19 czerwca 2023 r. Komisja Nadzoru Finansowego znowelizowała Rekomendację S, czyli wytyczne dotyczące kształtowania polityki kredytowej przez polskie banki. Nowelizacja zmienia m.in. zasady obliczania zdolności kredytowej przy Bezpiecznym kredycie 2%. Dowiedz się, jakie zmiany wprowadziła nowa Rekomendacja S w 2024 roku.
Od początku lipca 2023 r. pierwsze banki będą już oferowały kredyty mieszkaniowe z rządowymi dopłatami, udzielane w ramach programu Bezpieczny kredyt 2%. Kredytodawcy nie wiedzieli jednak, czy podczas liczenia zdolności kredytowej, będą mogli brać pod uwagę raty uwzględniające rządową dopłatę. Odpowiedź na to pytanie dała właśnie czerwcowa nowelizacja Rekomendacji S.
Zgodnie z jej zapisami, bank, który przystąpi do tego programu, podczas oceny zdolności kredytowej, powinien wziąć pod uwagę specyfikę programu rządowego, czyli uwzględnić oszacowaną przez bank kwotę dopłat wynikających z programu rządowego. Oznacza to, że banki będą mogły podchodzić do oceny zdolności kredytowej osób ubiegających się o Bezpieczny kredyt 2% bardziej liberalnie. Komisja Nadzoru Finansowego oczekuje, że banki dostosują swoją działalność do zmian Rekomendacji S do 1 lipca 2024 r.
Wcześniejsze nowelizacje Rekomendacji S nie zawsze były korzystne dla kredytobiorców. Trzeba tu wspomnieć o zmianie dotyczącej zasad liczenia zdolności kredytowej z marca 2022 r. (banki były zobowiązane do ich wprowadzenia do 1 kwietnia 2022 r.), która podwyższyła bufor bezpieczeństwa (z 2,5 pp. do 5 pp.).
W aktualizacji Rekomendacji S wydanej pod koniec 2019 r. regulator oczekiwał, że do końca 2020 r. banki powinny oferować kredyty hipoteczne o stałej lub okresowo stałej stopie procentowej (na skutek ograniczeń związanych z Covid-19 wejście w życie tej rekomendacji zostało przesunięte na koniec czerwca 2021 r.)
Wcześniejsze aktualizacje Rekomendacji S dotyczyły m.in. maksymalnego okresu kredytowania, wysokości wkładu własnego, czy zasad udzielania walutowych kredytów hipotecznych.
Na czym polega Rekomendacja S od KNF?
Rekomendacja S to zbiór dokumentów wydawanych przez Komisję Nadzoru Finansowego. Przepisy Rekomendacji S są kierowane bezpośrednio do banków, a jej podstawą jest ustawa Prawo bankowe z sierpnia 1997 r.
Celem Rekomendacji S jest:
- wypracowanie dobrych praktyk w zakresie zarządzania kredytami zabezpieczonymi hipotecznie
- oraz zwiększenie poziomu bezpieczeństwa działalności banków.
W praktyce Rekomendacja S reguluje proces przyznawania kredytów hipotecznych i ustanawia zasady, jakich bezwzględnie powinny przestrzegać wszystkie banki. Jedną z nich jest obowiązek proponowania klientowi w pierwszej kolejności kredytu hipotecznego w złotówkach, a dopiero później kredytu walutowego, czy np. wprowadzenia maksymalnego okresu spłaty (25 lat) dla potrzeb liczenia zdolności kredytowej.
Kiedy Rekomendacja S weszła w życie?
Pierwsza wersja tego aktu pojawiła się w 2006 r. Od tego czasu dokument był już wiele razy aktualizowany. Pierwsza aktualizacja Rekomendacji S – Rekomendacja S (II) – pojawiła się w 2008 r.
Pierwsza rekomendacja dotyczyła sposobu obliczania zdolności kredytowej dla walutowych kredytów hipotecznych, a jej aktualizacja z 2008 r. obejmowała te same obszary, była jednak rozszerzona m.in. o obowiązek informowania klientów o spreadzie. Wprowadziła też możliwość spłaty kredytu bezpośrednio w walucie. Zmiany dotyczyły kredytów walutowych, minimalnego wkładu własnego oraz maksymalnego okresu spłaty.
