Akceptowane i nieakceptowane źródło dochodu przy kredycie

W poniższym artykule wyjaśnimy Ci, jakie są akceptowane i nieakceptowane źródła dochodu przy ubieganiu się o kredyt w banku. Najważniejsze, co musisz wiedzieć, to:

• Informację o źródle dochodów zawsze trzeba podać we wniosku kredytowym.
• Do akceptowanych przez banki źródeł dochodów należą przede wszystkim: umowa o pracę, umowa zlecenie i o dzieło, emerytura oraz własna działalność gospodarcza.
• Do nieakceptowanych źródeł dochodu zaliczamy m.in. okazjonalne premie i dodatki do pensji, dochody z pracy sezonowej oraz z działalności nierejestrowanej.
• Niektóre dochody banki akceptują, ale tylko jako dochody dodatkowe np. dochody z najmu mieszkania lub świadczenie 800+.

Zastanawiasz się, jakie dokumenty są potrzebne do uzyskania kredytu hipotecznego lub gotówkowego? Na pewno te, które potwierdzą źródło i wysokość Twoich dochodów. Musisz jednak wiedzieć, że banki akceptują tylko niektóre źródła utrzymania, a więc nie wszystkie zostaną uwzględnione przy ocenie Twojej zdolności kredytowej. Zatem co wpisać jako źródło dochodu we wniosku kredytowym?

Źródła dochodu akceptowane przez bank przy kredycie muszą być przede wszystkim:

• legalne i możliwe do udokumentowania,
• o regularnym charakterze,
• stabilne i przewidywalne.

Powyższe kryteria spełnia na pewno umowa o pracę, ale nie tylko, ponieważ banki zazwyczaj akceptują również dochody z tytułu umów cywilnoprawnych, emerytury, czy też własnej działalności gospodarczej.

Sprawdźmy zatem dokładnie, jakie źródła dochodu w 2024 roku akceptują banki przy staraniu się o kredyt hipoteczny lub kredyt gotówkowy.

Umowa o pracę – na czas nieokreślony i określony zostaje

Banki najchętniej udzielają kredytów klientom, którzy uzyskują przychody na podstawie umowy o pracę, ponieważ zapewnia ona najbardziej stabilne warunki finansowe. Banki jednak wymagają, aby taka umowa o pracę:

• obowiązywała od minimum 3 miesięcy – w wyjątkowych przypadkach bank może uznać wniosek klienta, który otrzymał dopiero pierwsze wynagrodzenie, o ile udokumentuje ciągłość zatrudnienia np. w okresie ostatnich 12 miesięcy;
• była zawarta na czas nieokreślony lub na czas określony, o ile ma odpowiedni okres obowiązywania wprzód:
  • minimum przez 6 lub 12 kolejnych miesięcy – to zwykle wystarczy przy ubieganiu się o kredyt hipoteczny;
  • co najmniej do dnia płatności ostatniej raty kredytu – jeśli jest to kredyt gotówkowy.

Przy umowie na czas określony bank może też zażądać przedstawienia dokumentu od pracodawcy, w którym ten poinformuje, że planuje kontynuować zatrudnienie danej osoby po zakończeniu trwającej właśnie umowy. Jest to tzw. promesa zatrudnienia, która zwykle jest wymagana przy zaciąganiu kredytu hipotecznego.

Planujesz wziąć kredyt na zakup mieszkania? Sprawdź kalkulator rat kredytu hipotecznego, aby szybko obliczyć ratę i koszt zaciągnięcia zobowiązania.

Umowa zlecenie i umowa o dzieło

Obecnie wiele banków akceptuje umowy cywilnoprawne i bierze pod uwagę przy weryfikowaniu zdolności kredytowej konsumenta. Aby jednak umowa zlecenia lub o dzieło była traktowana jako akceptowane źródło dochodu do kredytu, powinna:

• obowiązywać w zależności od banku od minimum 6 lub 12 miesięcy,
• zapewniać regularny, comiesięczny dochód – potwierdzony rachunkami i wyciągami z konta.

Zazwyczaj łatwiej na podstawie umowy cywilnoprawnej otrzymać kredyt gotówkowy niż hipoteczny. W niektórych bankach przy ubieganiu się o kredyt hipoteczny umowa zlecenia lub o dzieło może być akceptowana wyłącznie jako dodatkowe źródło dochodu.

