1/15/2024 | 12:00 AM
10 min. czytania
W 2024 roku rząd wprowadzi nowe warunki ustawowych wakacji kredytowych. Czy skorzystanie z nich powoduje powstanie jakichkolwiek wpisów w BIK-u? Sprawdź, jak mają się do siebie wakacje kredytowe a zdolność kredytowa. Czy wakacje kredytowe mają wpływ na zdolność kredytową, biorąc pod uwagę ich nowe warunki obowiązywania w 2024 roku?
Nowe rządowe wakacje kredytowe w 2024 roku będą dostępne dla kredytobiorców spełniających kryterium dochodowe, którzy mogą mieć trudności w spłacie rat zaciągniętych uprzednio kredytów hipotecznych. Sprawdź odpowiedzi naszego eksperta:
- jak wakacje kredytowe wpływają na zdolność kredytową klientów,
- jak skorzystanie z wakacji kredytowych wpływa na scoring BIK klienta,
- czy wprowadzenie wskaźnika RdD (rata do dochodu) zmniejszy możliwości kredytowania klientów w przyszłości.
Czy wakacje kredytowe obniżają zdolność kredytową?
Wraz z pojawieniem się już pierwszego projektu ustawy o zawieszeniu spłaty rat, czyli rządowych wakacjach kredytowych, zaczęły padać pytania o skutki takiego rozwiązania. Czy wakacje kredytowe wpływają na zdolność kredytową? W teorii – nie, a jak jest w praktyce?
Biuro Informacji Kredytowej zapewnia, że klient, który skorzysta z możliwości zawieszenia spłaty rat, nie odczuje żadnych negatywnych konsekwencji zarówno w zakresie historii kredytowej, jak i scoringu BIK.
Tak pokazała praktyka, ale co będzie z nowymi wakacjami kredytowymi, wprowadzanymi w życie przez rząd Donalda Tuska? Jak ujawniono, z nowej przerwy w spłacie zobowiązania hipotecznego skorzystają jedynie niektórzy kredytobiorcy, z uwagi na wprowadzenie kryterium dochodowego. Zdaniem środowiska bankowego jest to krok w dobrą stronę. Jak powiedział wcześniej prezes Związku Banków Polskich:
Jeśli wakacje miałyby być w ogóle kontynuowane, nie mogą pozostać bez kryteriów, bo będą sprzeczne z wytycznymi. Uważam, że nowy rząd nie powinien sobie pozwolić na kontynuację polityki sprzeczności z europejskimi normami.
Rząd chce, by z wakacji kredytowych w 2024 roku skorzystały tylko te osoby, które mają trudności finansowe stwarzające ryzyko braku spłaty rat, a wskaźnik relacji ich raty do dochodu przekracza 35 proc. Przy czym pod uwagę brana jest średnia arytmetyczna zarobków z trzech ostatnich miesięcy przed dniem złożenia wniosku o wakacje kredytowe.
Potencjalnie oznaczać to może, że ci, którzy podejmą decyzję o skorzystaniu z rządowych wakacji kredytowych, mogą być zaliczeni do grupy bardziej ryzykownych kredytobiorców, co utrudniłoby w przyszłości skorzystanie z oferty zobowiązań w bankach. W wypowiedzi dla „Rzeczpospolitej” główny analityk HREIT, Bartosz Turek, powiedział jednak, że jego zdaniem takie podejście jest mało prawdopodobne. Dodał, że:
Już przy okazji wprowadzania pierwszych ustawowych wakacji kredytowych w 2022 r. pojawiały się takie głosy ze strony banków, co miało odstraszyć potencjalnych chętnych, ale koniec końców wszystkie wątpliwości zostały rozwiane na korzyść konsumentów.
Wdrożenie w życie do programu nowych wakacji kredytowych oferowanych na mocy znowelizowanej ustawy z kryterium dochodowym pozwoli na pomoc dokładnie tym kredytobiorcom, którzy tego potrzebują z uwagi na stosunkowo niskie dochody.
