Pierwotnie 14. emerytura miała mieć charakter jednorazowego świadczenia. Obecnie zgodnie z postanowieniami rządzących czternastka staje się świadczeniem cyklicznym, wypłacanym jednak nie dla wszystkich. Kto będzie ją otrzymywać i w jakim terminie?

Pierwsza 14. emerytura została wypłacona świadczeniobiorcom, emerytom i rencistom w Polsce w 2021 roku. Z założenia miała być jednorazowym świadczeniem, ale z uwagi na wysoką inflację w 2022 roku i pogarszającą się sytuację finansową emerytów rząd PiS podjął decyzję o wypłacie pomocowej 14. emerytury. W 2023 roku postanowił, że świadczenie to będzie stałe, coroczne. Kiedy 14. emerytura trafia na konto świadczeniobiorców?
Ile wynosi 14. emerytura w 2025 roku?
Kluczowe pytanie dotyczące nowego, cyklicznego świadczenia wypłacanego seniorom brzmi, ile wyniesie 14. emerytura. Czternastka nie może być wyższa niż wysokość najniższej emerytury obowiązującej w danym roku kalendarzowym, czyli wysokość świadczenia obowiązującego od 1 marca – z możliwością podwyższenia jej kwoty. Co roku ma podlegać waloryzacji.
Ile więc seniorzy otrzymają w ramach 14. emerytury w 2023 roku, skoro najniższa w tym roku po waloryzacji wynoszącej 250 zł brutto, czyli 227,50 zł netto, od 1 marca wynosi w Polsce 1 588,44 zł brutto? Maksymalnie będzie to 1445,48 zł na rękę.
14. emerytura w 2023 roku zostanie pomniejszona o składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. podstawy jej wymiaru oraz odciągnięta zostanie od niej zaliczka na podatek dochodowy według stawki 12 proc. Jeśli świadczeniobiorca przekracza wskazany próg dochodowy, to zastosowana zostanie przy ustalaniu wysokości 14. emerytury zasada złotówka za złotówkę powyżej progu 2900 zł brutto uzyskiwanego świadczenia.
Oznacza to, że osoby, które otrzymują miesięcznie nie więcej niż 2900 zł, będą mogły liczyć na uzyskanie 14. emerytury w pełnej wysokości, 1588,44 zł brutto, po odjęciu kwoty zaliczki na PIT i składki zdrowotnej.
Ile realnie otrzymają świadczeniobiorca w ramach czternastki w 2023 roku? Poniżej umieściliśmy wyliczenia dotyczące przyszłej 14. emerytury po odliczeniu zaliczki na PIT i składki zdrowotnej:
Wysokość emerytury od 1 marca 2023 |
Wysokość 14. emerytury w 2025 |
||
Brutto |
Netto |
Brutto |
Netto |
689 zł |
627 zł |
1588 zł |
1445 zł |
1033 zł |
940 zł |
1588 zł |
1431 zł |
1148 zł |
1045 zł |
1588 zł |
1417 zł |
1378 zł |
1254 zł |
1588 zł |
1390 zł |
1588 zł |
1445 zł |
1588 zł |
1364 zł |
1650 zł |
1502 zł |
1588 zł |
1357 zł |
1850 zł |
1684 zł |
1588 zł |
1333 zł |
2066 zł |
1880 zł |
1588 zł |
1307 zł |
2526 zł |
2295 zł |
1588 zł |
1255 zł |
2900 zł |
2591 zł |
1588 zł |
1255 zł |
3000 zł |
2670 zł |
1488 zł |
1176 zł |
3200 zł |
2828 zł |
1288 zł |
1018 zł |
3400 zł |
2986 zł |
1088 zł |
860 zł |
3600 zł |
3144 zł |
888 zł |
702 zł |
3800 zł |
3302 zł |
688 zł |
544 zł |
4000 zł |
3460 zł |
488 zł |
386 zł |
4200 zł |
3618 zł |
288 zł |
228 zł |
4370 zł |
3752 zł |
88 zł |
70 zł |
Kwota 14. emerytury zmienia się w zależności od tego, w jakiej wysokości zaliczkę na podatek i składkę zdrowotną odprowadza płatnik od głównego świadczenia. Jeśli dana osoba ma więcej niż 4488,44 zł brutto miesięcznie, nie otrzyma już wypłaty 14. emerytury w 2023 roku. Minimalna wysokość czternastki wyniesie 50 zł.
