Kto dziedziczy kredyt hipoteczny?

Kredyt hipoteczny a prawo spadkowe — co się dzieje po śmierci kredytobiorcy? 

Temat kredyt hipoteczny a śmierć kredytobiorcy powinien zgłębić każdy, kto zaciągnął takie zobowiązanie. W przeciągu 20-30 lat jego spłaty może zdarzyć się niemal wszystko, również zgon kredytobiorcy. Co wtedy? 

Śmierć kredytobiorcy nie oznacza, że bank umorzy kredyt hipoteczny. Wręcz przeciwnie – będzie się domagał jego spłaty od najbliższych krewnych zmarłego. 

Kto dziedziczy kredyt hipoteczny? Obowiązuje tutaj prosta zasada: 

• dług po zmarłym w pierwszej kolejności przejmuje współkredytobiorca widniejący w umowie kredytowej; 
• jeśli kredyt był zaciągnięty przez jedną osobę, jego zobowiązanie wobec banku dziedziczą spadkobiercy. 

Spadkobiercy mogą być wyznaczeni przez samego kredytobiorcę w testamencie. Jeśli jednak zmarły nie zostawił takiego dokumentu, kredyt hipoteczny dziedziczą jego krewni ustaleni zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego. Są one opisane w Kodeksie Cywilnym w Księdze czwartej „Spadki”. 

Dziedziczenie kredytu hipotecznego — zasady dziedziczenia ustawowego 

Zwykle to sami spadkobiercy zgłaszają się do banku i informują o śmierci krewnego. Jeśli tak się nie stanie, bank najpierw musi potwierdzić śmierć kredytobiorcy (np. w bazie PESEL), a potem ustalić jego spadkobierców. Po jakim czasie bank szuka spadkobierców? Nie ma tutaj reguły, ponieważ może to zrobić już po kilku miesiącach od zaprzestania spłat rat kredytowych lub dopiero po kilku latach. 

Kto dziedziczy kredyt hipoteczny według prawa spadkowego? Przede wszystkim najbliższa rodzina kredytobiorcy w następującej kolejności dziedziczenia: 

• małżonek i zstępni (najpierw dzieci, potem wnuki), 
• dzieci – jeśli nie ma małżonka, 
• małżonek i rodzice – jeśli zmarły nie miał dzieci, 
• małżonek i rodzeństwo – jeśli zmarły nie miał dzieci, a jego rodzice nie żyją, 
• rodzice i rodzeństwo – jeśli nie ma małżonka i zstępnych zmarłego, 
• dziadkowie – jeśli wśród żyjących nie ma małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych zmarłego kredytobiorcy. 

Poniżej wyjaśniamy na konkretnych przykładach, kto dziedziczy kredyt hipoteczny po kredytobiorcy w zależności od jego sytuacji rodzinnej. 

Śmierć małżonka a kredyt hipoteczny 

Pani Anna wraz z mężem Adamem spłacali wspólnie zaciągnięty kredyt hipoteczny na mieszkanie. Niestety pan Adam zmarł i nie pozostawił testamentu. Pani Anna zastanawia się zatem, czy po śmierci męża kredyt przechodzi na żonę? 

Wspólny kredyt hipoteczny i śmierć małżonka to często spotykana sytuacja. W tym przypadku zobowiązanie kredytowe dziedziczy żona oraz dzieci. 

Pani Anna ma małe dzieci, a więc będzie musiała samodzielnie spłacić kredyt. Problemem może się tutaj okazać niewystarczająca zdolność kredytowa. Najlepszym wyjściem w jej przypadku będzie sprzedaż mieszkania i spłata kredytu z uzyskanej w ten sposób kwoty. 

Śmierć rodzica lub rodziców a kredyt hipoteczny 

Po śmierci pani Ewy jej jedyny syn Tomasz dowiedział się, że wiele lat temu jego mama wzięła kredyt hipoteczny na remont domu i wciąż nie został on spłacony. Czy pan Tomasz będzie musiał go teraz spłacić? 

Dziedziczenie kredytu po rodzicach jest kolejną typową sytuacją, która jednak może mieć różne scenariusze. W naszym przykładzie mogą one wyglądać następująco: 

• jeżeli tata pana Tomasza także nie żyje, spłata kredytu po zmarłej mamie spocznie wyłącznie na panu Tomaszu; 
• jeśli tata żyje, pan Tomasz musi spłacić kredyt razem z tatą. 

Dziedziczenie kredytu hipotecznego przez dziecko poniżej 18 lat przebiega na tych samych zasadach. Zobowiązanie wobec banku może więc odziedziczyć po zmarłych rodzicach nawet ich kilkuletni potomek. 