W opinii głównego analityka Expander Advisors, Jarosława Sadowskiego, nowy warunek korzystania z wakacji kredytowych jest dość łagodny. Największe problemy ze spłatą występują wówczas, gdy rata pochłania 50 proc. i więcej miesięcznych zarobków – ocenił ekspert. Dodał także, że:
Osoby, które przeznaczają na ratę co najmniej 35 proc. swoich dochodów, i tak mogą mieć utrudniony dostęp do kolejnych kredytów, bez względu na to, czy skorzystają z wakacji w nowej formule, czy nie.
Warto jednak pamiętać, że fakt skorzystania z wakacji kredytowych zostanie odnotowany w bazie BIK-u, więc wakacje kredytowe i zdolność kredytowa mogą mieć ze sobą dużo wspólnego.
Bank przed udzieleniem nowego zobowiązania dowie się, że korzystałeś z opcji zawieszenia spłaty i w związku z tym mógłby np. zwiększyć koszt nowego kredytu w obawie przed Twoim brakiem płynności finansowej. Jeszcze mocniej obciąży Twoją zdolność kredytową skorzystanie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.
Dla banków to nawet silniejsza przesłanka, że dany kredytobiorca ma finansowe problemy. Dofinansowanie kredytu hipotecznego z FWK może znacząco obniżyć zdolność nawet na lata. Warto mieć to na uwadze, decydując się na taki krok i dokładnie przemyśleć swoje wydatki w kontekście kilku następnych lat.
Zatem, czy wakacje kredytowe wpływają na zdolność kredytową? Jak wygląda ranking zdolności kredytowej klientów bez wakacji kredytowych i korzystających z takiego rozwiązania według banku? To zależy od instytucji.
Pamiętajmy jednak, że bank podejmuje decyzję o udzieleniu finansowania nie tylko na podstawie danych znajdujących się w bazie BIK-u, lecz także dokumentów załączonych do wniosku o udzielenie zobowiązania.
Kwota kredytu:
Czy wakacje kredytowe wpływają na scoring BIK-u?
Jak już wspominaliśmy, teoretycznie wakacje kredytowe i BIK nie wpływają na obniżenie scoringu, czyli oceny punktowej BIK klienta. Jednak na pytanie o to, czy wakacje kredytowe są w BIK-u, należy odpowiedzieć twierdząco. Bank przekazuje informację o korzystaniu przez kredytobiorcę z zawieszenia spłaty rat do BIK-u.
Jednak sama zdolność kredytowa powinna być zachowana na takim samym poziomie, co z pewnością nie miałoby miejsca, gdybyś nagle przestał spłacać swoje zobowiązanie bez powiadamiania banku o tym fakcie.
Skorzystanie z wakacji kredytowych zostanie wpisane do BIK-u, a to oznacza, że nowy kredytodawca będzie miał dostęp do tej informacji. To może sprawić, że postanowi udzielić Ci zobowiązania na mniejszą kwotę lub dbając o własny interes – na mniej korzystnych warunkach.
Trzeba dodać, że informacja o zawieszeniu spłaty nie jest przekazywana do BIK-u jako opóźnienie w spłacie zobowiązania, a w efekcie nie powinna mieć wpływu na ocenę punktową klienta. W takim razie czy warto decydować się na wakacje kredytowe?
Jeśli masz ku temu poważne powody, to prawdopodobnie to jedyne słuszne rozwiązanie. Jednak w 2024 roku, by móc otrzymać przerwę w spłacie zobowiązania, musisz dodatkowo spełnić kryterium dochodowe, czyli Twój wskaźnik raty do dochodu (RdD) ma wynosić co najmniej 35 proc.
Zawieszenie spłaty jest zdecydowanie bezpieczniejszym rozwiązaniem niż całkowite zaprzestanie spłaty. W efekcie trafisz na listę dłużników i stracisz zdolność kredytową. Z pewnością w takiej sytuacji przez dłuższy czas nie otrzymasz kolejnego kredytu czy pożyczki w banku.