Kolejne aktualizacje tej rekomendacji – z 2011 r., 2013 r., 2019 r. i 2022 r. – wprowadzały zmiany dotyczące m.in. wysokości minimalnego wkładu własnego i wskaźnika LtV, informowania klientów o całkowitym koszcie kredytu, czy udzielania kredytów o stałym lub częściowo stałym oprocentowaniu.
Jakie są założenia Rekomendacji S i czego dotyczą?
Z punktu widzenia kredytobiorcy najważniejszymi założeniami Rekomendacji S są regulacje dotyczące wyliczania zdolności kredytowej. Zgodnie z zapisami dokumentu banki powinny dokonywać analizy ilościowej i jakościowej, aby realnie ocenić, czy klient będzie zdolny do spłaty zaciągniętego zobowiązania wraz z odsetkami w terminach określonych umową. Zdolność kredytowa może być liczona dla maksymalnego okresu 25 lat (nawet jeżeli kredyt ma być udzielony na dłuższy okres).
Ponadto dokument obliguje banki do stałego monitorowania poziomu ryzyka wszystkich udzielonych kredytów mieszkaniowych. Dodatkowo nakłada na nie obowiązek sprawdzania, czy klient wywiązuje się z warunków umowy i czy przyznane środki są przez niego wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem.
Rekomendacja S z marca 2022 r. zalecała stosowanie przez banki bufora ostrożnościowego, czyli przyjmowania podczas oceny zdolności kredytowej podwyższonej stopy procentowej NBP, o wartości wyższej o 5 punktów procentowych. Do końca marca 2022 r. obowiązywał bufor 2,5 pp. Celem nowych wytycznych było ograniczenie ryzyka kredytowego banków i klientów w obliczu stale rosnących stóp procentowych.
Ta nowelizacja Rekomendacji S nakazywała też różnicowanie kosztów utrzymania pod kątem aktywności zawodowej kredytobiorcy i jego miejsca zamieszkania.
Na początku 2023 r. KNF złagodził warunki, na jakich banki oceniają zdolność kredytową. Poinformował o tym Jacek Barszczewski, rzecznik Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, który w wypowiedzi dla PAP Biznes powiedział:
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego złagodził warunki oceny zdolności kredytowej i wskazał, że najniższy, minimalny poziom bufora (2,5 punktu procentowego) powinien być stosowany dla kredytów z tymczasowo stałą stopą procentową. Dla kredytów ze zmienną stopą procentową bufor powinien być adekwatnie wyższy. UKNF przekazał właśnie bankom informację o możliwości zmiany minimalnej stopy procentowej, jaka powinna być przyjmowana w procesie oceny zdolności kredytowej przy udzielaniu kredytów oprocentowanych zmienną i okresowo stałą stopą procentową.
Rekomendacja S zaktualizowana 19 czerwca 2023 r. przyniosła kolejne zmiany w zakresie bufora ostrożnościowego. Więcej na ten temat piszemy w dalszej części artykułu.
Rekomendacja S a wskaźnik LtV
Wskaźnik LtV określa stosunek wartości ekspozycji kredytowej do aktualnej (bieżącej) wartości zabezpieczenia na nieruchomości. Parametr ten ma bezpośredni wpływ na ostateczny koszt kredytu. W praktyce im wyższy jest wskaźnik LtV, tym mniejszy jest wkład własny (np. LtV 90% oznacza, że klient ma 10% wkładu własnego, LtV 80% oznacza 20% wkładu własnego a LtV 70% - 30% własnych środków kredytobiorcy).
Każdy bank indywidualnie ustala maksymalny i zarazem bezpieczny poziom wskaźnika LtV. W najlepszej sytuacji jest klient, który posiada wysoki wkład własny, gdyż ma wtedy mocniejszą pozycję negocjacyjną, co przekłada się na korzystniejszą ofertę.
Rekomendacja S a wkład własny
Jedna z najważniejszych zmian wprowadzonych przez nowelizację Rekomendacji S z 2013 r. dotyczyła obostrzeń w zakresie maksymalnej wartości udzielanego kredytu w stosunku do wartości nieruchomości stanowiącej jego zabezpieczenie. Wprowadzając te obostrzenia, KNF powiedziało stanowcze „nie” kredytom, których wysokość jest równa wartości nieruchomości lub wyższa od niej.
