Należności – przedawnienie należności i należności krótkoterminowe

Potrzebujesz szybko gotówki? Zanim wybierzesz najlepszą ofertę pożyczki, dowiedz się, jakie są jej szczegółowe warunki – poznaj całkowitą kwotę należności, czas spłaty i wysokość odsetek za opóźnienie.

Czym są należności?

Podpisując umowę pożyczkową lub kredytową, nawiązujesz prawny stosunek z bankiem lub firmą pozabankową. Od tego momentu Ciebie i Twojego pożyczkodawcę łączy umowa, w ramach której otrzymujesz określoną kwotę pieniędzy i zobowiązujesz się do tego, by w wybranym terminie zwrócić ją w kwocie powiększonej o odsetki, prowizje oraz opłaty wskazane w umowie.

W układzie tym występują dwie strony:

• dłużnik – osoba, która na podstawie umowy zobowiązana jest do tego, by zwrócić odpowiednią kwotę w wyznaczonym terminie. W powyższym przykładzie będziesz to Ty. Kwota pieniędzy, jaką zobowiązany jesteś zwrócić, to dług.
• wierzyciel – osoba, która na mocy umowy uprawniona jest do otrzymania określonej kwoty we wskazanym terminie. Najczęściej będzie to firma pożyczkowa lub bank. Suma pieniędzy, jaką wierzyciel ma otrzymać od dłużnika, określana jest mianem należności.

Należności a zobowiązania, należności a wierzytelności

Pojęcie należności bywa często niesłusznie mylone z wierzytelnością lub należnością. Czym różnią się od siebie te określenia?

• Zobowiązanie to kwota, jaką dłużnik ma zwrócić wierzycielowi (inaczej dług).
• Należność to uprawnienie wierzyciela do uzyskania od dłużnika świadczeń pieniężnych.
• Wierzytelność to uprawnienie wierzyciela do uzyskania od dłużnika świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych.

Należności krótkoterminowe a należności długoterminowe

Uwzględniając czas, jaki masz na spłacenie długu wobec pożyczko — lub kredytodawcy, wyróżnia się dwa rodzaje należności:

• krótkoterminowe – okres ich spłaty wynosi maksymalnie 12 miesięcy,
• długoterminowe – które spłacane są dłużej niż rok.

Oznacza to, że pożyczki gotówkowe mogą być zaliczane do obydwu z grup – zwykle udziela się ich na okres od 30 dni do nawet 3 lat.

Rodzaje należności

Do najczęściej spotykanych rodzajów należności zalicza się:

• należności handlowe – powstałe z tytułu sprzedaży towaru lub usługi,
• należności wymagalne – należności, których termin zapłaty minął,
• należności warunkowe – ewidencjonowane pozabilansowo (w przeciwieństwie do należności w bilansie),
• należności publicznoprawne – związane z zaległościami podatkowymi.

Przedawnienie należności – kiedy następuje?

Co ważne z punktu widzenia pożyczkobiorcy, dług może się przedawnić. Oznacza to, że po upływie określonego czasu, jeżeli wystąpią odpowiednie warunki, Twoja należność wobec pożyczkodawcy może utracić moc prawną – nie będzie mógł on wymagać od Ciebie zwrotu pożyczonej kwoty. Jak wygląda to w praktyce?

Aby dług został uznany za przedawniony, od daty jego powstania (czyli dnia, w którym należność powinna zostać uregulowana) musi minąć:

Pamiętaj, że bieg przedawnienia należności może zostać przerwany, jeżeli:

• sprawa dotycząca długu zostanie skierowana do sądu,
• dłużnik uzna swój dług wobec wierzyciela.
• zostanie rozpoczęta mediacja pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem.

W przypadku wystąpienia jednej z tych okoliczności termin przedawnienia naliczany będzie od nowa. Firmy pożyczkowe i banki, poprzez odpowiednie zarządzanie należnościami, raczej starają się nie dopuszczać do ich przedawnienia – dlatego dłużnicy, którzy liczą na to, że po określonym czasie ich zobowiązanie po prostu wygaśnie, mogą być nieprzyjemnie zaskoczeni.

Firmy mogą zdecydować się na ubezpieczenie należności handlowych. Dzięki temu, w przypadku, gdy ich dłużnicy nie wywiążą się z zawartej umowy (dotyczy to najczęściej kredytu kupieckiego), przedsiębiorcy mogą liczyć na odszkodowanie.

Odzyskiwanie należności – jakie możliwości ma wierzyciel

Jeżeli w wyznaczonym terminie nie zwrócisz wierzycielowi pożyczonej kwoty, może on rozpocząć ściąganie należności. Prawo daje pożyczkodawcom możliwość skorzystania z następujących możliwości:

• Polubowne rozwiązanie sprawy na podstawie umowy ugodowej – jeżeli przyznasz się do długu i wyrazisz chęć spłacenia go, wierzyciel prawdopodobnie zaproponuje Ci możliwość rozłożenia Twojego zadłużenia na raty.
• Wniesienie pozwu o zapłatę do sądu – jeżeli sąd wyda wyrok nakazujący spłatę należności, a obowiązek ten nie zostanie przez Ciebie spełniony, wierzyciel będzie mógł rozpocząć postępowanie egzekucyjne.
• Sprzedanie należności (możliwe jest to tylko w wypadku umów, w których działanie takie nie jest zabronione) – dla wielu wierzycieli jest to najłatwiejsza i najbardziej skuteczna windykacja należności. Twój dług zostanie sprzedany firmie windykacyjnej, która przejmie zadanie jego ściągnięcia.

Zanim zdecydujesz się na zaciągnięcie pożyczki, pamiętaj, by dokładnie ocenić swoje możliwości finansowe. Zawsze upewnij się, czy będziesz w stanie terminowo spłacać raty zobowiązania. Dzięki temu możesz uniknąć poważnych problemów finansowych.