4/18/2025 | 3:39 PM
8 min. czytania
Prowizja za udzielenie kredytu to jeden z kosztów, który często wpływa na całkowitą wysokość zobowiązania. Choć może wydawać się mało istotna, jej wysokość ma duży wpływ na Twoje finanse. Dowiedz się, co dokładnie ją kształtuje, jak ją obliczyć oraz jak uniknąć wysokich prowizji, by nie przepłacać za kredyt!
Prowizja za udzielenie kredytu to ważny element kosztów kredytowych, który może różnić się w zależności od rodzaju kredytu, wysokości kwoty oraz polityki banku. Co warto zapamiętać?
- Prowizja bankowa jest pobierana jednorazowo i obliczana najczęściej jako procent od kwoty kredytu.
- Wysokość prowizji zależy od rodzaju kredytu – np. w kredytach hipotecznych prowizja jest niższa, a w kredytach gotówkowych może wynosić nawet 25%.
- Prowizja może zostać zwrócona przy wcześniejszej spłacie kredytu, proporcjonalnie do okresu, który pozostał do spłaty.
- Istnieje możliwość negocjowania prowizji, a także znalezienia ofert promocyjnych, w których banki oferują kredyty bez prowizji.
Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) dla oferty kredytów gotówkowych wynosi 9,80%. Okres obowiązywania umowy: 80 mies., całkowita kwota pożyczki: 50 000 zł. Całkowity koszt zobowiązania spłacanego w ratach równych (annuitetowych): 17 450,18 zł, całkowita kwota do zapłaty: 67 450,18 zł. Spłata następuje w 80 ratach równych (annuitetowych). Kalkulacja została dokonana na dzień 15 maja 2025 roku na reprezentatywnym przykładzie.
Czym jest prowizja za udzielenie kredytu?
Prowizja banku to nic innego jak jednorazowa opłata, jaką instytucja dolicza do zobowiązania z tytułu jego udzielenia. Jest ona wyrażona w formie procentowej i obliczana od kwoty udzielonego finansowania.
Prowizja występuje przy każdym rodzaju kredytu, a przy takich opiewających na dużą kwotę, np. hipotecznych, może stanowić znaczący koszt dla kredytobiorcy. Do bankowych prowizji przy kredycie zalicza się również opłaty pobierane cyklicznie, jak choćby te stosowane przy limitach na kartach kredytowych lub rachunkach ROR z udzielonym kredytem obrotowym bądź debetem.
Co mówi prawo?
Zgodnie z Art. 110 ustawy Prawo bankowe, bank może pobierać przewidziane w umowie prowizje i opłaty z tytułu wykonywanych czynności bankowych oraz opłaty za wykonywanie innych czynności. Oznacza to, że banki mają prawo do ustalania prowizji za udzielenie kredytu, które są określone w umowie kredytowej i mogą się różnić w zależności od instytucji.
Jakie są rodzaje prowizji bankowych?
Za co bank pobiera prowizję? Wszystkie opłaty i prowizje kredytowe można podzielić na kilka rodzajów:
- prowizja za udzielenie kredytu – pobierana przy wypłacie kredytu na konto klienta lub do rąk własnych, ewentualnie podlegająca skredytowaniu i doliczeniu do rat kapitałowo-odsetkowych;
- prowizja za zmianę warunków kredytowania – np. zmianę wysokości marży czy wydłużenie okresu kredytowania;
- prowizja za czynności związane z obsługą kredytu – np. przedłużenie umowy kredytowej czy zwiększenie limitu kredytowego;
- prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu – przedterminowy zwrot środków finansowych pożyczonych od banku powoduje czasami, że kredytodawca nalicza prowizję, która ma zrekompensować utratę części odsetek przy wcześniejszej spłacie (wynosić może ona od 1 do 5 proc. kwoty spłacanego kapitału);
- prowizja za rozpatrzenie wniosku kredytowego – pobierana coraz rzadziej, utożsamiana z opłatą przygotowawczą, uiszczaną przez klienta przed przyznaniem decyzji kredytowej.
Jak obliczana jest prowizja za udzielenie kredytu?
Prowizja za udzielenie kredytu jest najczęściej obliczana jako procent od wartości udzielonego kredytu. Istnieją jednak różne metody obliczania tej prowizji, zależnie od rodzaju kredytu oraz polityki banku. Warto wiedzieć, jak obliczyć prowizję od kredytu, ponieważ różne banki mogą stosować odmienne zasady, co może wpłynąć na całkowity koszt kredytu.