Zmiany opisane w Rekomendacji S znowelizowanej w 2013 r. były wprowadzane stopniowo. Od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. osoby ubiegające się o kredyt mieszkaniowy musiały mieć co najmniej 5% wkładu własnego (dopuszczalne było finansowanie w wysokości do 95% LtV).
W kolejnych latach wysokość minimalnego wkładu własnego wzrastała do 10% i do 15%. Po 1 stycznia 2017 r. wkład własny powinien wynosić nie mniej niż 20% wartości kredytowanej nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia (czyli 80% LtV). Dopuszczalne jest finansowanie w wysokości 90% LtV, jeśli nadwyżka powyżej 80% zostanie ubezpieczona lub zabezpieczona w innej formie.
W przypadku zobowiązań z opcją „klucz za dług” wkład własny powinien wynieść nie mniej niż 30%. Oznacza to taką sytuację kredytową, w której klient ma możliwość podjęcia decyzji o zrzeczeniu się zobowiązania wobec banku w zamian za przekazanie mu prawa własności do domu lub lokalu mieszkalnego.
Rekomendacja S i kredyty walutowe
Nowelizacja Rekomendacji S z 2011 r. nałożyła na kredytobiorców pewne ograniczenia dotyczące zaciągania kredytów w walutach obcych. Kredytobiorca, który decyduje się na kredyt walutowy, może przeznaczyć na spłatę comiesięcznej raty maksymalnie 42% własnych przychodów. Co ważne, ta wartość uwzględnia nie tylko zobowiązania z tytułu zaciąganego kredytu, ale także z tytułu pozostałych zobowiązań finansowych.
Rekomendacja przyczyniła się jednocześnie do większego zróżnicowania portfeli kredytowych banków. W praktyce oznaczało to przede wszystkim większą liczbę ofert kredytów udzielanych w złotych. Dodatkowo efektem wprowadzenia nowelizacji Rekomendacji S jest zmniejszenie liczby udzielanych kredytów walutowych oraz mała dostępność kredytów we frankach szwajcarskich.
Banki mogą udzielać kredytów w walucie, w której klient uzyskuje swój główny przychód. Jeśli dana osoba przeważającą część dochodów uzyskuje np. w euro, to kredyt w banku może być udzielony właśnie w europejskiej walucie.
Bank musi przy tym stosować bufor bezpieczeństwa, tj. brać pod uwagę ocenę ryzyka. Instytucje kredytujące mają obowiązek informowania swoich klientów o spreadzie walutowym, czyli różnicy między kursem sprzedaży a kursem kupna walut. Banki powinny udostępnić klientom historyczne zestawienie kursów walut.
Dokument określa również sytuację osób starających się o kredyt hipoteczny, które uzyskują dochód w walucie obcej lub w kilku różnych walutach. W ich przypadku na potrzeby kalkulacji zdolności bank powinien założyć deprecjację o nawet 50% innych walut niż waluta, w której kredytobiorca uzyskuje najwyższe dochody.
Rekomendacja S a okres kredytowania
Według Rekomendacji S okres spłaty zobowiązań rekomendowany klientom przez bank nie powinien być dłuższy niż 25 lat. Kredytobiorca może jednak poprosić o dłuższy okres spłaty, instytucja może zaś na niego przystać pod warunkiem, że nie przekracza on 35 lat.
Maksymalny okres spłaty kredytów hipotecznych wynosi zatem 35 lat, jednak i w tym przypadku przewidziano dodatkowe obostrzenie. Jeśli wybrany okres spłaty będzie dłuższy niż 25 lat, to zdolność kredytowa będzie obliczona dla okresu spłaty wynoszącego maksymalnie 25 lat.
Tym samym kredytobiorca musi liczyć się tym, że, nawet kiedy wybierze maksymalny okres spłaty, to jego zdolność może zostać obniżona nawet o 100 tys. zł, ponieważ wyliczenia zostaną przeprowadzone nie dla 35, a dla 25 lat.
Zgodnie z wytycznymi KNF banki muszą zwracać także uwagę na możliwość osiągnięcia przez kredytobiorcę wieku emerytalnego.
Wysokość dochodów według Rekomendacji S
Nieco bardziej elastyczne założenia przyjęto dla wskaźnika DStl (Debt Service to Income), który wyraża stosunek całkowitych rocznych kosztów związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i zobowiązań finansowych innych niż zobowiązania do całkowitego rocznego dochodu klienta detalicznego.