Co innego, jeśli chodzi o pożyczki online udzielane poza strefą bankową, ponieważ firmy pozabankowe nie muszą sprawdzać BIK-u. Nie są do tego zobowiązane na mocy rekomendacji wydawanych przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Jeśli chcesz dowiedzieć się, czy w sytuacji, w jakiej się znajdujesz, stać Cię na zaciągnięcie kolejnego zobowiązania, posłuż się kalkulatorem zdolności kredytowej z naszej strony, by obliczyć szacunkową wysokość kredytu, na jaką Cię stać.
Jak sprawdzić zdolność kredytową? Skorzystaj z naszego intuicyjnego kalkulatora. Po wpisaniu do niego pożądanych informacji m.in. o sumie Twoich miesięcznych dochodów i zobowiązań finansowych możesz zobaczyć, czy masz szansę na zaciągnięcie np. kredytu gotówkowego 150 tys. zł przy obecnie spłacanych zobowiązaniach.
Wakacje kredytowe 2024. Jak liczone jest kryterium dochodowe?
Zgodnie z rządowym projektem nowych wakacji kredytowych mają one być dostępne dla ograniczonego grona kredytobiorców. Chodzi o konieczność zapewnienia ukierunkowanej pomocy finansowej dla tych kredytobiorców hipotecznych, którzy rzeczywiście jej potrzebują.
Wakacje kredytowe w 2024 roku będą dostępne dla klientów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej, a spłata raty miesięcznej pochłania co najmniej 35 proc. ich miesięcznych dochodów. Wprowadzone zostanie tym samym kryterium dochodowe, szacowane na podstawie wskaźnika RdD (rata do dochodu).
Dochód przy tym będzie liczony z okresu ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku. Na przykład, jeśli w grudniu 2023 roku, a następnie styczniu i w lutym 2024 roku zarabiałeś odpowiednio 2500 zł, 3500 zł, 2800 zł, to średni dochód z tych trzech ostatnich miesięcy przed skorzystaniem z pierwszego odroczenia płatności raty miesięcznej według średniej arytmetycznej wynosi 2933 zł.
W przypadku gdy Twoja rata kredytu mieszkaniowego spłacana miesięcznie wynosi tyle samo lub więcej niż 35 proc. z 2933 zł, czyli 1026,55 zł, masz prawo do nowych rządowych wakacji kredytowych.
Przy wyliczaniu średniej arytmetycznej do określenia wartości wskaźnika RdD potrzebujesz danych o wysokości spłacanej raty miesięcznie oraz wartości dochodów, w przypadku których:
- sumujesz dochody całego Twojego gospodarstwa domowego (wszystkich domowników, a nie tylko jednego kredytobiorcy wpisanego do umowy kredytowej) w każdym z ostatnich trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosku – osobno dla każdego miesiąca z kolei;
- dzielisz wysokość sumy dochodów gospodarstwa domowego z trzech ostatnich miesięcy przez trzy;
- wyliczasz iloraz raty miesięcznej przez średnią arytmetyczną dochodu.
Co zmienią wakacje kredytowe dla kredytobiorców?
Ponownie w 2024 roku kredytobiorcy będą mogli, oczywiście pod pewnymi warunkami, zawiesić spłatę swojego kredytu mieszkaniowego. To czas, w którym można podbudować nieco swój budżet domowy, a nawet skorzystać z nadpłaty kredytu, co przynosi niebagatelne oszczędności.