Zwykle prowizja jest obliczana na podstawie wartości kredytu, ale niektóre banki mogą również pobierać stałą opłatę, niezależnie od kwoty kredytu. Poniżej przedstawiamy tabelę porównawczą, która ilustruje różne metody obliczania prowizji w zależności od rodzaju kredytu:
|
Rodzaj kredytu |
Metoda obliczania prowizji |
Przykładowa wysokość prowizji |
|---|---|---|
|
Procent od kwoty kredytu |
Do 2-3% |
|
|
Kredyt gotówkowy |
Procent od kwoty kredytu |
15-25% |
|
Kredyt samochodowy |
Procent od wartości kredytu + opłata stała |
2% – 4% |
|
Kredyt konsumpcyjny |
Procent od kwoty kredytu |
3% – 7% |
Przykłady obliczeń prowizji dla kredytu hipotecznego i gotówkowego
Aby lepiej zrozumieć, jak prowizja wpływa na całkowity koszt kredytu, przedstawiamy dwa przykłady obliczeń prowizji dla kredytu hipotecznego i gotówkowego. W każdym przypadku prowizja jest obliczana jako procent od wartości kredytu, co pozwala na szybkie oszacowanie dodatkowych kosztów.
Prowizja przy kredycie hipotecznym - przykład:
Załóżmy, że bierzesz kredyt hipoteczny na kwotę 300 000 zł, a bank pobiera prowizję w wysokości 2% od wartości kredytu.
Obliczenie prowizji:
- Kwota kredytu: 300 000 zł
- Prowizja: 2%
- Prowizja = 300 000 zł * 2% = 6 000 zł
Wynik: Prowizja za udzielenie kredytu hipotecznego wyniesie 6 000 zł.
Prowizja przy kredycie gotówkowym - przykład:
Załóżmy, że bierzesz kredyt gotówkowy na kwotę 10 000 zł, a bank pobiera prowizję w wysokości 10% od wartości kredytu.
Obliczenie prowizji:
- Kwota kredytu: 10 000 zł
- Prowizja: 10%
- Prowizja = 10 000 zł * 10% = 1 000 zł
Wynik: Prowizja za udzielenie kredytu gotówkowego wyniesie 1 000 zł.
Prowizja za kredyt hipoteczny jest zwykle niższa (w tym przykładzie 6 000 zł), ale ponieważ kwota kredytu jest wyższa, całkowita opłata jest większa niż w przypadku kredytu gotówkowego (1 000 zł). Warto zwrócić uwagę na wysokość prowizji oraz jej wpływ na całkowity koszt kredytu.
Dlaczego banki pobierają prowizję?
Prowizja dla banku za udzielenie kredytu, w tym prowizja bankowa, ma na celu pokrycie kosztów związanych z obsługą wniosku kredytowego oraz oceną zdolności kredytowej klienta.
Prowizja banku za udzielenie kredytu hipotecznego lub innego rodzaju kredytu pomaga także zrekompensować ryzyko i koszty administracyjne związane z zarządzaniem kredytem. To dodatkowy sposób na zapewnienie bankowi rentowności jego działalności.
Czynniki wpływające na wysokość prowizji
Wysokość prowizji za udzielenie kredytu zależy od kilku kluczowych czynników:
- Rodzaj kredytu – Prowizja jest niższa w kredytach hipotecznych (do 2-3%), a wyższa w kredytach gotówkowych (15-25%) z powodu większego ryzyka.
- Kwota kredytu – Wyższe kwoty kredytów mogą wiązać się z niższymi prowizjami procentowymi, ale całkowita prowizja będzie wyższa.
- Zdolność kredytowa – Klienci o lepszej historii kredytowej mogą liczyć na niższe prowizje, ponieważ banki uznają ich za mniej ryzykownych.
- Okres kredytowania – Dłuższy okres kredytowania może skutkować wyższą prowizją ze względu na długoterminowe zarządzanie kredytem.
- Zabezpieczenie kredytu – Kredyty zabezpieczone, np. hipoteczne, zazwyczaj mają niższą prowizję, ponieważ bank ma zabezpieczenie w razie niewypłacalności.
Zrozumienie tych czynników pomoże lepiej ocenić, jak prowizja wpłynie na całkowity koszt kredytu.
Ile wynosi maksymalna prowizja za udzielenie kredytu?
Zgodnie z ustawą antylichwiarską z 2022 roku, maksymalna wysokość prowizji za udzielenie kredytu została ograniczona do 10% wartości udzielonego kredytu, co stanowi zmniejszenie w porównaniu do wcześniejszych zasad, gdzie prowizja mogła wynosić nawet 25-30%.
W przypadku kredytów hipotecznych, prowizja nadal może wynosić od 2% do 3% wartości kredytu, zależnie od ryzyka finansowego związanego z udzieleniem pożyczki. Wyższa prowizja jest stosowana w sytuacjach, gdy kredytobiorca ma niski wkład własny, co zwiększa ryzyko dla banku.