Inne zobowiązania brane przy tym pod uwagę to takie, z których klient nie może się wycofać, tj. wynikające m.in. z przepisów prawa lub trwałe i nieodwołane.
Zarząd banku ustala maksymalne dopuszczalne poziomy wskaźnika DStl, które powinny być określone przez radę nadzorczą banku w strategii zarządzania ryzykiem.
Bank, licząc zdolność kredytową, bierze pod uwagę zobowiązania łącznie z ratą kredytu, o który się ubiegamy. Akceptowany przez bank poziom DStl powinien być zaakceptowany przez jego radę nadzorczą.
Aby nie pozostawić jednak bankom zbyt dużego pola manewru, KNF wskazuje, że bank powinien zwrócić szczególną uwagę na sytuację, gdy DStl klienta przekracza 40% (dla dochodów mniejszych od średniej w regionie) lub 50% (dla pozostałych przypadków).
Jest to związane z bardzo długim okresem spłaty większości kredytów zabezpieczonych hipotecznie oraz z tym że w większości gospodarstw domowych koszt utrzymania przekracza zwykle połowę ich dochodów netto.
Jeśli bank oferuje kredyt z opcją „klucz za dług”, to może go zaproponować wyłącznie klientom o dochodach wyższych od przeciętnego poziomu wynagrodzeń w gospodarce lub danym regionie zamieszkania. Maksymalna dopuszczalna przy tym wartość wskaźnika DStl dla takich kredytów nie powinna być wyższa niż 35%.
Nowelizacje Rekomendacji S na przestrzeni lat
Rekomendacja S została wydana w 2006 r. Do jej pierwszej nowelizacji doszło w 2008 r. Następne miały miejsce w 2011 r., 2013 r., w 2019 r. i w 2022 r. Zmiany dotyczyły kredytów walutowych, wysokości minimalnego wkładu własnego oraz okresu kredytowania, kredytów o stałej stopie procentowej oraz zdolności kredytowej.
Nowelizacja Rekomendacji S z grudnia 2019 roku
Celem tej nowelizacji Rekomendacji S było rozszerzenie jej zapisów o zasady dotyczące zarządzania kredytami zabezpieczonymi hipotecznie ze stałą lub okresowo stałą stopą procentową z uwzględnieniem ryzyka związanego z tymi kredytami oraz wskazaniem, że banki powinny posiadać w swojej ofercie także takie rodzaje kredytów.
Znowelizowana w grudniu 2019 r. Rekomendacja S wskazuje, że banki powinny umożliwiać klientom zmianę formuły oprocentowania kredytu ze zmiennej stopy procentowej na stałą stopę procentową lub okresowo stałą stopę procentową. Dodaje, że dotyczy to także zobowiązań zawartych przed wejściem w życie najnowszej wersji dokumentu.
Nowa Rekomendacja S zawiera również postanowienia dotyczące kredytów z opcją „klucz za dług”. Zgodnie z nimi kredytobiorca może przenieść własność nieruchomości na bank, pozbywając się tym samym długu.
Nowelizacja Rekomendacji S z 30 czerwca 2021
Kolejna nowelizacja Rekomendacji S miała miejsce 30 czerwca 2021 roku. Zmiany dotyczyły głównie obliczania zdolności kredytobiorców, a także wprowadzenia przez banki stałego poziomu oprocentowania na okres przynajmniej 5 lat.
Pierwotnie, przepisy te miały wejść w życie z końcem 2020 r. Jednak z uwagi na skutek pandemii Covid-19 i związanych z tym ograniczeń, ich wprowadzenie zostało przesunięte o pół roku. Co istotne, z finansowania o stałej stopie mogą skorzystać zarówno osoby, które dopiero ubiegają się o kredyt hipoteczny, jak i te, które już go spłacają.
Nowelizacja Rekomendacji S z kwietnia 2022
W związku z rosnącymi kosztami kredytowania spowodowanymi inflacją i cyklicznym podwyższaniem wysokości głównych stóp procentowych w Polsce KNF zdecydował o kolejnej nowelizacji Rekomendacji S. Weszła ona w życie 1 kwietnia 2022 roku.
