Jak sprawdzić swoją zdolność kredytową?

Przy składaniu wniosku o najtańszy kredyt gotówkowy oraz wszelkiego rodzaju inne zobowiązania bank obliczy Twoją zdolność kredytową. Musi być ona odpowiednio wysoka względem kwoty zobowiązania, o którą się starasz, inaczej go nie otrzymasz.

Niestety, w warunkach galopującej inflacji i wysokich stóp procentowych nie jest łatwo zbudować dobrą zdolność. Sprawdź, jak obliczyć zdolność kredytową w 2024 roku.

Czym jest zdolność kredytowa?

Zgodnie z bankową definicją zdolność kredytowa jest to zdolność kredytobiorcy do spłaty danej kwoty kredytu wraz z odsetkami w określonym czasie. Można ją zatem rozumieć jako finansowe możliwości do regulowania comiesięcznych rat kredytowych.

Jeśli planujesz ubiegać się o kredyt hipoteczny, gotówkowy czy każdy inny, spodziewaj się, że bank dokładnie sprawdzi Twoją zdolność kredytową. Jej posiadanie jest bowiem podstawowym warunkiem otrzymania finansowania. Od Twojej zdolności kredytowej zależeć będzie jednak nie tylko zgoda banku na udzielenie Ci kredytu, ale też kwota, jaką będzie mógł Ci pożyczyć.

Co jest brane pod uwagę przy ocenie zdolności kredytowej?

Wiesz już, czym jest zdolność kredytowa. A w jaki sposób można ją ocenić? Przy ocenie zdolności kredytowej brane są pod uwagę różne czynniki.

W najprostszym ujęciu ocena zdolności kredytowej polega jednak na określeniu, czy kredytobiorcę będzie stać na spłatę rat kredytowych ze swoich dochodów, po opłaceniu wszystkich swoich stałych wydatków. Właśnie dlatego przy takiej ocenie znaczenie mają przede wszystkim:

• parametry kredytu – jego kwota, okres spłaty, oprocentowanie itp.,
• średnia wysokość miesięcznych dochodów,
• koszty utrzymania gospodarstwa domowego,
• aktualne zadłużenie z tytułu zobowiązań kredytowych,
• wysokość innych stałych zobowiązań pozakredytowych (np. z tytułu alimentów).

Ocena zdolności kredytowej może również polegać na wyliczeniu maksymalnej kwoty kredytu, jaką może otrzymać kredytobiorca, przy swojej sytuacji finansowej i określonych warunkach kredytowania. Jak dokładnie banki sprawdzają zdolność kredytową, wyjaśnimy Ci szerzej w dalszej części artykułu.

Kiedy konieczne jest sprawdzenie zdolności kredytowej?

Banki sprawdzają zdolność kredytową przede wszystkim na etapie rozpatrywania wniosku o kredyt i od jej oceny uzależniają swoją decyzję o udzieleniu finansowania. Właśnie dlatego warto sprawdzić swoją zdolność kredytową jeszcze przed złożeniem takiego wniosku.

Musisz tutaj mieć świadomość, że banki sprawdzają zdolność kredytową przy zaciąganiu każdego rodzaju zobowiązania, nawet przy wnioskowaniu o symboliczny debet w rachunku, czy też niewielki kredyt przez internet na bieżące potrzeby. Jeśli więc masz niskie dochody lub wysokie zadłużenie, przyda Ci się sprawdzenie zdolności kredytowej także przed wnioskowaniem o takie produkty kredytowe.

Swoją zdolność kredytową sprawdź jednak w szczególności wtedy, gdy masz w planach ubiegać się o wysokokwotowe zobowiązanie np. kredyt mieszkaniowy na pół miliona złotych, czy kredyt gotówkowy 150 tys. zł. Do otrzymania takich kredytów potrzebna Ci będzie bowiem znacznie wyższa zdolność kredytowa.

Jak sprawdzić swoją zdolność kredytową?

Jak sprawdzić swoją zdolność kredytową? W tym celu możesz oczywiście udać się do banku, gdzie Twoją zdolność oceni doradca kredytowy. Możesz jednak poradzić sobie z tym zadaniem samodzielnie i to bez konieczności wykonywania skomplikowanych obliczeń.

Wystarczy że zdecydujesz się na sprawdzanie zdolności kredytowej online, za pomocą specjalnych narzędzi do jej wyliczania. W sieci znajdziesz ich wiele rodzajów, jednak my w szczególności polecamy Ci następujące:

• kalkulator zdolności kredytowej Totalmoney,
• analizator zdolności kredytowej BIK.

Jak sprawdzić zdolność kredytową za pomocą kalkulatora Totalmoney?

Zacznijmy od tego, jak sprawdzić czy ma się zdolność kredytową z pomocą narzędzi Totalmoney.pl. Jest to najprostsza i najszybsza metoda, z której w dodatku skorzystasz całkowicie za darmo i bez konieczności podawania danych osobowych.

