Czy środki z PPK można przeznaczyć na wkład własny do kredytu hipotecznego?

Obecnie znaczna część kupujących mieszkanie bierze na ten cel kredyt hipoteczny. By go zaciągnąć, trzeba jednak posiadać wkład własny. Niestety nie każdemu udaje się odłożyć tak dużą sumę, niektórzy mają pod tym względem wsparcie w rodzinie, ale też nie wszyscy.

Okazuje się jednak, że osoby planujące wzięcie kredytu na zakup mieszkania lub budowę domu mogą skorzystać z przywileju wynikającego z uczestnictwa w PPK, czyli pokrycia wkładu własnego.

Czym są Pracownicze Plany Kapitałowe?

Od 1 lipca 2019 r. działają Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK). Jest to nowy program długoterminowego oszczędzania, które ma podnieść bezpieczeństwo finansowe Polaków.

Do PPK może przystąpić każdy zatrudniony, który podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnym i rentowym (osoby na etatach i umowach zleceniach). Oszczędności gromadzą się spośród wpłat ze strony pracodawcy, pracownika oraz państwa.

Czy możliwa jest wcześniejsza wypłata środków z PPK na rzecz wkładu własnego?

Zgodnie z treścią Ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, wydaną w październiku 2018 r., gromadzony w tym systemie kapitał ma stanowić Twoje zabezpieczenie na przyszłość. Opierając się na tym założeniu, uczestnik PPK miałby możliwość jego wypłaty dopiero po ukończeniu przez niego 60 roku życia. Jeśli zastanawiasz się, czy istnieje możliwość wcześniejszego ubiegania się o te fundusze, to odpowiedź brzmi: tak, ale trzeba się liczyć z koniecznością m.in. zapłaty podatku od zysków kapitałowych.

Przepisy podają jednak konkretne sytuacje, kiedy możesz szybciej zawnioskować o otrzymanie 100% pieniędzy i jednocześnie uniknąć zapłacenia obowiązkowej daniny.

W tym artykule zwrócę Twoją uwagę na opcję umożliwiającą wykorzystanie środków na koncie PPK, w celu pokrycia wkładu własnego, niezbędnego do uzyskania kredytu hipotecznego przeznaczonego na cele mieszkaniowe.

Jakie są zasady wypłaty środków na wkład własny?

Aby dokonać jednorazowej wypłaty na cele mieszkaniowe, uczestnik PPK musi zawrzeć umowę z instytucją finansową obsługującą PPK pracownika. To od umowy zależą dokładne zasady i terminy wypłaty środków z PPK oraz zasady i terminy zwrotu środków do PPK. W umowie musi także zostać wskazana inwestycja, która ma być finansowana z kredytu hipotecznego.

Co najważniejsze, wcześniejsza wypłata środków z PPK na cele mieszkaniowe nie jest opodatkowania ani oprocentowana, co oznacza, że uczestnik zwraca tyle, ile pożyczył. W dobie galopującej inflacji może to mieć ogromne znaczenie dla uczestnika PPK. 

Ponadto ustawodawca postawił pewne warunki osobom finansującym wkład własny za pomocą oszczędności emerytalnych, a jednym z kluczowych jest wiek. Operacja wypłaty pieniędzy z PPK jest możliwa tylko i wyłącznie wtedy, gdy posiadacz PPK nie ukończył jeszcze 45. roku życia.

Jaką kwotę z PPK można przeznaczyć na wkład własny do mieszkania?

Na to pytanie najkrócej można odpowiedzieć: 100% funduszy. Faktyczna kwota będzie zależna m.in. od wysokości osiąganego przez Ciebie dochodu brutto oraz okresu oszczędzania. Długość istnienia konta jest istotna, ponieważ środki są inwestowane, a samo konto dodatkowo zasilane każdego roku przez dopłaty od Państwa.

Z pewnością zastanawiasz się, czy PPK a zdolność kredytowa mogą być zależne od siebie? Oczywiście, że mogą. Na pewno wiesz, że wartość inwestycji ma wpływ na wysokość wkładu budowlanego. Im większą więc kwotę będziesz mógł uzyskać z PPK, tym kredyt będzie mniejszy. To z kolei oznacza, że wraz ze zmniejszaniem się zobowiązania, Twoja zdolność kredytowa wzrasta.

