstała w 2006 roku i od tego czasu była wielokrotnie nowelizowana. Ostatnia miała miejsce 19 czerwca 2023 roku, co spowodowało zmianę wytycznych dotyczących kształtowania polityki kredytowej. Nowelizacja spowodowała zmniejszenie wymogów dotyczących kształtowania zdolności dla Bezpiecznego kredytu 2 proc. w polskich bankach.
Zgodnie z zapisami nowej Rekomendacji S podczas oceny zdolności kredytowej osoby starającej się o preferencyjny kredyt w ramach programu „Pierwsze mieszkanie” bank powinien wziąć pod uwagę jego specyfikę, tj. uwzględnić szacowaną kwotę dopłat do Bezpiecznego kredytu 2%. Dzięki temu instytucje mogą bardziej liberalnie podchodzić do oceny zdolności ubiegających się o taki produkt.
KNF wymaga od banków, żeby do 1 lipca 2024 roku dostosowały swoją działalność w obszarze kredytów hipotecznych do zmian w Rekomendacji S.
Nowelizacje Rekomendacji S KNF dokonywane w ubiegłych latach nie były korzystne dla kredytobiorców. Na przykład Rekomendacja S, znowelizowana w marcu 2022 roku, zmieniła zasady liczenia zdolności, bo podwyższyła tzw. bufor bezpieczeństwa kredytowego z dotychczasowego poziomu 2,5 punktu procentowego do 5 punktów procentowych.
Bufor ostrożnościowy to rekomendacja dotycząca przyjmowania przez banki podczas oceny zdolności podwyższonej stopy procentowej Narodowego Banku Polskiego, o wartości wyższej o 5 punktów procentowych. Stale rosnące stopy wymusiły właściwie takie wytyczne.
Z początkiem 2023 roku KNF podjęło decyzję, by złagodzić warunki, na jakich banki oceniały zdolność potencjalnych kredytobiorców. Warto tu przytoczyć wypowiedź rzecznika urzędu KNF Jacka Barszczewskiego, który powiedział dla PAP Biznes, że:
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego złagodził warunki oceny zdolności kredytowej i wskazał, że najniższy, minimalny poziom bufora (2,5 punktu procentowego) powinien być stosowany dla kredytów z tymczasowo stałą stopą procentową. Dla kredytów ze zmienną stopą procentową bufor powinien być adekwatnie wyższy. UKNF przekazał właśnie bankom informację o możliwości zmiany minimalnej stopy procentowej, jaka powinna być przyjmowana w procesie oceny zdolności kredytowej przy udzielaniu kredytów oprocentowanych zmienną i okresowo stałą stopą procentową.
Podjęcie przez KNF decyzji o nowelizacji Rekomendacji S i tym samym zliberalizowaniu zasad obliczania zdolności przy Bezpiecznym kredycie 2 proc. skomentował również szef resortu rozwoju i technologii, Waldemar Buda. Powiedział on:
W ten sposób poprawiamy zdolność kredytową osób starających się o swoje pierwsze mieszkanie czy dom jednorodzinny. Rekomendacja dotyczy wszystkich banków, które przystąpią do programu. Określa ona przede wszystkim sposób liczenia zdolności kredytowej. Mówiąc wprost: od dziś więcej osób ma szanse na pierwsze M.
Dodał również, że jego zdaniem nowa rekomendacja sprawi, że Bezpieczny kredyt 2 proc. będzie jeszcze bardziej dostępny dla klientów niż zwykły kredyt hipoteczny.
Jak będzie liczona zdolność kredytowa przy Bezpiecznym kredycie 2 proc.?
Jak już powiedzieliśmy, zdaniem ekspertów dzięki zmianom wprowadzonym w Rekomendacji S KNF automatycznie wzrosła zdolność kredytowa klientów, którzy od lipca 2023 roku mogą ubiegać się o Bezpieczny kredyt 2 proc. Stał się on bardziej dostępny niż w przypadku wcześniejszej rekomendacji.
Według szacunków dzięki nowelizacji Rekomendacji S zdolność kredytowa w przypadku ubiegania się o taki preferencyjny kredyt będzie średnio o około 30-40 proc. wyższa niż w przypadku produktu pochodzącego ze standardowej oferty banku.
Zamiast więc zaciągnąć kredyt w wysokości np. 300 tys. zł, to przy nowelizacji Rekomendacji S klienta będzie stać na Bezpieczny kredyt 2 proc. w kwocie nawet 420 tys. zł. Kalkulator zdolności kredytowej dla kredytu hipotecznego pozwala wyliczyć standardową wysokość zdolności.
