Nowa ustawa o wsparciu kredytobiorców - najważniejsze informacje

Ustawa o wsparciu kredytobiorców została uchwalona w 2015 roku. Zakłada ona możliwość ubiegania się o pomoc finansową w spłacie kredytu hipotecznego z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.

• Wsparcie polega na udzielaniu regularnych dopłat do rat kredytowych lub ma formę pożyczki na spłatę pozostałej kwoty kredytu hipotecznego po sprzedaży mieszkania.
• Nowelizacja ustawy z dnia 12 kwietnia 2024 r. wprowadziła nowe zasady udzielania wsparcia i złagodziła warunki jego przyznawania.
• Od 15 maja 2024 roku o wsparcie można się ubiegać już przy wskaźniku Raty do Dochodu 40% i uzyskać dopłaty do rat kredytowych w kwocie nawet 3000 zł miesięcznie. Wydłużono również okres spłaty uzyskanego wsparcia oraz kwotę jego umorzenia.

Ustawa o wsparciu kredytobiorców – najważniejsze informacje

Ustawa o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy została uchwalona 9 października 2015 roku, a weszła w życie 19 lutego 2016 roku. Wprowadziła ona mechanizm udzielania wsparcia osobom spłacającym kredyt hipoteczny, które przestały sobie radzić z jego regulowaniem z przyczyn od nich niezależnych np. z powodu utraty pracy lub nadmiernego wzrostu rat w stosunku do dochodów. 

Wsparcie oferowane jest w dwóch formach:

• udzielaniu co miesiąc dofinansowania na spłatę rat kredytowych,
• jednorazowej pożyczki na spłatę pozostałej kwoty kredytu hipotecznego po sprzedaży nieruchomości.

Taka pomoc jest realizowana za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego ze środków Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK).

Wsparcie jest zwrotne, ponieważ kredytobiorca otrzymaną pożyczkę lub dopłaty do rat kredytowych musi potem oddać. Zwrot odbywa się jednak w comiesięcznych, niewielkich i nieoprocentowanych ratach. Część z nich może być też umorzona po terminowej spłacie określonej liczby rat.

Zasady udzielania wsparcia kredytobiorcom zmieniały się na przestrzeni lat. Najnowsze zmiany wprowadziła Ustawa z dnia 12 kwietnia 2024 r., która dostosowała warunki udzielania pomocy do aktualnej sytuacji kredytobiorców poprzez:

• złagodzenie kryteriów przyznawania wsparcia – w tym celu podniesiono limit dochodów i obniżono wskaźnik Raty do Dochodu z 50 do 40%,
• podniesienie maksymalnej kwoty wsparcia – z 2 do 3 tys. zł miesięcznie i w sumie do 120 000 zł,
• wydłużenie okresu udzielania dopłat do rat kredytowych – z 36 do 40 miesięcy,
• wydłużenie okresu spłaty otrzymanego wsparcia – ze 144 do 200 miesięcy,
• zwiększenie wymiaru umorzenia części pożyczki – z 44 do 66 rat, w sumie do 39 600 zł.

Warto wiedzieć, że powyższa nowelizacja przepisów przedłużyła także ustawowe wakacje kredytowe, czyli inną formę wsparcia osób spłacających kredyty mieszkaniowe.

Główne postanowienia ustawy o wsparciu kredytobiorców

Zgodnie z najnowszymi przepisami od 15 maja 2024 roku wsparcie kredytobiorców udzielane jest na następujących zasadach:

• Warunki przyznania wsparcia – kredytobiorca może liczyć na wsparcie, jeśli spełni przynajmniej jeden z poniższych warunków:

1. ma status bezrobotnego,
2. jego raty kredytowe pochłaniają więcej niż 40% miesięcznych dochodów gospodarstwa domowego – jest to tzw. wskaźnik Raty do Dochodu,
3. miesięczne dochody jego gospodarstwa domowego po odjęciu miesięcznych kosztów spłaty kredytu nie przekraczają 1940 zł w przypadku gospodarstwa jednoosobowego lub 1500 zł na osobę w przypadku gospodarstwa wieloosobowego;

• Dwie formy pomocy:

1. dopłat do rat kredytu hipotecznego, gdy kredytobiorca nie radzi sobie z ich regulowaniem,
2. pożyczka na spłatę pozostałej kwoty kredytu, gdy kredytobiorcy brakuje na ten cel środków po sprzedaży nieruchomości;

• Kwota wsparcia:

1. do 3000 zł miesięcznie na pokrycie rat kredytowych,
2. do 120 tys. zł na spłatę zadłużenia wobec banku po sprzedaży nieruchomości;

• Okres obowiązywania dopłat do rat kredytowych – przez maksymalnie 40 miesięcy;
• Sposób przekazywania dopłat do rat kredytowych – bezpośrednio na rachunek kredytowy;
• Zwrot wsparcia lub pożyczki:

1. w 200 comiesięcznych i nieoprocentowanych ratach, a więc przez okres 16 lat i 8 miesięcy,
2. rozpoczęcie spłaty: po 2 latach od otrzymania ostatniej dopłaty do raty kredytowej lub pożyczki;

• Umorzenie wsparcia lub pożyczki:

1. po terminowym uregulowaniu 134 rat,
2. w kwocie pokrywającej sumę 66 rat, a więc do maksymalnie 39 600 zł.

Kogo dotyczy ustawa o wsparciu kredytobiorców?

Ustawa o wsparciu kredytobiorców dotyczy wyłącznie określonej grupy osób spłacających kredyty hipoteczne. Ze wsparcia mogą bowiem skorzystać wyłącznie osoby, które zaciągnęły taki kredyt na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, czyli m.in. na:

• budowę domu jednorodzinnego,
• zakup mieszkania lub domu,
• nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej,
• spłatę kredytu mieszkaniowego (chodzi tutaj o kredyt refinansowy).