Jeśli masz kilka kont PPK, to możesz je wszystkie wykorzystać do sfinansowanie wkładu własnego na cele mieszkaniowe. Dopuszczalna jest też możliwość pozyskania funduszy ze swojego lub swoich kont PPK przez każdego z małżonków. Aby takie rozwiązania były możliwe, konieczne jest, aby wypłata środków dotyczyła tej samej nieruchomości.

Musisz też wiedzieć, że wykorzystanie PPK dla celów mieszkaniowych jest jednokrotne, więc drugiej takiej szansy nie będzie. Pocieszające jest jednak to, że możesz z niej skorzystać nawet wtedy, kiedy Ty lub współmałżonek jesteście już właścicielami innej nieruchomości.

Czy wypłaconą kwotę należy zwrócić do PPK?

Wypłata na wkład własny z PPK niestety nie jest bezzwrotna. Oznacza to, że będziesz zobowiązany do oddania pobranych wcześniej funduszy.  Na szczęście nikt od Ciebie nie zażąda opłacenia odsetek ani nie pobierze prowizji za wypłatę, czy też zwrot środków. Dzięki temu w przyszłości oddasz tylko taką kwotę, która została Ci przekazana.

Zanim otrzymasz środki, instytucja finansująca, która prowadzi Twoje konto PPK, określi w zawartej z Tobą umowie m.in. zasady oraz okres zwrotu całej kwoty. Musisz jednak być przygotowany, że początek spłaty przypadnie na dzień nieprzekraczający 5 lat od momentu wypłaty środków. Maksymalny termin spłaty wynosi 10 lat. Tak więc cała uzyskana kwota musi wrócić na konto PPK w ciągu 15 lat, liczonych od dnia pobrania funduszy.

Oczywiście to terminy maksymalne, ale nic nie stoi na przeszkodzie, abyś zwrócił całość dużo szybciej, niż wymagają tego przepisy.

Jakie będą konsekwencje braku zwrotu środków do PPK?

Choć wcześniejsze wypłacenie zgromadzonych w ramach PPK środków jest możliwe, to wiąże się z pewnymi potrąceniami. Wypłacona z PPK kwota jest pomniejszona o:

• podatek od zysków kapitałowych, który wynosi 19 proc.,
• 30 proc. środków pochodzących z wpłat ze strony pracodawcy (kwota ta zapisywana jest pracownikowi jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne w ZUS),
• środki pochodzące z państwowych dopłat.

Biorąc pod uwagę powyższe potrącenia, decyzja o wypłacie środków z PPK powinna być dobrze przemyślana.

Ile czasu potrzeba, aby zgromadzić w PPK kwotę wystarczającą na wkład własny?

Trudno jest precyzyjnie odpowiedzieć na to pytanie. Co prawda już wcześniej dowiedziałeś się, że możesz wykorzystać 100% zgromadzonych środków, ale dla banku, jak i dla Ciebie informacja taka nie jest wystarczająca. Chcąc bowiem jak najlepiej dopasować środki PPK na kredyt hipoteczny, potrzebna jest kwota, a nie wysokość procentów.

W przypadku gdy znasz cenę interesującej Cię nieruchomości, samo wyliczenie wkładu własnego jest stosunkowo proste. W dzisiejszych realiach rekomendowany wkład własny wynosi 20% wartości nieruchomości. Próg ten przy spełnieniu dodatkowych kryteriów możemy jeszcze obniżyć do 10%. Tak więc przykładowo do mieszkania o wartości 250 tys. zł na Twoim koncie PPK musiałaby znajdować się kwota wynosząca co najmniej 25 tys. zł.

Dużo trudniejszym zadaniem jest jednak wyliczenie, ile czasu musiałoby upłynąć, abyś mógł taką kwotę zebrać. Do tego celu możesz jednak wykorzystać znajdujące się w internecie kalkulatory oszczędności PPK.

