Czy banki w Polsce udzielają kredytów subprime?

Podstawowym warunkiem, jaki banki w Polsce stawiają klientowi starającemu się o uzyskanie zobowiązania finansowego jest odpowiednio wysoka zdolność kredytowa oraz dobra historia kredytowania w BIK-u. Jeśli zdecydujesz się na zaciągnięcie kredytu hipotecznego, musisz jeszcze przedstawić zabezpieczenie w postaci hipoteki na nieruchomości na rzecz banku oraz wkład własny.

Polacy zaciągają kredyty nawet przy niższej zdolności kredytowej, spowodowanej wysoką inflacją i wciąż wysokimi stopami procentowymi. Zjawisko udzielania zobowiązań przy niskiej zdolności do spłaty długu jest doskonale znane w Ameryce – to kredyt subprime. Sprawdź, jaka jest jego charakterystyka.

Na czym polega kredyt subprime?

Swego czasu również w Polsce, a zwłaszcza na rynku finansowym w Stanach Zjednoczonych, dużą popularnością cieszył się kredyt subprime. Definicja wskazuje, że jest to produkt wysokiego ryzyka, zaciągany przez klientów cechujących się niską zdolnością. Nazwa pochodzi z języka angielskiego – od subprime loan.

Kredyty udzielane osobom o niskiej zdolności, których w praktyce nie stać na regularną spłatę takiego długu, narażały banki na wysokie ryzyko, oferowano je jednak z uwagi na ich wyższe oprocentowanie i potencjalnie większy zysk. Im droższy kredyt subprime, tym większy okazywał się zarobek banku z tytułu jego udzielenia.

Wyższe koszty kredytowania rekompensowały bankom ponoszone ryzyko. Takie produkty były udzielane na szeroką skalę pod koniec XX wieku w Stanach Zjednoczonych, najczęściej z przeznaczeniem na zakup nieruchomości.

Kredyt subprime definiuje Międzynarodowy Fundusz Walutowy jako produkt udzielony klientom, którzy:

• mają złą historię kredytową,
• nie umożliwiają bankowi zweryfikowania swojego dochodu,
• mają słaby rating kredytowy,
• mają już zaciągnięte inne kredyty, które obciążają znaczną część ich dochodu.

System Rezerwy Federalnej przedstawił nieco inną definicję kredytu subprime, stwierdzając, że mamy z nim do czynienia gdy:

• spłata zaległości kredytowych przekroczyła miesiąc w ciągu roku lub nie była uiszczana przez dwa miesiące w ciągu dwóch lat,
• kredyt stanowi znaczną część uzyskiwanych przez klienta dochodów,
• klient osiągnął niski scoring kredytowy,
• klient w ciągu 60 miesięcy przed złożeniem obecnego wniosku kredytowego ogłosił upadłość konsumencką,
• kredyt i wartość nieruchomości mają inną wartość, a różnice pomiędzy nimi są duże.

Na co można przeznaczyć kredyt subprime?

Kredyt subprime, zwłaszcza w USA, udzielany był najczęściej w formule zobowiązania mieszkaniowego hipotecznego, dlatego można było z niego skorzystać przy zakupie nieruchomości.

Czy banki w Polsce udzielają kredytów subprime?

Czy polskie banki również udzielają kredytów subprime, inaczej kredytów hipotecznych wysokiego ryzyka? Zobowiązane są do tego, by skrupulatnie sprawdzać zdolność kredytową swoich potencjalnych kredytobiorców i kontrolować ich w Biurze Informacji Kredytowej. Komisja Nadzoru Finansowego zobowiązuje polskie banki do utrzymywania dobrej jakości portfela kredytowego.

Takie produkty zdarzają się jednak w Polsce, czego przykładem jest kredyt bez wkładu własnego, który został wdrożony wraz z Polskim Ładem. Pozwala bez oszczędności zaciągnąć wieloletnie zobowiązanie hipoteczne. Należy przy tym stwierdzić, że stricte kredyty subprime nie są u nas udzielane. Niska zdolność lub jej brak dyskwalifikują klienta składającego wniosek.

Jakie warunki należy spełnić, aby zdobyć kredyt subprime?

Właściwie klient, który chce zaciągnąć kredyt subprime, nie musi spełniać wysokich wymagań. Stąd też zobowiązanie to jest produktem ryzykownym, kredytobiorca nie musi bowiem charakteryzować się dobrą zdolnością, ale płaci za zobowiązanie więcej niż inni.

Kredyt wysokiego ryzyka a zdolność kredytowa

Zdolność kredytowa jest właściwie koniecznym czynnikiem, by bank udzielił zobowiązania. Instytucja wie wówczas, że klient ma możliwości spłaty długu ze swoich bieżących dochodów – przynajmniej teoretycznie. Natomiast kredyty wysokiego ryzyka udzielane są bez wymaganej zdolności, dlatego prawdopodobieństwo braku ich spłaty diametralnie rośnie.

Ryzyko związane z kredytami subprime

Kredyty subprime są ryzykowne – co do tego nie ma żadnych wątpliwości. Pokazała to historia. W Ameryce zobowiązania te doprowadziły do tego, że banki popadły w kłopoty, a wraz z nimi ich klienci. W wielu przypadkach były to zobowiązania na zakup nieruchomości, udzielane na wysokie kwoty.

Kredyty subprime zaciągano jednak także na cele konsumpcyjne, a później klienci nie mieli żadnego zabezpieczenia ich spłaty ani dochodów pozwalających na zwrot długu do banku. Zaczęły się fala bankructw i kryzys finansowy z lat 2007–2009.

Ile kosztują kredyty subprime?

Kredyt typu subprime pociąga za sobą wysokie koszty. Bank, udzielając zobowiązania osobie, która nie ma wystarczająco wysokiej zdolności, musi liczyć się z wysokim ryzykiem. Dlatego oferuje zobowiązanie ze znacznie wyższym oprocentowaniem, by móc na nim zarobić. To rekompensuje ryzyko braku spłaty.

Czy w dobie kryzysu warto zdecydować się na kredyt subprime?

Zaciąganie kredytu subprime zarówno dla klienta, jak i dla instytucji wiąże się z ryzykiem. Jak pokazała praktyka ze Stanów Zjednoczonych, takie produkty mogą spowodować poważne problemy dla całej gospodarki. To właśnie tam największe banki świata udzielały kredytów wysokiego ryzyka, głównie na spore sumy, bo na zakup nieruchomości.

Dopóki ich ceny rosły, wszystko było w porządku, ale załamanie rynku mieszkaniowego spowodowało reakcję w postaci podnoszenia stóp procentowych w Ameryce. Raty zaczęły zdecydowanie rosnąć, a kredytobiorcy nie mogli ich regularnie spłacać, dlatego popadali w długi.

Dodatkowo nie byli w stanie sobie pozwolić na sprzedaż nieruchomości i spłatę od razu całej hipoteki, bo wartość domu czy mieszkania po załamaniu rynku często była dużo niższa niż kwota zadłużenia.