Jak obliczyć samemu zdolność kredytową z ich pomocą? W pierwszej kolejności wybierz odpowiednie narzędzie w zależności od tego, o jaki kredyt planujesz się ubiegać. Do wyboru masz: kalkulator zdolności kredytowej dla kredytu gotówkowego i kalkulator zdolności kredytowej kredytu hipotecznego.

Oba narzędzia są intuicyjne w obsłudze – zobacz, jak sprawdzić zdolność kredytową online z ich wykorzystaniem krok po kroku:

1. Wybierz okres spłaty kredytu, o który chcesz się ubiegać – dla kredytu gotówkowego może być to maksymalnie 120 miesięcy, a dla kredytu hipotecznego 35 lat.
2. Określ liczbę wszystkich osób w swoim gospodarstwie domowym – jeśli na przykład prowadzisz go z partnerem i macie dwoje dzieci, to należy tu wpisać liczbę „4”.
3. Podaj liczbę osób w gospodarstwie domowym, które uzyskują dochód – np. „2”, jeśli dochody osiągasz Ty i Twój współmałżonek.
4. Podaj kwotę miesięcznego dochodu netto całego gospodarstwa domowego – czyli w razie konieczności zsumuj dochody swoje i współmałżonka.
5. Uzupełnij rubryki dotyczące zobowiązań: podaj sumę rat innych kredytów oraz limity na kartach kredytowych.
6. Kliknij „Oblicz zdolność kredytową”. Pod formularzem pojawi się wynik obliczeń, czyli maksymalna kwota kredytu, o jaką możesz uzyskać.

Jak sprawdzić zdolność kredytową w BIK?

Swoją zdolność kredytową sprawdzić możesz także w BIK, o ile masz w nim zarejestrowane konto. Tylko swoim klientom Biuro Informacji Kredytowej udostępnia bowiem specjalne narzędzie online, jakim jest Analizator Kredytowy BIK.

Działa on podobnie jak standardowy kalkulator zdolności kredytowej, tyle że dodatkowo uwzględnia historię kredytową BIK. Dzięki niemu po podaniu kilku podstawowych danych o swoich zarobkach i zobowiązaniach możesz więc nie tylko obliczyć swoją zdolność kredytową, ale też sprawdzić szanse na otrzymanie kredytu.

Z Analizatora Kredytowego BIK skorzystasz za darmo, jednak do dokonania nim kalkulacji potrzebny jest Raport BIK o sobie, nie starszy niż 7 dni. Najpierw musisz go zatem zamówić, co kosztuje 54 zł za pojedynczy raport lub około 20 zł w przypadku wykupienia pakietu rocznego za 139 zł.

Jak banki sprawdzają zdolność kredytową klientów?

Proces weryfikacji zdolności przez bank bywa długi i obejmuje różne aspekty. Zastanawiasz się, jak banki sprawdzają zdolność kredytową? Szczegółowa analiza dzieli się na część ilościową oraz jakościową.

Pierwsza z nich polega na skontrolowaniu Twojej sytuacji finansowej i porównaniu przychodów z wydatkami. W obu przypadkach banki posługują się algorytmami komputerowymi, które na podstawie zadanych kryteriów i podanych informacji szacują zdolność.

Procedury weryfikowania zdolności kredytowej w bankach bywają różne. Analiza ilościowa sprawdza, jakie dochody uzyskujesz, z jakich źródeł oraz jakie koszty ponosisz co miesiąc. Bank sprawdzi, czy masz odpowiednie nadwyżki finansowe, pozwalające Ci w przyszłości na regularną, swobodną spłatę udzielonego kredytu.

Z kolei analiza jakościowa weryfikuje Twoją rzetelność w roli kredytobiorcy. Na nią wpływ mają takie kryteria, jak:

• historia kredytowania w BIK-u,
• wiek kredytobiorcy,
• stan cywilny,
• status majątkowy,
• posiadane wykształcenie,
• wykonywany zawód,
• staż pracy,
• liczba dzieci i osób na utrzymaniu kredytobiorcy.

Każdy bank może oceniać zdolność kredytową wg indywidualnych wytycznych, ale najczęściej znaczenie mają:

• wysokość uzyskiwanych dochodów oraz ich regularność,
• wysokość miesięcznych kosztów utrzymania,
• aktualnie spłacane zadłużenie.

Weryfikacja Twojej zdolności kredytowej trwać może od kilku dni do kilku tygodni, aż do wydania decyzji kredytowej.

Poluzowanie polityki związanej ze zdolnością kredytową w 2023 roku

W związku ze stopniowym spadkiem inflacji i oczekiwanej przez to obniżki stóp procentowych w 2023 r. KNF złagodziło warunki oceny zdolności kredytowej:

• w lutym 2023 r. - obniżony został bufor bezpieczeństwa stopy procentowej do 2,5 p.p. dla kredytów hipotecznych o okresowo stałej stopie procentowej i powyżej 2,5 p.p. dla kredytów ze zmiennym oprocentowaniem;
• w czerwcu 2023 r. - nastąpiło kolejne obniżenie bufora bezpieczeństwa stopy procentowej: przy kredytach ze stałym oprocentowaniem obowiązującym przez minimum 5 lat może być on niższy niż 2,5 p.p., a przy kredytach z oprocentowaniem zmiennym może wynosić 2,5 p.p.

