12/14/2021 | 12:00 AM
5 min. czytania
Depozyt notarialny, chociaż nie cieszy się w naszym kraju dużą popularnością, to cały czas stanowi jedną z najbezpieczniejszych form przechowywania pieniędzy, które wkrótce mają trafić w inne ręce. Wykorzystywany jest szczególnie w przypadku transakcji sprzedaży nieruchomości, ale nie tylko. Gdzie jeszcze depozyt notarialny znajdzie swoje zastosowanie? Odpowiadamy!
Zakup nieruchomości to często jedna z najważniejszych decyzji podjętych w życiu. O ile w przypadku finansowania zakupu domu kredytem hipotecznym, deweloper lub sprzedawca ma pewność, że bank przekaże mu należne środki, o tyle w sytuacji, gdy pokrywasz koszt zakupu z własnej kieszeni, sprawa może nie być już taka oczywista. W tej sytuacji warto skorzystać właśnie z depozytu notarialnego. Wpłacone pieniądze mogą spokojnie czekać, aż spełnią się wszystkie zapisy umowy, aby później trafić w ręce drugiej strony transakcji.
Depozyt notarialny – co to jest, jaką pełni funkcję?
O depozycie notarialnym nie mówi się za wiele, być może dlatego, że zdaniem ogółu zabezpiecza on przede wszystkim interesy sprzedającego. Depozyt gwarantuje bowiem, że druga strona umowy dysponuje wystarczającą kwotą do jej zawarcia. Co ciekawe, wbrew niektórym opiniom depozyt notarialny chroni również interesy osoby kupującej. W jaki sposób? Zanim przejdziemy do wyjaśnienia tej kwestii, odpowiedzmy sobie na pytanie: co to jest depozyt notarialny?
Depozyt stanowi jeden z najbezpieczniejszych sposobów zabezpieczenia transakcji. Jak już wspominaliśmy, w Polsce nie cieszy się dużą popularnością, co może wynikać z braku świadomości klientów lub też konieczności zapłaty za usługę. Spoglądając na terminologię prawną, instytucję depozytu określa art. 108 Ustawy prawo o notariacie. Zgodnie z którą notariusz ma prawo przyjąć na przechowanie papiery wartościowe lub pieniądze w walucie polskiej, lub obcej, w celu wydania jej konkretnej osobie.
Kiedy depozyt notarialny znajduje zastosowanie?
Depozyt notarialny najczęściej używany jest w przypadku transakcji sprzedaży nieruchomości. Pieniądze, które notariusz przyjmuje w ramach depozytu, zostaną przekazane sprzedawcy w momencie, gdy ten wywiąże się z zapisów, które zostały zawarte w umowie. Tutaj właśnie ma miejsce zabezpieczenie kupującego, o którym wcześniej wspomnieliśmy. Ten może określić, kiedy środki zostaną wypłacone i najczęściej ma to miejsce w momencie wydania nieruchomości kupującemu. Dodatkowo depozyty używane są również przy spłacie, która następuje podczas wykonywania podziału majątku czy też zniesieniu współwłasności.
Co może wejść w poczet depozytu notarialnego (a co nie)? Do czego może nam posłużyć?
Wiemy już, że w depozycie notarialnym mogą znaleźć się jedynie pieniądze lub papiery wartościowe (pod warunkiem, że mają one postać dokumentu). Czy w takim razie zawsze, gdy chcemy przechować środki, które mają trafić do innej osoby, możemy skorzystać z instytucji depozytu? Okazuje się, że nie zawsze.
Idealną sytuacją dla wielu rodziców, byłaby możliwość zdeponowania zebranych pieniędzy i przekazania ich dziecku w dniu osiągnięcia pełnoletności. Niestety realizacja takiego planu nie będzie w tym wypadku możliwa. Dlaczego? Notariusz może przyjąć pieniądze na przechowanie tylko, gdy dotyczą one czynności notarialnej (np. sporządzenie aktu notarialnego, spisywanie protokołów czy sporządzanie odpisów i wyciągów dokumentów). W przeciwnym razie niemożliwe jest wpłacenie pieniędzy do depozytu notarialnego.
Warto wiedzieć: co to jest umowa dożywocia? Poznaj plusy, minusy i koszty zawarcia
Co jest wymagane, by móc złożyć depozyt notarialny?
