Księga wieczysta to publiczny rejestr, który zawiera informacje o stanie prawnym nieruchomości, w tym jej właścicielu oraz wszelkich obciążeniach i prawach na niej ustanowionych. Aby dowiedzieć się, jak założyć księgę wieczystą i dlaczego jest to kluczowe dla bezpieczeństwa prawnego Twojej nieruchomości, zapraszamy do przeczytania całego artykułu, który krok po kroku przeprowadzi Cię przez ten proces.
Księga wieczysta to zbiór najważniejszych informacji na temat stanu prawnego konkretnego mienia nieruchomego. Co warto wiedzieć o księdze wieczystej:
- Aby założyć księgę wieczystą, należy złożyć odpowiedni wniosek w Sądzie Rejonowym właściwym dla lokalizacji nieruchomości.
- Konieczne jest dołączenie dokumentów potwierdzających prawo własności nieruchomości, takich jak akt notarialny czy umowa kupna-sprzedaży.
- Za założenie księgi wieczystej pobierana jest opłata sądowa, której wysokość jest ustalana na podstawie przepisów prawa.
- Księga wieczysta zapewnia bezpieczeństwo prawne nieruchomości, ujawniając jej stan prawny, co jest kluczowe przy sprzedaży, darowiźnie czy ustanawianiu hipoteki.
Kto ma obowiązek założenia księgi wieczystej?
Obowiązek założenia księgi wieczystej spoczywa na osobach, które nabywają nieruchomość lub które chcą uregulować stan prawny nieruchomości. Jest to szczególnie istotne w kilku przypadkach:
- Zakup nieruchomości - Nowy właściciel musi założyć księgę wieczystą, jeśli nieruchomość jej nie posiada, aby formalnie wpisać swoje prawo własności.
- Budowa na działce bez księgi wieczystej - Jeśli na działce, która nie ma księgi wieczystej, powstaje nowa zabudowa, właściciel powinien ją założyć, by prawidłowo ujawnić nieruchomość.
- Ustanowienie hipoteki - Przed ustanowieniem hipoteki na nieruchomości konieczne jest założenie księgi wieczystej, aby wierzyciel mógł być wpisany do rejestru.
- Podział nieruchomości - Przy podziale nieruchomości na kilka nowych działek, dla każdej z nich trzeba założyć odrębną księgę wieczystą.
Każda z tych sytuacji wymaga założenia księgi wieczystej, aby uregulować stan prawny nieruchomości i zapewnić jej bezpieczeństwo prawne.
Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) dla oferty kredytów gotówkowych wynosi 10,20%. Okres obowiązywania umowy: 12 mies., całkowita kwota pożyczki: 5 000 zł. Całkowity koszt zobowiązania spłacanego w ratach równych (annuitetowych): 267,99 zł, całkowita kwota do zapłaty: 5 267,99 zł. Spłata następuje w 12 ratach równych (annuitetowych). Kalkulacja została dokonana na dzień 2 grudnia 2024 roku na reprezentatywnym przykładzie.
Jakie dokumenty są potrzebne przy zakładaniu księgi wieczystej?
Lista potrzebnych dokumentów do założenia księgi wieczystej może zawierać inne pozycje, w zależności od konkretnej sytuacji. Zakłada się jednak, że istnieje kilka podstawowych, które warto przygotować sobie jeszcze przed rozpoczęciem wypełniania wniosku.
Założenie księgi wieczystej niezbędne dokumenty:
- potwierdzenie tytułu własności do lokalu,
- wypis oraz wyrys z rejestru gruntów,
- lista osób wraz z adresami, na rzecz którym ma być wpisana własność,
- lista ograniczonych praw rzeczowych lub oświadczenie wypełnione przez wnioskodawcę, że ten nie wie o istnieniu takich praw.
Jak założyć księgę wieczystą krok po kroku?
Założenie nowej księgi wieczystej to proces, który składa się z kilku etapów:
- Krok 1. Na początku należy pobrać i wydrukować Wniosek o złożenie księgi wieczystej, który jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
- Krok 2. Następnie wypełnić formularz.
- Krok 3. W kolejnym kroku powinniśmy skompletować wszystkie niezbędne dokumenty i przedstawić je w formie załączników.
- Krok 4. Po zgromadzeniu wszystkich dokumentów możemy udać się do sądu rejonowego właściwego dla danej nieruchomości.