Jeśli wraz z nadpłatą zechcesz złożyć wniosek o skrócenie swojego okresu kredytowego, masz szansę na wypracowanie dużych zysków finansowych. Po prostu mniej oddasz do banku z tytułu spłacanego zobowiązania. Pamiętaj jednak, że z ustawowych wakacji kredytowych skorzystasz na takich zasadach:
- spełniając warunek wskaźnika RdD – na poziomie co najmniej 35 proc.,
- składając wniosek do swojego banku o nowe wakacje kredytowe – możesz zawiesić jedną ratę w marcu 2024 roku, a następnie, przy każdorazowym spełnieniu warunku odpowiedniej relacji raty do dochodu, zawiesisz wybraną z jednego miesiąca II, III i IV kwartału 2024 roku.
Wakacje kredytowe zaoferowane przez rząd dla kredytobiorców hipotecznych w Polsce przynieść mogą Ci wiele korzyści, wśród których wymienić należy:
- przerwę w spłacie kredytu w okresie, w którym tego potrzebujesz z uwagi na to, że Twoja rata pochłania 35 proc. Twoich miesięcznych dochodów lub więcej;
- możliwość przeznaczenia zaoszczędzonych środków na nadpłatę kredytu hipotecznego, która przynosi duże oszczędności na odsetkach, zwłaszcza przy skróceniu okresu kredytowania
Niestety, wakacje kredytowe choć same w sobie oznaczają realną pomoc dla kredytobiorców, to nie są wolne od wad. Przede wszystkim możesz zostać uznany za bardziej ryzykownego klienta w bankach.
Co prawda same w sobie wakacje kredytowe wpisane do BIK-u nie powodują automatycznego obniżenia Twojej zdolności kredytowej, ale ostatecznie mogą one do tego prowadzić. Poza tym w ramach zawieszenia spłaty kredytu nie jest tak, że odroczona rata jest umarzana – z czasem i tak będziesz musiał ją spłacić.
Ulega ona jedynie przesunięciu na koniec kolejki. Dlatego może generować dodatkowe koszty kredytowania dla Ciebie, jeśli nie nadpłacisz w porę zobowiązania.
Czy podczas wakacji kredytowych można starać się o inne zobowiązanie finansowe?
Zawieszenie spłaty rat dotychczasowego kredytu wcale nie oznacza, że domowy budżet nagle odzyska swój dawny kształt. W czasie wakacji kredytowych Twój samochód może się zepsuć lub pojawi się inna, nieprzewidziana sytuacja. Czy możesz w takim razie złożyć wniosek o kredyt gotówkowy lub chwilówkę? Jak wygląda kwestia wakacji kredytowych i nowego zobowiązania?
Zawieszenie spłaty dotyczy tylko jednego, konkretnego zobowiązania i nie ma wpływu na inne kredyty. Musisz jednak wiedzieć, jakie są konsekwencje wakacji kredytowych. Otóż informacja o nich znajdzie się w BIK-u, ale nie spowoduje to najprawdopodobniej obniżenia scoringu klienta. Możesz złożyć wniosek o nowe zobowiązanie, ale nigdy nie masz gwarancji, czy je dostaniesz.
Twoja sytuacja będzie indywidualnie rozpatrywana przez bank. Istnieje pewne ryzyko, że wpływ wakacji kredytowych na zdolność kredytową będzie negatywny, zwłaszcza teraz, gdy warunkiem skorzystania z tego rozwiązania w 2024 roku ma być uzyskanie odpowiednio wysokiego wskaźnika raty do dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy.
Wakacje kredytowe zostaną odnotowane w BIK-u, a banki będą wiedzieć, że Twoja rata kredytu hipotecznego zajmuje Ci co najmniej 35 proc. miesięcznych dochodów albo więcej. W rezultacie instytucje mogą odrzucać Twoje przyszłe wnioski przez pewien okres lub oferować zobowiązanie na niekorzystnych warunkach.
Dodatkowe źródła informacji:
https://www.pap.pl/aktualnosci/co-z-wakacjami-kredytowymi-w-2024-roku-projekt-nowelizacji-ustawy-w-tej-sprawie-trafil
https://www.gov.pl/web/finanse/projekt-wakacji-kredytowych-na-2024-rok-trafil-do-konsultacji2