Zdarza się również, że osobom pracującym w oparciu o kontrakty cywilnoprawne banki pomniejszają dochody o koszt uzyskania przychodu, co zmniejsza zdolność kredytową.

Prowadzenie działalności gospodarczej

Własna działalność gospodarcza to także źródło dochodów, które jest akceptowane przez banki.

Osoba prowadząca własną firmę, która chce otrzymać kredyt, musi jednak wykazać odpowiedni staż prowadzenia działalności:

• minimum 12 miesięcy – jest to wymóg większości banków, ale niektóre instytucje zaostrzają kryteria i wymagają nieprzerwanej działalności od co najmniej 24 miesięcy;
• minimum 3-6 miesięcy – dotyczy to osób samozatrudnionych, które po założeniu działalności świadczą usługi dla swojego byłego pracodawcy.

Oprócz tego przedsiębiorca powinien przedstawić dokumenty potwierdzające dochody, najlepiej z okresu minimum 12 ostatnich miesięcy.

Jakie formy ewidencji działalności gospodarczej uznają banki? Najchętniej akceptowana jest księga przychodów i rozchodów (KPiR), choć wiele banków przyjmuje również wnioski klientów uzyskujących przychody w formie ryczałtu oraz karty podatkowej.

Dochód z najmu nieruchomości

Czy dochód z wynajmu wlicza się do zdolności kredytowej? Zazwyczaj jest to akceptowane przez banki źródło dochodów, ale głównie jako to dodatkowe. Kredytobiorca powinien zatem przedstawić także inne źródło utrzymania, najlepiej z tytułu zatrudnienia lub własnej działalności gospodarczej. W taki sam sposób banki traktują zwykle dochód z najmu przy kredycie hipotecznym oraz gotówkowym.

Co więcej, aby najem został uznany w procedurze starania się o kredyt, musi zapewniać regularne wpływy od minimum 6 miesięcy, a w przypadku niektórych banków – nawet od 12 miesięcy. Ważny jest również okres trwania umowy najmu – przez minimum kolejne 3 miesiące.

A jak wpływa dochód z najmu na zdolność kredytową? Niestety nie każda instytucja uzna je w całości. Niektóre banki przy wyliczaniu zdolności kredytowej odejmują bowiem koszty eksploatacji wynajmowanego lokalu.

Kredyt hipoteczny a umowa na czas określony - jakie szanse na kredyt?

Renta/emerytura

Stałe, czyli przyznane bezterminowo świadczenia z ZUS również mogą być brane pod uwagę w procesie starania się o kredyt hipoteczny. Jak wspomnieliśmy, banki akceptują przychody o charakterze stałym, a zatem przyznana na pewien czas renta lub zasiłek nie będą uwzględniane – chyba że ich okres obowiązywania pokrywa się z okresem kredytowania.

Inna sytuacja jest w przypadku świadczeń bezterminowych – bank weźmie je pod uwagę już po pierwszym wpływie emerytury lub renty na konto. Nie obowiązuje zatem minimalny okres uzyskiwania świadczenia, jak to ma miejsce w przypadku innych źródeł dochodu.

Dochody zagraniczne

Klient uzyskujący dochody z zagranicy ma szansę na otrzymanie kredytu hipotecznego, ale należy tu pamiętać o kilku kwestiach:

• kredyt hipoteczny w Polsce na cele mieszkaniowe można zaciągnąć w walucie, w której się zarabia,
• aby otrzymać kredyt hipoteczny w złotówkach, głównym źródłem utrzymania kredytobiorcy powinny być dochody w polskiej walucie,
• mając dochody np. wyłącznie w euro, należy ubiegać się o kredyt hipoteczny w euro.

Co ważne, źródłem dochodów zagranicznych powinna być umowa o pracę, a wynagrodzenie wpływać na konto bankowe. Większość banków nie akceptuje natomiast dochodów, jeśli pochodzą one z działalności gospodarczej zarejestrowanej za granicą.