Jeśli na przykład okres kredytowania wyniesie 15 lat (a jest to minimalny okres spłaty Bezpiecznego kredytu 2 proc.), a przy tym o zobowiązanie stara się osoba prowadząca jednoosobowe gospodarstwo domowe, której dochód na rękę (netto) wynosi 4000 zł, to jej zdolność przy braku innych obciążeń wyniesie ponad 95 tys. zł. Dzięki dopłatom z budżetu państwa może być ona jeszcze wyższa i wynieść przy takich samych dochodach około 125 tys. zł.
Czy Bezpieczny kredyt 2 proc. wpłynie na poprawę zdolności kredytowej Polaków?
Z pewnością Bezpieczny kredyt 2 proc. w takiej formie, w jakiej przedstawił go rząd, może wpłynąć na zdolność Polaków, o ile spełniają oni założenia programowe „Pierwszego mieszkania”. Przez ostatnie dwa lata diametralnie spadło zainteresowanie kredytami hipotecznymi, a banki zaczęły odrzucać wiele wniosków o takie zobowiązania, argumentując odmowę zbyt niską zdolnością potencjalnych kredytobiorców.
Biuro Informacji Kredytowej (BIK) przygotowuje cykliczne raporty, podsumowujące sytuację na rynku w Polsce. BIK podał, że w 2021 roku kredytobiorcy zaciągnęli zobowiązania mieszkaniowe na kwotę 88,7 mld zł, czyli o ponad 40 proc. więcej rok do roku. Jednak już w podsumowaniu 2022 roku BIK podał, że o prawie połowę spadła wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych – dokładnie o 49,1 proc. Czy modyfikacja Rekomendacji S zmieni tę sytuację w 2023 roku? Okaże się to z początkiem 2024 roku.
Można jednak prognozować, że zmiana wytycznych dla banków w kwestii szacowania wysokości zdolności powinna wpłynąć na wzrost zainteresowania kredytami i zwiększenie odsetka pozytywnych decyzji. Warto sprawdzać oferty na najniżej oprocentowane kredyty z zabezpieczeniem hipotecznym. Można to zrobić w rankingu kredytów mieszkaniowych.
Jak wzrośnie zdolność kredytowa dzięki Bezpiecznemu kredytowi 2 proc.?
Dopłaty realizowane przez pierwszych 10 lat okresu kredytowania w ramach programu „Bezpieczny kredyt 2 proc.” z pewnością oddziaływać będą na ogólną zdolność potencjalnych kredytobiorców i zwiększać możliwości zaciągnięcia nawet wyższych zobowiązań w celach mieszkaniowych.
Kalkulator kredytu 2 proc. wskazuje, o ile mniej odsetek zapłacą kredytobiorcy, którzy spełnią warunki programowe i zaciągną tego rodzaju zobowiązanie na preferencyjnych warunkach. Zobacz w poniższej tabeli, o ile może wzrosnąć wysokość zdolności kredytowej klientów dzięki dopłatom z budżetu państwa do Bezpiecznego kredytu 2 proc.
|
Szacowany wzrost zdolności kredytowej w ramach programu „Bezpieczny kredyt 2 proc.” |
||
|
Miesięczny dochód netto dla jednoosobowego gospodarstwa domowego |
Zdolność kredytowa w ramach Bezpiecznego kredytu 2 proc. |
Procentowy wzrost zdolności kredytowej względem standardowego kredytu |
|
5000 zł |
350 000 zł |
37 proc. |
|
7000 zł |
490 000 zł |
38 proc. |
|
9000 zł |
630 0000 zł (z tym, że limit Bezpiecznego kredytu 2 proc. dla singla wynosi 500 000 zł) |
37 proc. |
|
Szacowany wzrost zdolności kredytowej w ramach programu „Bezpieczny kredyt 2 proc.” |
||
|
Miesięczny dochód netto dla gospodarstwa domowego 2+1 |
Zdolność kredytowa w ramach Bezpiecznego kredytu 2 proc. |
Procentowy wzrost zdolności kredytowej względem standardowego kredytu |
|
5000 zł |
310 000 zł |
38 proc. |
|
7000 zł |
430 000 zł |
37 proc. |
|
9000 zł |
560 0000 zł |
38 proc. |
|
10 000 zł |
620 000 zł (limit Bezpiecznego kredytu 2 proc. wynosi tu 600 000 zł) |
37 proc. |
Dane na podstawie strony Rynekpierwotny.pl
Średnio zaciągnięcie kredytu w ramach oferty Bezpieczny kredyt 2 proc. pozwoli na zwiększenie standardowej zdolności klienta o 37-38 proc.