- Krok 5. Ostatni etap do dokonanie w kasie sądu stosownej opłaty oraz złożenie wniosku.
Wniosek o założenie księgi wieczystej — co powinien zawierać?
Jak wypełnić wniosek o założenie księgi wieczystej, który z reguły dostarcza nam więcej problemów. Sprawdźmy, czy w formularzu zamieściliśmy takie informacje, jak:
- oznaczenie sądu i wydziału, do którego zostanie złożony wniosek wraz z dokumentami,
- adres i położenie nieruchomości (z dokładnością do: województwa, powiatu, gminy, miejscowości oraz dzielnicy),
- powierzchnię oraz obszar zgłaszanej nieruchomości:
-
- dla nieruchomości gruntowych: ulica, numer działki ewidencyjnej, nazwa lub numer obrębu, obszar;
-
- dla nieruchomości budynkowych i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu dotyczącego domu jednorodzinnego: ulica, numer budynku, liczba kondygnacji, powierzchnia użytkowa w m2;
-
- dla nieruchomości lokalowych lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu: ulica, numer budynku i lokalu, kondygnacja, powierzchnia użytkowa lokalu wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych (w m2), rodzaj i liczba izb wchodzących w skład lokalu oraz pomieszczeń przynależnych do lokalu, wielkość udziału w nieruchomości wspólnej lub w prawie użytkowania wieczystego i prawie własności wspólnych części budynku,
- nazwiska i adresy osób uprawnionych, które będą figurować w księdze wieczystej jako właściciele nieruchomości,
- tytuł prawny do danej nieruchomości,
- wyszczególnienie praw rzeczowych obciążających nieruchomość lub ograniczeń w jej rozporządzaniu – jeśli takie istnieją. Jeśli takowych nie ma, wnioskodawca składa oświadczenie, że nie wie o istnieniu wspomnianych praw lub ograniczeń.
W niektórych sytuacjach możemy złożyć wniosek o szybsze założenie księgi wieczystej. Takie pismo możemy napisać samodzielnie, wykazując motywację (np. konieczność szybszej sprzedaży mieszkania). Wniosek wystarczy wysłać pocztą, ale jeśli zależy nam na czasie, warto wybrać się osobiście do wydziału ksiąg wieczystych.
Założenie księgi wieczystej — koszty
Większość czynności sądowych podlega opłacie, dlatego niestety musimy się liczyć z dodatkowym kosztem podczas składania wniosku o założenie księgi wieczystej. Opłata stała może wynieść nawet 200 zł, a na tym się nie kończy.
Ile kosztuje założenie księgi wieczystej? Finalna cena uzależniona jest od rodzaju lub rodzajów wpisów, które chcemy dokonać wraz z założeniem księgi wieczystej. Opłata może wynieść nawet 150 zł, jeśli dokonujemy wpisu prawa własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego podobnie zresztą, gdy dodajemy wzmiankę o hipotece.
Opłaty za założenie księgi wieczystej — przykładowy cennik:
- wniosek o wpis własności użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami - 150 zł;
- wpis o własność nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha - 150 zł;
- wniosek o założenie księgi wieczystej - 100 zł;
- wniosek o połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości - 100 zł;
- wniosek o sprostowanie działu I-O - 100 zł.
Założenie księgi wieczystej — przez notariusza czy samodzielnie?
Osoba starająca się o założenie księgi wieczystej samodzielnie powinna wypełnić oraz dostarczyć formularz KW-ZAL – wniosek o założenie księgi wieczystej. Druk można samodzielnie pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości czy też skorzystać z tego dostępnego w sądzie. Do wniosku powinniśmy też dołączyć wymagane dokumenty takie jak:
- dokument potwierdzający prawa do nieruchomości (np. akt własności ziemi, akt notarialny czy też postanowienie sądu o nabyciu spadku),
- dokumenty stanowiące podstawę oznaczenia nieruchomości — w tym wypadku może to być wypis z ewidencji gruntów, czy też wyrys z mapy ewidencyjnej.
Pamiętajmy też o tym, że w przypadku gdy nieruchomość posiada więcej niż jednego właściciela, dodatkowo jesteśmy zobowiązani złożyć formularz KW-WU, a gdy dom lub mieszkanie stanowi zabezpieczenie kredytu hipotecznego, dodatkowo wypełniamy formularz KW-ZAD.
