Czy można wycofać się z upadłości konsumenckiej?

Jeśli długi przekraczają miesięczne dochody i możliwości zarobkowe dłużnika, czasem jedyną możliwością wyjścia z kłopotów finansowych jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Odbywa się to w ramach postępowania sądowego, które przeznaczone jest dla niewypłacalnych osób prywatnych, niebędących w stanie uregulować swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy. Celem upadłości konsumenckiej jest oddłużenie, w tym zaspokojenie wierzycieli, np. banku, w którym miałeś zaciągnięty kredyt hipoteczny, z Twojego majątku. Możliwe jest uzyskanie umorzenia części lub całości długów, co zależy od sytuacji, w jakiej się znajdujesz.

Wniosek o upadłość konsumencką może zostać oddalony przez sąd, jeśli dłużnik umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa doprowadził do niewypłacalności. W przeciwnym wypadku sąd ten wszczyna postępowanie i ocenia, czy długi mogą zostać umorzone, a jeśli tak, to w jakiej części. Ustala także plan spłaty zobowiązań oraz może nawet nakazać sprzedaż mienia dłużnika.

Kiedy jednak złożysz już wniosek albo będziesz w trakcie realizowania procedury związanej z taką upadłością, może się okazać, że wygrasz na loterii, dostaniesz spadek lub wymarzoną pracę i będziesz chciał się wycofać z upadłości konsumenckiej. Czy jest to w ogóle możliwe?

Czy możliwe jest cofnięcie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?

Sytuacja finansowa i osobista dłużnika może szybko ulec zmianie – poprawić się lub pogorszyć. Decyzja o złożeniu wniosku o upadłość konsumencką powinna być dobrze przemyślana, ale nawet wówczas może się coś zmienić, tak że dłużnik będzie dążył do cofnięcia wniosku. Czy jest to możliwe? To zależy, ale nie zawsze taka opcja w praktyce istnieje.

Dłużnikowi przysługuje prawo do wycofania wniosku o upadłość w niektórych przypadkach. Wszystko zależy od tego, czy został on złożony na gruncie nowych przepisów, czy na starych zasadach. Jeśli upadłość konsumencka wszczęta przed 24 marca 2020 roku ma być wycofana, to bazujemy na starych, sprzed nowelizacji prawa upadłościowego. 

Nowela prawa spowodowała, że decyzja w kwestii umorzenia postępowania upadłościowego nie należy wyłącznie do dłużnika. W pewnych sytuacjach może się okazać, że będzie prowadzona wbrew jego woli.

Pojawia się jeszcze jedno ważne pytanie: czy syndyk może cofnąć upadłość, jeśli postępowanie sądowe jest już w toku, czyli jeśli wniosek został przyjęty i jest rozpatrywany albo powstał już wstępny plan spłaty zadłużenia?

W jakich sytuacjach możliwe jest wycofanie się z upadłości konsumenckiej?

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest prawem, ale nie obowiązkiem dłużnika. Może on to zrobić, ale nie jest zmuszany do upadłości. Z tego też względu przysługuje mu prawo do wycofania wskazanego wniosku. Kiedy sąd może cofnąć upadłość konsumencką? Wycofanie się z upadłości możliwe jest w kilku przypadkach:

• dłużnik ma prawo do wycofania wniosku o upadłość w ciągu 7 dni od ogłoszenia postanowienia czy doręczenia go do niego przez sąd,
• dłużnik ma szansę na wycofanie się z upadłości konsumenckiej nawet po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości, ale zależy to od oceny sądu upadłościowego.

Zanim wyrok dotyczący ogłoszenia upadłości konsumenckiej się umocni, dłużnik może w każdym czasie cofnąć wniosek, a sąd jest związany tym cofnięciem. Musi na żądanie wydać postanowienie o umorzeniu postępowania w przedmiocie rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Dotyczy to jednak wyłącznie postępowań wszczętych na skutek wniosków złożonych po wejściu w życie ostatniej dużej nowelizacji prawa upadłościowego z 24 marca 2020 roku.

Jeśli zaś dokonane zostanie uprawomocnienie postanowienia o ogłoszeniu upadłości, dłużnik nadal może próbować się wycofać ze swojego wniosku, ale nie zawsze takie działanie okaże się skuteczne.

Sąd może umorzyć postępowanie, jeśli zostanie ujawnione, że dane wskazane przez dłużnika we wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej są niezgodne z prawdą lub niezupełne, chyba że niezgodność lub niezupełność nie są istotne, lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności, lub względami humanitarnymi.

Kto może wycofać się z upadłości konsumenckiej?

Cofnięcie upadłości konsumenckiej jest prawem samego dłużnika, może on bowiem podjąć decyzję o tym, czy będzie chciał przeprowadzić postępowanie upadłościowe i kiedy będzie chciał to zrobić. Każda osoba fizyczna, która nie jest przedsiębiorcą, ma prawo do złożenia wniosku do sądu o ogłoszenie upadłości i analogicznie, dłużnik może wycofać się z upadłości konsumenckiej.

 Jakie są ograniczenia możliwości wycofania się z upadłości konsumenckiej?

Istnieją właściwie dwa podstawowe wyjątki, które nie pozwalają lub ograniczają możliwość wycofania się z upadłości konsumenckiej:

• jeśli spowodowałoby to pokrzywdzenie wierzycieli (zgodnie z art. 491¹⁰ ust. 3 Prawa upadłościowego),
• jeśli wniosek o upadłość został złożony na prośbę wierzyciela, a dłużnik prowadzi działalność gospodarczą.

Czy możliwe jest ponowne ogłoszenie upadłości konsumenckiej po cofnięciu?

Ciekawostką może być to, że zarówno cofnięcie samego wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jak i umorzenie wszczętego już postępowania upadłościowego na wniosek dłużnika, nie powoduje, że ponownie nie będzie można w jego przypadku ogłosić upadłości konsumenckiej w późniejszym czasie. Konieczne będzie jednak złożenie kolejnego wniosku o upadłość w dowolnym czasie.