Wpisując do programu wiek oraz wysokość osiąganego przez Ciebie dochodu brutto, narzędzie to wyliczy interesującą Cię kwotę, która pozwoli wstępnie ustalić wysokość zgromadzonego kapitału. 

Jak wypłacić środki z PPK na wkład własny do kredytu hipotecznego? 

Zakładając, że masz już za sobą wybór nieruchomości i zdecydowałeś się wykorzystać środki z PPK na cele mieszkaniowe, sprawdź, w jaki sposób możesz je uzyskać.

• Krok 1. Upewnij się, że spełniasz odpowiednie kryteria – zakup, budowa lub remont nieruchomości finansowanej częściowo, lub w całości w formie kredytu, wiek poniżej 45 lat.
• Krok 2. Złóż wniosek o wypłatę środków na pokrycie wkładu własnego do jednego lub kilku instytucji finansowych, które obsługują Twoje konta PPK (warunek wnioski dotyczą tylko i wyłącznie tej samej nieruchomości).
• Krok 3. Zawrzyj umowę z instytucją finansową. Dokument ten będzie określał: inwestycję, której dotyczy wypłata środków, zasady i terminy ich wypłaty oraz zwrotu.
• Krok 4. Następuje przelew środków na rachunek bankowy lub rachunek SKOK-u użytkownika – w przypadku budowy lub przebudowy domu mieszkalnego, lub na identyczne rachunki osoby, lub firmy zbywającej nieruchomość – w przypadku jej sprzedaży.

Musisz mieć świadomość, że wniosek o wypłatę środków będziesz składał pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

W jakich sytuacjach warto skorzystać ze środków PPK na rzecz wkładu własnego?

Ustawodawca przewidział możliwość przeznaczenia środków pieniężnych z PPK na:

• sfinansowanie części kosztów budowy lub przebudowy domu,
• kupno mieszkania lub domu,
• nabycie prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części,
• nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,
• ustanowienie prawa odrębnej własności do lokalu mieszkalnego,
• udział w nieruchomości gruntowej.

Ile można stracić na wcześniejszej wypłacie środków z PPK?

Być może czytając ten artykuł, pojawiła się u Ciebie myśl, jak wyglądałaby sytuacja, gdybyś zamiast wypłacić środki PPK na mieszkanie, chciał po prostu wcześniej otrzymać gotówkę.

Taka sytuacja zgodnie z przepisami nazywana jest zwrotem, a nie wypłatą. Gdybyś więc w przyszłości spotkał z tymi określeniami, to zapamiętaj, że w kontekście PPK mają one różne znaczenia i powodują określone konsekwencje finansowe.

Wiesz już, że w przypadku wypłaty pieniędzy z konta PPK otrzymasz 100% kapitału, natomiast gdy wnioskujesz o ich zwrot, to musisz się liczyć z tym, że wynik procentowy będzie dużo niższy. Krok ten jest podyktowany funkcją emerytalno-oszczędnościową programu PPK, który to program jest nastawiony na długofalowe oszczędzania, a nie na szybką wypłatę środków.

Jeśli więc uznasz, że nie chcesz czekać do 60 roku życia, tylko wcześniej odzyskać swoje pieniądze, wtedy Twoje oszczędności przed wpłynięciem na posiadany rachunek bankowy zostaną odpowiednio pomniejszone. Jednak zanim przejdę do opisania mechanizmu wypłaty, musisz wiedzieć, że na konto PPK wpływają środki z trzech źródeł. Są to wpłaty dokonywane przez Ciebie jako pracownika, wpłaty dokonywane przez pracodawcę oraz środki pochodzące z dopłat Państwa

W konsekwencji zwrócona Tobie kwota będzie objęta 19% podatkiem od zysków kapitałowych. Następnie 30% środków, pochodzących z wpłat od pracodawcy, zostanie przekazane na Twoje konto w ZUS-ie i zapisane jako składka na ubezpieczenie emerytalne. Na końcu będą odliczone kwoty pochodzące z państwowych dopłat.

Mając teraz świadomość wysokości poszczególnych potrąceń, na pewno wyciągniesz wniosek, iż zwrot pieniędzy jest mało korzystnym rozwiązaniem dla Ciebie.