Banki zostały zobowiązane do zmiany zasad liczenia zdolności klientów ubiegających się o kredyty hipoteczne. Przy liczeniu tej zdolności banki muszą przyjmować bufor na zmianę WIBOR(R) na poziomie minimum 5 pp., podczas gdy do końca marca 2022 r. mogło to być, w zależności od banku, od 2,5 do 3 pp. Przełożyło się to na obniżenie wysokości zdolności potencjalnych klientów.
Zmiany dotknęły również wskaźnika DStl – dotychczas był on na poziomie maksymalnie 50% dla niższych dochodów oraz 65% dla wyższych dochodów.
Część banków stosowała już maksymalny poziom DStl w wysokości 50% niezależnie od dochodów i tyle musi wynosić według Rekomendacji S 2022 dla dochodów wyższych od przeciętnych, a przy niższych dochodach – 40%.
Najnowsza nowelizacja Rekomendacji S z 19 czerwca 2023
Rekomendacja S od Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) miała istotny wpływ na program "Bezpieczny Kredyt 2%". Rekomendacja S, zaktualizowana w czerwcu 2023 roku, umożliwiła bankom bardziej elastyczne podejście do badania zdolności kredytowej kredytobiorców, uwzględniając dopłaty z programu "Bezpieczny Kredyt 2%". Dzięki temu banki mogły stosować niższe bufory ostrożnościowe przy obliczaniu zdolności kredytowej, co pozwalało większej liczbie klientów uzyskać kredyt.
Po zakończeniu programu "Bezpieczny Kredyt 2%", ważnym aspektem stało się monitorowanie wpływu zmian regulacyjnych na rynek kredytowy. KNF zaleciła, aby banki kontynuowały ostrożne podejście do oceny zdolności kredytowej, szczególnie w kontekście rosnących stóp procentowych i zmienności rynku finansowego.
Banki zostały również zobowiązane do przeprowadzania szczegółowej weryfikacji wartości nieruchomości, co miało na celu zabezpieczenie zarówno klientów, jak i instytucji finansowych przed nadmiernym ryzykiem.
Podsumowując, choć program "Bezpieczny Kredyt 2%" zakończył się, Rekomendacja S nadal odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu polityki kredytowej banków, zapewniając większe bezpieczeństwo finansowe zarówno dla kredytobiorców, jak i dla całego sektora bankowego.
Jak Rekomendacja S wpłynęła na rynek kredytów i bezpieczeństwo klientów?
Kolejne nowelizacje Rekomendacji S niosą zarówno pozytywne, jak i negatywne zmiany dla osób, które ubiegają się o kredyt hipoteczny. Do pozytywnych zaliczyć można wprowadzenie do oferty banków kredytów o stałym oprocentowaniu.
Zmiana dotycząca obliczania zdolności przy maksymalnym okresie spłaty z pewnością nie była już pozytywna. W praktyce oznaczała, że o kredyt było trudniej, a jeśli już klient będzie mógł go uzyskać, to w niższej kwocie niż wcześniej.
W poniższej tabeli umieściliśmy przykład zobowiązania zaciąganego na kwotę od 100 000 zł do nawet 1 mln zł w ramach kredytu hipotecznego z marżą bankową na poziomie 2 proc.
Przy obliczaniu oprocentowania pod uwagę brany jest wskaźnik referencyjny WIBOR(R) 3M. Wysokość raty zmienia się znacząco, jeśli badanie zdolności odbywa się przy założeniu buforu WIBOR® na poziomie zaledwie 2,5 proc. i dwukrotnie wyższym – 5 proc., zgodnie z najnowszą Rekomendacją S.