14. emerytura na stałe – co to oznacza?
Pomimo wcześniejszych zapowiedzi rządzących z partii Prawa i Sprawiedliwości, że 14. emerytura będzie jednorazowym wsparciem finansowym w okresie pandemii COVID-19, rząd zmienił zdanie i przyznaje ją na stałe. Skąd taka decyzja?
Już przy powieleniu 14. emerytury w 2022 roku rządzący wskazali, że jest to element kompleksowej polityki wsparcia seniorów:
W obecnej, trudnej sytuacji geopolitycznej, spowodowanej m.in. szantażem energetycznym Rosji, wzmacniamy rządowe wsparcie dla emerytów i rencistów. Zdajemy sobie sprawę, że teraz może być ono szczególnie potrzebne, stąd decyzja o wypłacie dodatkowego świadczenia
Zaznaczała minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg w sierpniu 2022 roku.
O tegorocznej i przyszłych czternastkach tweetowało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej 26 maja 2023 roku. Na Twitterze MRiPS pojawił się billboard reklamowy dotyczący 14. emerytury. Wskazano w nim, że dodatkowe wsparcie ma otrzymać w 2023 roku około 8,3 mln świadczeniobiorców.
ℹ️ #14Emerytura otrzyma łącznie ok. 8,3 mln emerytów i rencistów.
— Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (@MRiPS_GOV_PL) May 26, 2023
Dla osób pobierających renty i emerytury w wysokości do 2900 zł brutto 14.emerytura wyniesie w 2023 r. 1588,44 zł brutto. Przy świadczeniach powyżej 2900 zł brutto obowiązywać będzie zasada „złotówka za złotówkę”. pic.twitter.com/sm3qbo767T
Sejm dokładnie 26 maja 2023 roku przyjął ustawę wprowadzającą na stałe coroczną wypłatę 14. emerytury. Sprawę ponownie skomentowała minister Marlena Maląg, mówiąc, że:
To nowe rozwiązanie jest wyrazem troski o naszych emerytów, daje im dodatkowe wsparcie finansowe, które pozwoli im lepiej radzić sobie z codziennymi wydatkami oraz cieszyć się zasłużonym odpoczynkiem.
Komu przysługuje 14. emerytura?
Nie wszyscy emeryci czy renciści bez wyjątku otrzymają 14. emeryturę. Nie chodzi tylko o wysokość przyznawanego co miesiąc świadczenia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami czternastkę będą otrzymywać osoby, które spełniają jednocześnie dwa warunki:
- są czynnymi emerytami lub rencistami, tj. mają prawo do jednego ze świadczeń na dzień weryfikacji;
- nie przekraczają ustalonego w danym roku progu dochodowego.
Warunek posiadania prawa do emerytury lub renty będzie musiał być przy tym spełniony na dzień wskazany w przepisach. Jednocześnie czternastka nie będzie przysługiwać osobom, którym prawo do emerytury lub renty zostało zawieszone na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego.
Czternastkę otrzymają w 2023 roku i w kolejnych latach świadczeniobiorcy, którzy są uprawnieni do uzyskiwania:
- emerytury pomostowej, okresowej kapitałowej lub częściowej;
- emerytury groszowej, czyli w wysokości niższej niż najniższa emerytura;
- renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym wypłacanej inwalidom wojennym i wojskowym, renty wypadkowej i szkoleniowej;
- renty socjalnej i renty socjalnej w zmniejszonej wysokości;
- renty rodzinnej;
- rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, czyli tzw. emerytury MAMA 4+, także w wysokości niższej niż najniższa emerytura;
- świadczenia dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych;
- nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
- świadczenia i zasiłku przedemerytalnego.