Prowizja bankowa a marża – jakie są różnice?
Wielu osobom wydaje się, że prowizja bankowa i marża to ta sama opłata, jednak w rzeczywistości są to dwa różne koszty związane z kredytem. Marża banku stanowi część każdej miesięcznej raty kredytowej, wpływając na wysokość oprocentowania, natomiast prowizja jest jednorazową opłatą pobieraną w momencie zawarcia umowy kredytowej. Choć obie te opłaty są obliczane jako procent od kwoty kredytu, różnią się sposobem naliczania i momentem pobrania.
|
Cechy |
Prowizja bankowa |
Marża |
|---|---|---|
|
Moment pobrania |
Jednorazowa opłata przy zawarciu umowy |
Część miesięcznych rat kredytowych |
|
Obliczanie |
Obliczana jako procent od kwoty kredytu |
Obliczana jako procent od oprocentowania kredytu |
|
Wielkość opłaty |
Zwykle niższa, ale jednorazowa |
Wpływa na całkowity koszt kredytu przez cały okres |
|
Wpływ na kredyt |
Wpływa na początkowy koszt kredytu |
Wpływa na wysokość każdej raty kredytowej |
Zwrot prowizji od kredytu przy wcześniejszej spłacie
Jeśli zdecydujesz się spłacić kredyt przed terminem, masz prawo do zwrotu części prowizji, którą zapłaciłeś przy zawarciu umowy. Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim, bank ma obowiązek zwrócić Ci część prowizji proporcjonalnie do okresu, który pozostał do spłaty kredytu. Oznacza to, że im szybciej spłacisz kredyt, tym większy zwrot prowizji Ci przysługuje.
Banki są zobowiązane do dokonania tego zwrotu automatycznie, bez konieczności składania specjalnych wniosków przez kredytobiorcę. Jeśli jednak bank tego nie zrobi, klient ma prawo złożyć wniosek o zwrot prowizji, w którym należy podać swoje dane osobowe, numer kredytu i konta, a także powołać się na odpowiednie przepisy prawne.
Co mówi prawo?
Zgodnie z artykułem 48 i 49 ustawy o kredycie konsumenckim, zwrot prowizji dotyczy kredytów zawartych po 17 grudnia 2011 roku. Kredyty hipoteczne są objęte innymi regulacjami.
Jak uniknąć wysokiej prowizji za udzielenie kredytu?
Aby obniżyć prowizję za kredyt, warto skorzystać z kilku sprawdzonych sposobów:
- Negocjowanie prowizji – Jeśli masz dobrą historię kredytową lub jesteś lojalnym klientem banku, spróbuj negocjować prowizję, szczególnie przy wyższej kwocie kredytu.
- Porównanie ofert – Różne banki oferują różne prowizje, dlatego warto porównać oferty, aby wybrać najkorzystniejszą.
- Kredyt w tym samym banku – Jako stały klient możesz uzyskać korzystniejsze warunki, w tym niższą prowizję.
- Wybór kredytu z prowizją rozłożoną na raty – Zamiast płacić prowizję jednorazowo, sprawdź opcję rozłożenia jej na raty.
- Unikanie dodatkowych opłat – Uważnie sprawdzaj oferty, aby uniknąć dodatkowych kosztów, takich jak opłaty administracyjne czy ubezpieczenia.
Ekspert radzi:
Zanim zdecydujesz się na kredyt, zawsze zapytaj o możliwość negocjacji prowizji, zwłaszcza jeśli planujesz wziąć kredyt na większą kwotę. Często banki są elastyczne, szczególnie dla stałych klientów, i mogą zaoferować korzystniejsze warunki, które zaoszczędzą Ci sporo pieniędzy.
Czy możliwe jest zaciągnięcie kredytu bez prowizji?
Oczywiście znajdziemy oferty, przy których bank nie pobiera żadnej prowizji. To najczęściej oferty promocyjne, szeroko reklamowane w mediach.
Kredyt hipoteczny bez prowizji to element przyciągający uwagę klienta. Współcześnie wiele banków oferuje kredyty bez prowizji, jednak często są one ograniczone czasowo lub udzielane dopiero po spełnieniu pewnych warunków. Dlatego zawsze warto dopytać o szczegóły, w jakich okolicznościach prowizja przy kredycie rzeczywiście nie zostanie pobrana.
Dodatkowe źródła informacji:
Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20111260715/U/D20110715Lj.pdf
Ustawa z dnia 6 października 2022 r. o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220002339/U/D20222339Lj.pdf
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971400939/U/D19970939Lj.pdf