Kwota kredytu |
100 000 zł |
200 000 zł |
300 000 zł |
400 000 zł |
500 000 zł |
1 000 000 zł |
Rata dla oprocentowania bez bufora ostrożnościowego |
832,36 zł |
1 664,72 zł |
2 497,08 zł |
3 329,44 zł |
4 161,80 zł |
8 323,59 zł |
Rata dla oprocentowania z buforem ostrożnościowym 2,5 pp. |
1 009,17 zł |
2 018,33 zł |
3 027,50 zł |
4 036,66 zł |
5 045,83 zł |
10 091,65 zł |
Różnica (rata bez bufora – rata z buforem 2,5 pp.) |
176,81 zł |
353,61 zł |
530,42 zł |
707,22 zł |
884,03 zł |
1 768,06 zł |
Rata dla oprocentowania z buforem ostrożnościowym 5 pp. |
1 196,11 zł |
2 392,23 zł |
3 588,34 zł |
4 784,46 zł |
5 980,57 zł |
11 961,14 zł |
Różnica (rata bez bufora – rata z buforem 5 pp.) |
363,75 zł |
727,51 zł |
1 091,26 zł |
1 455,02 zł |
1 818,77 zł |
3 637,55 zł |
Założenia:
- kredyt o zmiennej stopie procentowej (WIBOR 3M + 2% marża banku)
- okres kredytowania - 25 lat
- WIBOR 3M - 6,90% (z 21.06.2023)
- oprocentowanie (bez bufora ostrożnościowego) - 8,90%
- oprocentowanie (z buforem ostrożnościowym 2,5 pp.) - 11,40%
- oprocentowanie (z buforem ostrożnościowym 5 pp.) - 13,90%
Kwota kredytu dostępna dla potencjalnego klienta w wyniku wprowadzenia wyższych poziomów bezpieczeństwa – buforu ostrożnościowego w wysokości 5 punktów procentowych – spowodowała zmniejszenie zdolności kredytowej o kilkadziesiąt procent.
Przełożyło się to na znaczne zmniejszenie popytu na kredyty hipoteczne. Biuro Informacji Kredytowej w comiesięcznych newsletterach kredytowych pokazywało, że liczba i kwota udzielonych kredytów na cele mieszkaniowe zmniejszała się w każdym miesiącu (np. o ile w marcu 2023 r. banki udzieliły 18,1 tys. kredytów hipotecznych, o tyle w czerwcu 11,4 tys., we wrześniu – 6,6 tys., a w grudniu – 6,4 tys.). Pewne ożywienie akcji kredytowej widać było dopiero w marcu (9,8 tys. umów) i w kwietniu (9,5 tys. umów).
Tego, jak znowelizowana Rekomendacja S wpłynie na sprzedaż kredytów mieszkaniowych, dowiemy się za kilka tygodni. Obecnie banki procesują wnioski złożone 3-4 tygodnie temu. W lipcu zaczną do nich trafiać pierwsze wnioski o Bezpieczny kredyt 2%. Zapewne też już niedługo pierwsze instytucje finansowe będą uwzględniały podczas analizy zdolności kredytowej nowe zasady dotyczące bufora ostrożnościowego KNF.
Rekomendacja UKNF w sprawie refinansowania kredytów hipotecznych
Pod koniec czerwca, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego przekazał bankom stanowisko odnośnie ryzyka przedpłaty w umowach o kredyt hipoteczny z okresowo stałą stopą procentową. W dokumencie tym nadzór zakomunikował, że niedopuszczalne jest refinansowanie kredytów o stałym lub okresowo stałym oprocentowaniu za pomocą kredytu o oprocentowaniu zmiennym.
Jacek Jastrzębski, Przewodniczący KNF poinformował:
Jedynym nowym oczekiwaniem UKNF jest, aby banki nie refinansowały kredytów o stałym lub okresowo stałym oprocentowaniu, kredytami o oprocentowaniu zmiennym, lecz kredytami o oprocentowaniu stałym lub okresowo stałym, z odpowiednim okresem stałej stopy. Praktyka refinansowania kredytów stałoprocentowych kredytami zmiennoprocentowymi jest szkodliwa z punktu widzenia ryzyka zarówno konsumenta, jak i banku – dlatego organ nadzoru finansowego nie może i nie będzie jej tolerować. Oprocentowanie stałe lub okresowo stałe zapewnia kredytobiorcom większą stabilność i przewidywalność kształtowania się kosztu kredytu w długim terminie obowiązywania umowy
Do najnowszych wytycznych zastosowały się już trzy popularne banki: Alior Bank, mBank oraz ING Bank Śląski. Kredytobiorcy nie mogą zatem w tych bankach liczyć na refinanowanie kredytów ze stałą stopą procentową kredytem zmiennooprocentowanym.
Dodatkowe informacje:
https://www.hipotekatotu.pl/aktualnosci/rekomendacja-s-co-ma-sie-zmienic-od-kwietnia-2022-i55