Osoby, które uzyskują status czy to emeryta, czy to rencisty po dacie wskazanej w przepisach nie otrzymają w danym roku 14. świadczenia. Później będzie to jednak możliwe. Czy 14. emerytura dla rencistów będzie w takiej samej wysokości? Tak, oczywiście.
Jak uzyskać pieniądze z 14. emerytury?
Znasz już zasady przyznawania 14. emerytury. Jeśli senior spełnia warunki programu, to co powinien zrobić, by móc otrzymać świadczenie? Właściwie nic, ponieważ 14. emerytura przyznawana jest z urzędu bez potrzeby składania wniosku.
Wystarczy więc poczekać, aż czternastka wpłynie w odpowiedniej – należnej emerytowi lub renciście – wysokości na jego konto.
Kiedy wypłacana jest 14. emerytura?
Nie ma jednego, sztywnego terminu wypłaty 14. emerytury dla wszystkich seniorów. W 2023 roku przekazanie czternastki zaplanowano na przełom sierpnia i września. 14. emerytura ma zostać wypłacona w standardowym terminie płatności właściwego świadczenia, czyli 1, 5, 6, 10, 15, 20 lub 25 dnia miesiąca.
We wrześniu wypłatę czternastki będą mieli emeryci i renciści znajdujący się w systemie mundurowym oraz osoby, które dostają zasiłki i świadczenia przedemerytalne z ZUS-u.
W kolejnych latach termin wypłaty 14. emerytury może się zmienić. W przepisach zaproponowano wprowadzenie tzw. elastycznego czasu wypłaty takiego świadczenia. Termin w kolejnych latach będzie wskazywany przez właściwego ministra, zawsze najpóźniej do 31 października.
Kto nie otrzyma 14. emerytury?
Nie wszyscy będą otrzymywać 14. emeryturę. Nie otrzymają jej przede wszystkim ci, którzy pobierają świadczenie podstawowe w wysokości 4438,44 zł brutto i większe. Jeśli 14. emerytura miałaby być wypłacona w wysokości nie większej niż 50 zł, zgodnie z zasadą pomniejszania takiego świadczenia złotówka za złotówkę, to senior również jej nie otrzyma.
Czternastki na swoje konto nie dostaną ci, którym prawo do emerytury lub renty zostało zawieszone. Jeśli więc świadczeniobiorcy planowali np. kupić telewizor za swoją 14. emeryturę, powinni sprawdzić, czy mają do niej prawo, by nie rozczarować się w planowanym terminie jej wypłaty. Co jeśli nie przysługuje? Wówczas można postarać się np. o kredyt gotówkowy dla emeryta.
Co z podatkiem przy 14. emeryturze?
Niestety, ale czternastka nie będzie zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych. Ustawa dotycząca nowego, stałego świadczenia wskazuje, że będzie obowiązek potrącania z zaliczki według stawki 12 proc. oraz 9 proc. na składkę zdrowotną. To zmiana w stosunku do poprzedniego roku, gdy czternastki były zwolnione z podatku dochodowego.
Czy 14. emerytura wliczają się do dochodu?
Świadczenie nie wlicza się do dochodu, który wskazany jest w ustawie o pomocy społecznej. Emeryci i renciści nie muszą obawiać się tego, że dodatkowe świadczenie będzie brane pod uwagę przy weryfikowaniu ich uprawnień do dodatków i zasiłków, przy których obowiązuje kryterium dochodowe. Między innymi jest ono brane pod uwagę przy przyznawaniu dodatków i zasiłków:
- z pomocy społecznej,
- dodatku gazowego,
- dodatku mieszkaniowego itp.
Wypłata 14. emerytury a oszustwa – na co powinni uważać seniorzy?
Seniorzy powinni uważać na oszustów, którzy oferują im pośrednictwo w ubieganiu się o 14. emeryturę. Uprawnieni do takiego świadczenia nic nie muszą robić – ani składać wniosku, ani korzystać z usług pośredników, by móc go otrzymać. Przyznawane jest ono z urzędu.