Co ważne, wsparcie przysługuje tylko wtedy, gdy kredytobiorca jest właścicielem tylko jednej nieruchomości mieszkalnej.

Jak ustawa o wsparciu kredytobiorców może pomóc w spłacie kredytu hipotecznego?

Ustawa o wsparciu kredytobiorców może Ci pomóc w spłacie kredytu hipotecznego, ponieważ Bank Gospodarstwa Krajowego może regulować Twoje raty kredytowe nawet przez 40 miesięcy. Oczywiście możesz z pomocy korzystać krócej, w zależności od sytuacji finansowej. Dopłaty do rat mogą wynieść aż 3000 zł miesięcznie, dlatego pokryją je w całości lub w znacznej części.

Z takiej pomocy warto skorzystać, gdy regulowanie rat przerasta Twoje możliwości finansowe na przykład z powodu:

• utraty pracy – przez Ciebie lub Twojego współmałżonka,
• obniżenia dochodów gospodarstwa domowego – np. wskutek pogorszenia się warunków zatrudnienia,
• nadmiernego wzrostu rat kredytowych ze względu na wysokie stopy procentowe.

Z pomocy możesz skorzystać także w sytuacji, gdy sprzedałeś lub zamierzasz sprzedać mieszkanie kupione na kredyt i uzyskana z takiej sprzedaży kwota nie pokrywa całej kwoty zobowiązania wobec banku. Wówczas możesz wnioskować o nieoprocentowaną pożyczkę w kwocie do 120 tys. zł, która pokryje brakującą różnicę i pozwoli Ci na całkowitą spłatę kredyty hipotecznego i definitywne zakończenie umowy kredytowej.

W obu przypadkach uzyskane wsparcie spłacisz potem bez odsetek w niewielkich ratach w kwocie do 600 zł miesięcznie. Jeśli będziesz je regulować terminowo, możesz liczyć na umorzenie znacznej części zobowiązania. 

Jak złożyć wniosek o wsparcie dla kredytobiorców?

Wniosek o wsparcie dla kredytobiorców musisz złożyć w banku, w którym spłacasz kredyt hipoteczny. W zależności od instytucji możesz to zrobić elektronicznie lub wyłącznie w oddziale.

Poniżej przedstawiamy krótką instrukcję, jak złożyć wniosek o wsparcie dla kredytobiorców w 2024 roku:

• Sprawdź zasady składania wniosku w swoim banku.

Informacje na ten temat znajdziesz na stronie internetowej banku np. pod hasłem „Fundusz Wsparcia Kredytobiorców”.

• Wypełnij formularz wniosku.

W większości banków obowiązuje ten sam formularz, w którym należy:

1. wpisać swoje dane osobowe,
2. zaznaczyć rodzaj wnioskowanego wsparcia,
3. złożyć oświadczenia dotyczące spełnienia warunków otrzymania wsparcia.

• Złóż wniosek w sposób wymagany przez bank oraz jeśli to konieczne, dostarcz dodatkowe dokumenty.

Bank może (ale nie musi) wymagać dostarczenia np. zaświadczenia z urzędu pracy o statusie osoby bezrobotnej lub aktualnego zaświadczenia o zarobkach.

• Zaczekaj na decyzję.

Według przepisów bank na rozpatrzenie wniosku ma 21 dni.

Jeśli otrzymasz pozytywną decyzję, bank dostarczy Ci umowę, w której będą zawarte warunki udzielonego wsparcia, w tym także zasady jego późniejszej spłaty.

Kiedy wsparcie z ustawy nie zostanie przyznane kredytobiorcy?

Ustawa o wsparciu kredytobiorców przewiduje kilka sytuacji, w których kredytobiorca nie może otrzymać dopłat do rat kredytowych lub pożyczki na spłatę kredytu hipotecznego. Wsparcie nie zostanie Ci przyznane przede wszystkim wtedy, gdy:

• nie spełniasz żadnego z trzech kluczowych warunków przyznania wsparcia,
• wnioskujesz o wsparcie z powodu utraty pracy, ale straciłeś ją ze swojej winy lub otrzymałeś świadczenie z tytułu ubezpieczenia kredytu od utraty pracy (wówczas wsparcie nie jest udzielane za okres przysługiwania takiego świadczenia),
• nastąpiło wypowiedzenie umowy kredytu przed złożeniem wniosku o wsparcie,
• jesteś lub byłeś w ostatnich 6 miesiącach przed złożeniem wniosku właścicielem innej nieruchomości mieszkalnej,
• skorzystałeś już ze wsparcia kredytobiorców – wyjątkiem jest sytuacja, gdy wsparcie nie jest Ci już udzielane, a jego okres trwania nie przekroczył 39 miesięcy; wówczas otrzymasz kolejne dofinansowanie, ale pod warunkiem, że łączny okres wsparcia nie przekroczy 40 miesięcy.

Powyższe warunki i ograniczenia obowiązują każdego kredytobiorcy widniejącemu w umowie kredytowej, a więc np. małżonka.

Dodatkowe źródła:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150001925/U/D20151925Lj.pdf

https://www.mbank.pl/pdf/ind/kredyty/kredyt-hipoteczny/wzor_wniosku_o_wsparcie_promese_lub_pozyczke_na_splate_zadluzenia.pdf

https://www.bgk.pl/osoby-prywatne/mieszkalnictwo/pozyczka-z-funduszu-wsparcia-kredytobiorcow-wsparcie-z-funduszu-wsparcia-kredytobiorcow-na-splate-miesiecznych-rat-kredytu/#c4885