Zlecając założenie KW notariuszowi, możemy być spokojni, że formularze zostaną prawidłowo wypełnione, a wszystkie zaświadczenia dostarczone w odpowiedniej formie. Urzędnik po zapoznaniu się z dokumentami sporządzi w naszym imieniu wniosek KW-ZAL i złoży go w odpowiednim sądzie. Musimy jednak mieć na uwadze, że wszystkie czynności notarialne wykonywane są odpłatnie.
Założenie księgi wieczystej samodzielnie a u notariusza - porówanie kosztów
Ile kosztuje założenie księgi wieczystej u notariusza? Postanowiliśmy porównać różnice w kosztach, jakie czekają nas w sytuacji, gdy zdecydujemy się złożyć wniosek samodzielnie oraz korzystają z usług fachowca.
Samodzielnie założenie KW |
Założenie KW przez notariusza |
|
Opłata sądowa |
60 zł |
60 zł |
Wpis prawa własności |
200 zł |
200 zł |
Taksa notarialna |
- |
maksymalnie 200 zł + VAT |
Opis aktu notarialnego |
18 zł + VAT |
6 zł + VAT za każdą stronę |
Założenie księgi wieczystej w wielu przypadkach może okazać się skomplikowane i pracochłonne, dlatego warto skorzystać z pomocy fachowca. Ten nie tylko pomoże nam załatwić wszystkie dokumenty, ale też wypełni i dostarczy za nas wniosek. Korzystając z takiej opcji, musimy jednak pamiętać o dodatkowych kosztach. Te jednak nie wydają się wysokie, biorąc pod uwagę ilość włożonej pracy.
Ile się czeka na założenie księgi wieczystej?
Niestety odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. Prawo nie określa bowiem terminu, w którym sądy powinny rozpatrzyć wniosek i dokonać wpisu. W zależności od ilości pracy danego sądu oraz liczby zatrudnionych referendarzy możemy założyć, że czas oczekiwania na wpis do księgi wieczystej czy też jej założenie będzie trwał od dwóch do ośmiu tygodni.
Czy w księdze wieczystej można wprowadzić zmiany?
Tak, w księdze wieczystej można wprowadzać zmiany, które są konieczne, aby odzwierciedlić aktualny stan prawny nieruchomości. Jeśli np. nastąpiła zmiana właściciela, ustanowienie hipoteki, bądź usunięcie obciążenia, należy złożyć odpowiedni wniosek do sądu rejonowego, który prowadzi księgę wieczystą, aby dokonać aktualizacji wpisu.
Dlaczego warto założyć księgę wieczystą?
Założenie księgi wieczystej to ważny krok, który zapewnia pełną przejrzystość prawną nieruchomości i chroni jej właściciela przed ewentualnymi problemami prawnymi.
- Ochrona praw własności: Księga wieczysta oficjalnie potwierdza prawo własności do nieruchomości, co chroni właściciela przed roszczeniami osób trzecich.
- Bezpieczeństwo transakcji: Przy sprzedaży lub kupnie nieruchomości księga wieczysta daje pewność, że nieruchomość nie jest obciążona długami ani innymi roszczeniami.
- Możliwość ustanowienia hipoteki: Księga wieczysta jest niezbędna do ustanowienia hipoteki, co pozwala na uzyskanie kredytu zabezpieczonego na nieruchomości.
- Przejrzystość stanu prawnego: Dzięki księdze wieczystej wszystkie zmiany dotyczące nieruchomości, takie jak podziały, darowizna mieszkania czy zmiany właściciela, są jawne i dostępne dla wszystkich zainteresowanych stron.
Brak księgi wieczystej — konsekwencje
Założenie księgi wieczystej nie jest obowiązkowe, jednak jej posiadanie pomoże nam zaoszczędzić wielu problemów. Rejestr zawiera wszystkie informacje dotyczące nieruchomości, łącznie z ewentualnymi obciążeniami.
Brak tego dokumentu może skutecznie zniechęcić przyszłego nabywcę do zakupu naszego mieszkania, a nam pokrzyżować plany związane ze sprzedażą. W konsekwencji w ramach „rekompensaty” za stratę bezpiecznego źródła informacji będziemy zmuszeni do obniżenia ceny nieruchomości oraz wydłużenia czasu potrzebnego na sfinalizowanie transakcji.