Nieoczywiste źródła akceptowane przy kredycie

Banki akceptują również następujące źródła dochodów:

• kontrakt menedżerski – obowiązują tutaj podobne wymogi co do okresu trwania umowy jak przy umowie o pracę,
• pełnienie funkcji prezesa lub członka zarządu,
• pełnienie funkcji radnego lub posła,
• dochody pochodzące z działalności spółek – chodzi tu o dywidendę, która powinna być otrzymywana regularnie od co najmniej 12 lub 24 miesięcy (niektóre banki akceptują dywidendę tylko jako dochód dodatkowy),
• działalność rolnicza – powinna być prowadzona od minimum 12 miesięcy,
• świadczenie 800+ na dziecko – akceptują je tylko niektóre banki i wyłącznie jako dochód dodatkowy, poza tym niektóre z nich uwzględniają je jedynie do kwoty 500 zł.

Jakich źródeł dochodu nie akceptują banku udzielające kredytów hipotecznych?

Istnieje też dość długa lista źródeł dochodu, których banki nie uznają przy staraniu się o kredyt. Nieakceptowane źródła dochodu w 2024 roku to między innymi:

• nieudokumentowane dochody i wynagrodzenie – chodzi tu także o nieudokumentowane dochody na koncie, gdy kredytobiorca nie jest w stanie wskazać umowy będącej podstawą ich uzyskiwania, ponieważ dla banku może to oznaczać, że są one nielegalne. Odpadają zatem wszelkie prace „na czarno” lub sezonowe, od których nie są odprowadzane podatki i składki.
• kredyt a wynagrodzenie do ręki, wypłacane gotówką – problemem może być wynagrodzenie bez wpływów na konto gdy kredyt gotówkowy udzielany jest przy weryfikacji dochodów na podstawie historii rachunku lub gdy kredytobiorca nie jest w stanie dostarczyć dokumentów potwierdzających otrzymywanie wynagrodzenia.
• działalność nierejestrowana a kredyt – pomimo że może ona zapewnić regularne źródło dochodu, banki jej nie akceptują, ponieważ nie można jej udokumentować. Przy kredycie uznawana jest wyłącznie działalność gospodarczą potwierdzoną wpisem w CEIDG. Nie ma zatem możliwości, by została uznana działalność nierejestrowana do kredytu hipotecznego, a nawet do kredytu gotówkowego. Nie będzie też miała wpływu działalność nierejestrowana na zdolność kredytową.
• zarobki otrzymywane w okresie próbnym – klienci zatrudnieni na umowę o pracę na okres próbny nie mogą uwzględnić uzyskiwanych z tego tytułu zarobków przy staraniu się o kredyt – bank nie uzna tych dochodów.
• alimenty – z reguły banki ich nie akceptują, a jeśli już to tylko jako dochód dodatkowy i pod warunkiem ich udokumentowania. Który bank bierze pod uwagę alimenty na dziecko? Np. Santander Consumer Bank.
• stypendia – przyznawane w związku z wybitnymi osiągnięciami, stypendia socjalne lub naukowe nie stanowią stałego źródła dochodu, dlatego nie są przez banki akceptowane. Nie wystarczy również regularnie wypłacane stypendium doktoranckie, by kredyt hipoteczny lub gotówkowy był przyznany, o ile stanowi ono jedyne źródło dochodów.
• zasiłki dla bezrobotnych – są to dochody doraźne, w związku z tym nie mogą być wzięte pod uwagę przez bank.
• dodatki mieszkaniowe – są nieakceptowane, ponieważ są to świadczenia o charakterze nietrwałym.
• renty, zasiłki i świadczenia na czas określony – ze względu na niestały charakter nie są akceptowane przez większość banków, zwłaszcza przy ubieganiu się o kredyt hipoteczny. W niektórych instytucjach można jednak zaciągnąć kredyt gotówkowy na świadczenia socjalne, świadczenia z GOPS, świadczenie pielęgnacyjne, o ile udokumentuje się ich otrzymywanie od minimum 6 miesięcy.
• zysk ze sprzedaży akcji i innych papierów wartościowych – przy uzyskiwaniu dochodów ze spółek jedynym źródłem, jakie akceptują niektóre banki, jest dywidenda.
• diety na delegacje – z reguły nie są akceptowane, wyjątek mogą stanowić świadczenia otrzymywane przez kierowców zawodowych, które mogą być uwzględnione jako dochód dodatkowy, o ile wpływają na rachunek bankowy.
• diety polityków, np. posłów lub radnych – na pytanie, czy dieta radnego wlicza się do dochodu przy kredycie, niestety trzeba odpowiedzieć przecząco, ponieważ banki nie uwzględniają takich diet przy wyliczaniu zdolności kredytowej.
• premie uznaniowe – akceptowane są jedynie premie powtarzalne np. roczne lub kwartalne i wynikające z zapisów umowy o pracę,
• ryczałt na samochód – tylko niektóre banki uwzględniają go jako dochód dodatkowy.
• dochody z tytułu opieki nad dzieckiem z domu dziecka/rodziny zastępczej – również nie są akceptowane jako źródło dochodu do kredytu.