Śmierć dziecka, które zaciągnęło kredyt hipoteczny 

Pani Agata zaciągnęła kilka lat temu kredyt na mieszkanie. W trakcie jego spłaty wydarzył się jednak wypadek, wskutek którego zmarła. Pani Agata była jedynaczką, a także osobą samotną i bezdzietną. Kto odziedziczy jej kredyt hipoteczny? W tym przypadku będą to rodzice pani Agaty. 

Czy żyrant musi spłacać kredyt po śmierci kredytobiorcy? 

Odpowiedzialność żyranta kredytu hipotecznego po śmierci kredytobiorcy nie zmienia się. Wciąż zatem odpowiada on za spłatę zobowiązania tylko wtedy, jeśli „główny” kredytobiorca nie wywiązuje się z tego obowiązku. W tym przypadku zatem poręczyciel będzie musiał spłacić kredyt, jeśli spadkobiercy kredytobiorcy odrzucą spadek lub nie będą w stanie go spłacać. 

Jak zabezpieczyć się przed dziedziczeniem kredytu hipotecznego? 

Przed dziedziczeniem kredytu hipotecznego można się zabezpieczyć. Sposobów na to jest kilka: 

• ubezpieczenie kredytu a śmierć kredytobiorcy – najlepszym sposobem na zabezpieczenie bliskich przed odziedziczeniem zobowiązania jest wykupienie przez kredytobiorcę ubezpieczenia na życie w kwocie pokrywającej wartość kredytu; 
• testament – w jego treści kredytobiorca może wskazać konkretną osobę, która ma odziedziczyć nieruchomość oraz kredyt hipoteczny. 

Warto dodać, że przed odziedziczeniem kredytu nie chroni rozdzielność majątkowa małżonków. Po zmarłym współmałżonku można więc odziedziczyć dług, nawet jeśli zaciągnął zobowiązanie samodzielnie już po zawarciu umowy intercyzy. 

Jak postępować w przypadku odziedziczenia kredytu hipotecznego?

W przypadku odziedziczenia kredytu hipotecznego możesz postąpić w różny sposób, w zależności od sytuacji: 

• nadal spłacać kredyt – jeśli odziedziczyłeś także mieszkanie i masz zdolność kredytową, 
• sprzedać mieszkanie i spłacić kredyt ze środków uzyskanych ze sprzedaży – sprawdź tutaj: jak sprzedać mieszkanie z kredytem hipotecznym. 

Sprzedaż nieruchomości i spłata kredytu nie zawsze jest jednak możliwa. Problemem może być choćby zbyt niska wartość mieszkania w stosunku do kwoty kredytu (np. jeśli był zaciągnięty we frankach). W takiej sytuacji możesz ratować się w inny sposób: 

• odrzucić spadek w całości – oświadczenie o odrzuceniu spadku musisz złożyć w ciągu 6 miesięcy od uzyskania informacji o śmierci kredytobiorcy i wówczas nie odziedziczysz ani długów, ani majątku; 
• przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza – w tym przypadku będziesz odpowiadał za dług tylko do wysokości odziedziczonych aktywów, a więc np. do wartości nieruchomości. 

Wniosek o umorzenie kredytu po śmierci kredytobiorcy 

Istnieje także możliwość wnioskowania w banku o umorzenie kredytu po śmierci kredytobiorcy – w całości lub przynajmniej w części. Taki wniosek o umorzenie kredytu musi być jednak uzasadniony np. bardzo trudną sytuacją finansową rodziny, która odziedziczyła dług lub całkowitą niezdolnością do pracy jedynego dorosłego spadkobiercy. 

Gdzie szukać pomocy w sprawie dziedziczenia kredytu hipotecznego? 

W artykule przedstawiliśmy tylko najważniejsze zagadnienia, z jakimi wiąże się dziedziczenie kredytu hipotecznego. Odziedziczenie wysokiego długu po zmarłym krewnym jest natomiast na tyle poważną sprawą, że najlepiej skonsultować się ze specjalistą np. prawnikiem lub doradcą finansowym, który doradzi najkorzystniejszy sposób rozwiązania tego problemu. 

Dodatkowe źródła: 

https://bezprawnik.pl/smierc-kredytobiorcy-a-natychmiastowa-wymagalnosc-kredytu/ 

https://www.sobotajachira.pl/rozdzielnosc-majatkowa-a-dziedziczenie-jak-wyglada-w-praktyce/ 

źródło zdjęcia głównego: https://depositphotos.com/pl/