Zanim zdecydujesz się złożyć pieniądze w depozycie notarialnym, musisz przygotować kilka dokumentów oraz danych potrzebnych do sporządzenia aktu. Przede wszystkim będą to:
- imię i nazwisko,
- imię i nazwisko ojca oraz matki,
- numer PESEL,
- data oraz miejsce urodzenia,
- stan cywilny,
- adres zamieszkania
- adres korespondencyjny,
- rodzaj posiadanego dokumentu tożsamości (dowód osobisty, paszport, karta pobytu, inne), jego numer i termin ważności
- obywatelstwo.
Oprócz tego, do wzoru depozytu notarialnego potrzebne będą dane osoby, która ma odebrać depozyt oraz wskazanie warunków, które muszą zostać spełnione, aby środki lub papiery wartościowe zostały przekazane.
Jaki jest koszt depozytu notarialnego?
Niestety za bezpieczeństwo transakcji będziesz musiał zapłacić. Ile kosztuje depozyt notarialny? Taksa notarialna za przyjęcie pieniędzy do depozytu ustalana jest indywidualnie. W przypadku dokumentów koszt depozytu notarialnego może wynieść:
- 50 zł netto za sporządzenie protokołu depozytu,
- 20 zł netto za każdy miesiąc przechowywania,
- 6 zł netto za wypis aktu (każda rozpoczęta strona).
Depozyt notarialny – poręczne Q&A
Kwestie dotyczące funkcjonowania depozytu notarialnego wciąż mogą budzić pewne wątpliwości i obawy. Rzadko posługujemy się depozytem w swoim codziennym życiu i niewiele wiemy o jego sposobie funkcjonowania. W tym miejscu postaram się więc odpowiedzieć na kilka nurtujących pytań dotyczących instytucji depozytu.
Kto płaci za depozyt notarialny?
Chociaż wiemy, że cena depozytu notarialnego nie jest mała i w żaden sposób nie jest to darmowa usługa, to wciąż nie zostało jasno określone, kto płaci za depozyt notarialny. W przypadku opłat notarialnych związanych z zakupem nieruchomości przyjęło się, że to kupujący pokrywa wszystkie opłaty. W przypadku pozostałych kosztów sprawa nie jest jednoznaczna.
Ustawodawca zawarł w Ustawie prawo o notariacie, art. 89 paragraf 1 i 2, informację, że opłata powinna zostać podzielona po równo pomiędzy kupującego i sprzedającego, chociaż w żadnym wypadku nie jest to nakaz. A to oznacza, że kwestię rozłożenia kosztów powinny ustalić między sobą strony transakcji.
Czy depozyt notarialny jest bezpieczny?
Depozyt notarialny zabezpiecza interesy obu stron transakcji. Czy w takim razie możemy twierdząco odpowiedzieć na pytanie: czy depozyt notarialny jest bezpieczny? Zdecydowanie tak. Środki, które składane są w depozycie, wpłacane są na konkretny rachunek bankowy (notariusz nie przechowuje u siebie żywej gotówki), a kwestię wpłaty potwierdza stosownym protokołem. Nie ma tu więc miejsca na ewentualne przywłaszczenie sobie pieniędzy przez którąkolwiek ze stron. Ponadto nie istnieje ryzyko utraty depozytu notarialnego czy też zajęcia go z żadnego tytułu.
Depozyt notarialny a ogłoszenie upadłości
Szczególnym przypadkiem, w którym możemy bać się o środki wpłacone w depozyt, jest ogłoszenie upadłości przez notariusza. Czy w tej kwestii również możemy być pewni, że nasze pieniądze są bezpieczne?
Depozyt notarialny a upadłość. Zgodnie z Prawem o notariacie, notariusz zobligowany jest do prowadzenia osobnego konta bankowego (tzw. rachunku powierniczego) dla przyjętych depozytów. W przypadku wszczęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko notariuszowi jego śmierci czy też ogłoszenia przez niego upadłości, zdeponowane środki nie podlegają zajęciu oraz, co istotne, nie wchodzą do masy upadłościowej. Właśnie dlatego, depozyt notarialny jest tak bezpieczny dla wszystkich stron transakcji.
Depozyt notarialny działa na naszą własną korzyść
Jak już niejednokrotnie wspomniałam, depozyt notarialny działa zarówno na korzyść sprzedawcy, jak i osoby kupującej. Skorzystanie z usług notariusza dodatkowo zabezpiecza wpłacone środki przed zajęciem komorniczym, dzięki czemu są one w 100% bezpieczne. Pomimo tego, że koszt depozytu notarialnego nie jest mały, to obowiązkiem jego opłacenia mogą solidarnie podzielić się obie strony.
Nie przegap: Umowa przyrzeczona – co to jest i jaki jest jej koszt?