Kiedy bank wymaga udokumentowania dochodów przy kredycie?

Bank pyta o źródło dochodów i ich wysokość zawsze na etapie składania wniosku o kredyt, ale może także o nie zapytać już w trakcie trwania umowy kredytowej. Przy ubieganiu się o kredyt bank zwykle też wymaga udokumentowania dochodów, ponieważ są one kluczowe przy ocenie zdolności kredytowej.

Jedynym wyjątkiem jest kredyt na oświadczenie, przy którym udokumentowanie dochodów nie jest konieczne. W jego przypadku bank prosi o podanie źródła dochodu i jego wysokości we wniosku kredytowym w formie oświadczenia. Na podstawie samego oświadczenia o dochodach dostępne są jednak głównie pożyczki i kredyty gotówkowe. Niekiedy również warunkiem skorzystania z takiej oferty jest prowadzenie w danym banku rachunku, na które regularnie wpływa wynagrodzenie.

W jaki sposób udokumentować swój dochód starając się o kredyt?

To bank decyduje, w jaki sposób należy udokumentować swój dochód przy staraniu się o kredyt. Rodzaj dokumentów zależy przede wszystkim od źródła dochodu, ale też rodzaju kredytu.

Przy niewielkich pożyczkach na dowolny cel czasami wystarczy zwykłe oświadczenie o dochodach sporządzone przez kredytobiorcę oraz wyciągi z rachunku. Nieco inne natomiast dokumenty są potrzebne do uzyskania kredytu hipotecznego.

Najczęściej jednak należy przedstawić zaświadczenie pracodawcy o formie zatrudnienia oraz wysokości dochodów. Dzieje się tak np. w przypadku:

• umowy o pracę,
• umowy o dzieło,
• umowy zlecenie.

Dokument opatrzony pieczątką i podpisem pracodawcy może jednak nie wystarczyć, jeśli staramy się np. o kredyt długoterminowy lub zobowiązanie opiewa na bardzo wysoką kwotę. W takiej sytuacji najczęściej banki wymagają również dodatkowych dokumentów:

• wyciągu z indywidualnego rachunku bankowego (np. za ostatnie 3 miesiące),
• rozliczenia PIT za ubiegły rok podatkowy,
• umowy ze zleceniodawcą – dotyczy to osób uzyskujących dochody z tytułu umów zlecenia lub o dzieło.

Klienci, którzy prowadzą działalność gospodarczą, muszą przedstawić dodatkowo:

• wyciąg z ksiąg finansowych firmy (np. księgi przychodów i rozchodów),
• zaświadczenia o niezaleganiu z ZUS i US.

W przypadku pozostałych źródeł dochodów potrzebne będą następujące dokumenty:

• emerytura lub renta – ostatni odcinek renty lub emerytury bądź wyciąg bankowy potwierdzający otrzymanie świadczenia oraz opcjonalnie decyzja o przyznaniu/ waloryzacji emerytury lub renty;
• dochód uzyskiwany z najmu – umowa najmu, PIT za ostatni rok oraz wyciągi z rachunku bankowego,
• dochód z gospodarstwa rolnego - zaświadczenie z Urzędu Gminy o dochodach z gospodarstwa rolnego według ilości hektarów przeliczeniowych, potwierdzenia o niezaleganiu z podatkiem rolnym i składkami na ubezpieczenie społeczne z KRUS, dokumenty o przyznaniu dopłat bezpośrednich, opcjonalnie także umowy i faktury potwierdzające sprzedaż wytworzonych produktów rolnych.

Z kolei dochody zagraniczne zwykle należy udokumentować poprzez przedłożenie w banku umowy o pracę oraz wyciągów bankowych potwierdzających wpływ wynagrodzenia.