W efekcie powyższych zmian zdolność kredytowa w 2023 roku wzrosła nawet o 20 proc. Dodatkowo w czerwcu 2023 roku KNF wydało rekomendację w sprawie wyliczania zdolności kredytowej przy Bezpiecznym kredycie 2%, zezwalając bankom na uwzględnianie rządowych dopłat do rat.

Ostatnie zmiany w rekomendacji S dotyczącej zdolności kredytowej weszły w życie w połowie 2023 roku, ale na ich wdrożenie banki dostały czas do 1 lipca 2024 r. Czy w 2024 roku czekają nas kolejne modyfikacje polityki KNF? Na razie nic na ten temat nie wiadomo.

Według ekspertów w 2024 r. zdolność kredytowa Polaków powinna jednak ponownie wzrosnąć. Tak uważa m.in. Bartosz Turek, główny analityk HRE Investment Trust, według którego nastąpi to m.in. z powodu wzrostu siły nabywczej wynagrodzeń:

Wynagrodzenia w Polsce mają w bieżącym roku rosnąć i to szybciej niż inflacja. Co więcej - realny wzrost siły nabywczej przeciętnej pensji ma mieć dynamikę niewidzianą od kilku lat. Do tego wciąż rynek ma nadzieję na wyraźny spadek stóp procentowych.

Jak polepszyć swoją zdolność kredytową?

Wiesz już, jak sprawdzić swoją zdolność kredytową. A co jeśli w wyniku jej sprawdzenia okaże się, że jest niewystarczająca do zaciągnięcia kredytu w określonej kwocie? Brak zdolności kredytowej nie oznacza konieczności rezygnacji z kredytu.

W takiej sytuacji możesz przecież wnioskować o niższą kwotę zobowiązania, albo poprawić swoją zdolność kredytową. Polepszyć ją możesz na kilka sposobów np.:

• zmniejsz swoje obecne zobowiązania – np. spłać kartę kredytową lub zakupy ratalne;
• wykaż we wniosku kredytowym większe dochody – zapytaj, czy bank uwzględnia np. 800+ na dziecko, czy też jakieś dodatki do pensji, albo złóż wniosek o kredyt z inną osobą o wysokich dochodach;
• wybierz odpowiedni kredyt – porównaj oferty i wybierz najtańszy kredyt, a także zdecyduj się na dłuższy okres kredytowania.

Więcej sposobów na poprawę zdolności kredytowej (w sumie aż 17) znajdziesz w naszym artykule: Jak zwiększyć zdolność kredytową.

Co robić w przypadku utraty zdolności kredytowej?

Może się zdarzyć, że już w trakcie spłaty kredytu nastąpi u Ciebie utrata zdolności kredytowej, która uniemożliwi Ci dalsze regulowanie zobowiązania. Powodem tego może być choćby zwolnienie z pracy lub długa choroba. Co robić w takiej sytuacji?

Na pewno nie czekaj bezczynnie, ponieważ wobec braku spłaty rat bank ma prawo wypowiedzieć Ci umowę kredytową. Najlepiej jak najszybciej skontaktuj się z bankiem i poinformuj go o zaistniałych problemach.

Wówczas najpewniej otrzymasz propozycję restrukturyzacji kredytu, czyli zmianę jego warunków spłaty. Możesz tutaj liczyć m.in. na zawieszenie spłaty kredytu, czy też obniżenie rat poprzez wydłużenie okresu kredytowania.

Warto też wiedzieć, że bank ma prawo samodzielnie sprawdzić Twoją zdolność kredytową już po udzieleniu Ci finansowania i jeśli uzna, że doszło do jej utraty, może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę (art. 75.1. Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe).

O czym pamiętać podczas sprawdzania swojej zdolności kredytowej?

Podczas sprawdzania swojej zdolności kredytowej pamiętaj przede wszystkim o tym, by podawać prawidłowe dane finansowe, a więc takie, jakie będzie brał pod uwagę także bank. Wszelkie nieścisłości w tym zakresie, np. wpisanie w kalkulatorze zdolności kredytowej zawyżonych dochodów lub ukrycie jakichś zobowiązań, poskutkuje zafałszowanym wynikiem obliczeń.

Pamiętaj również, że samodzielne sprawdzenie zdolności kredytowej za pomocą narzędzi online jest bezpieczniejsze, niż składanie „w ciemno” wniosków o kredyt. Dlaczego?

Ponieważ, jeśli jeden bank negatywnie oceni Twoją zdolność kredytową, zostanie to odnotowane w BIK i obniży Twoje szanse na kredyt w pozostałych bankach. Natomiast jeśli taką negatywną ocenę zdolności kredytowej „wystawi” Ci kalkulator online, to nie dowie się o tym ani BIK, ani żaden bank.